Hàng triệu cành hoa thủy tiên vàng sẽ bị thối rữa trên các cánh đồng vào mùa xuân này, vì những người trồng trọt phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động nghiêm trọng - điều có thể khiến toàn bộ ngành công nghiệp sụp đổ.
“Nếu không tuyển thêm được người hái thì sẽ không còn tồn tại ngành trồng hoa thủy tiên. Tình hình rất nghiệt ngã”, James Hosking, ở trang trại Fentongollan, gần Truro (Cornwall) cho biết.
Một số người trồng hoa dự kiến tới 75% vụ mùa của họ sẽ không được hái trong mùa xuân này do thiếu nhân công. Nhiều người trồng nhỏ hơn đang có kế hoạch từ bỏ hoàn toàn việc trồng hoa thủy tiên vàng, do những nỗ lực tuyển dụng người dân địa phương không bổ sung đủ nhân lực.
Khí hậu ôn hòa và cường độ ánh sáng của Cornwall khiến vùng này trở thành trung tâm của ngành công nghiệp trồng hoa thủy tiên vàng trị giá 100 triệu bảng Anh, với khoảng 80% hoa thủy tiên vàng trên thế giới được trồng ở Cornwall. Việc thu hoạch bắt đầu vào tuần đầu tiên của tháng Giêng và sẽ cần có khoảng 2.500 người để hái hơn một tỷ cành hoa.
Trong vài thập kỷ qua, những người trồng hoa đã dựa vào nguồn lao động ở Đông Âu để làm công việc khó nhọc là hái từng bông hoa thủy tiên bằng tay trong mọi thời tiết. Việc chấm dứt di chuyển tự do sau Brexit và những quy định hạn chế do đại dịch Covid-19 đã khiến vụ thu hoạch vào mùa xuân năm 2021 là một trong những vụ thu hoạch khó khăn trong tuyển dụng lao động hơn bao giờ hết. Khoảng 275 triệu cây hoa thủy tiên vàng bị bỏ lại ngoài đồng. Vụ thu hoạch tới đây có vẻ sẽ còn nhiều thách thức hơn.
“Nếu chỉ có 50% hoa được hái vào vụ thu hoạch mùa xuân này, thì mùa xuân năm sau, sẽ chỉ còn 25% hoa được thu hoạch. Và điều đó có nghĩa là không kinh doanh được”, Hosking, thế hệ thứ tư trong gia đình trồng hoa thủy tiên vàng tại Fentongollan, cho biết. “Sẽ không có cách nào khác ngoài việc ngừng trồng hoa thủy tiên vàng. Đó là sự kết thúc của một ngành công nghiệp mà Vương quốc Anh đang dẫn đầu thế giới.
“Hoa thủy tiên vàng là biểu tượng của mùa xuân - chúng mang đến cho mọi người niềm vui và hy vọng trong những ngày thời tiết còn u ám. Sẽ không có nhiều hoa thủy tiên vàng tại siêu thị trong mùa xuân này nếu không có gì thay đổi. Không thể nhập hoa thủy tiên từ bất kỳ nơi nào khác vì Cornwall là nơi duy nhất có thể trồng chúng vào thời điểm này trong năm. Nếu không thể thu hoạch mùa màng thì tất nhiên là không thể kinh doanh. Đó là dấu chấm hết".
Hosking và chủ sở hữu của trang trại Varfell Farms ở Penzance, một trong những trang trại trồng trọt lớn nhất cả nước Anh, cho biết họ đã cố gắng tuyển dụng người dân địa phương nhưng thành công rất hạn chế.
Varfell gần đây đã tổ chức một ngày mở cửa tại trang trại và thông tin tuyển dụng được công bố rộng rãi trên các trang báo cũng như các nhóm phương tiện truyền thông xã hội địa phương. Chỉ có bốn người có mặt.
Hosking cũng không may mắn hơn. “Chúng tôi luôn có ba hoặc bốn người địa phương làm việc, nhưng chúng tôi cần 60 người. Hiện tại, tôi có khoảng 20 người chủ yếu quay lại với chúng tôi hàng năm và những người đã có tình trạng định cư ở Vương quốc Anh”, ông nói.
Những người hái hoa giỏi nhất có thể kiếm tới 30 bảng một giờ và mức lương trung bình tại Varfell vào mùa xuân năm ngoái là 14 bảng một giờ. Nhưng làm việc ngoài trời trong tất cả các điều kiện thời tiết không được coi là hấp dẫn. Nhiều trang trại cũng ở vùng sâu vùng xa, cần công nhân ăn ở tại chỗ.
Alex Newey, chủ sở hữu của Varfell Farms, cho biết: “Đây là những công việc thời vụ không thể cơ giới hóa và không hấp dẫn lực lượng lao động địa phương". Newey dự kiến chỉ hái được một phần tư vụ mùa sắp tới do thiếu lao động.
Chính phủ Anh đã hứa sẽ mở rộng chương trình thị thực cho phép nông dân đưa lao động thời vụ từ nước ngoài vào. Hiện tại, chương trình thị thực chỉ áp dụng cho trái cây và rau quả, ngoại trừ các loại cây trồng không ăn được.
Tuy nhiên, Kevin Foster MP, Bộ trưởng Bộ Nhập cư, tuần trước đã nói với các nghị sĩ quốc hội trong Ủy ban Môi trường, Lương thực và Nông thôn rằng các loại cây không ăn được sẽ được thêm vào Chương trình Công nhân Nông nghiệp thời vụ (Seasonal Agricultural Workers Scheme - Saws).
Nhưng chỉ còn hai tuần nữa là thời điểm bắt đầu hái hoa thủy tiên vàng và vẫn không có thông báo chính thức, những người trồng trọt cho biết họ cần bắt đầu tuyển dụng ngay bây giờ nếu muốn cứu vụ thu hoạch năm nay.
“Nếu vào tuần tới, chính phủ công bố kế hoạch thị thực bao gồm các loại cây cảnh, chúng tôi có thể bắt kịp tốc độ tuyển dụng vào đầu tháng 2. Ít nhất thì ngành này cũng có tương lai”, Newey nói. "Chúng tôi hy vọng thông báo sẽ xuất hiện, nhưng nó phải được công bố sớm".
“Chúng tôi đã nghe những lời hứa từ chính phủ trước đây", Hosking nói. "Chúng tôi vẫn đang chờ đợi".
Bộ Môi trường, Thực phẩm và Các vấn đề Nông thôn đã được liên hệ để lấy ý kiến nhưng không phản hồi.