Ông Trần Cẩn, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị mở đầu câu chuyện cánh đồng lớn bằng việc kể về mối liên kết sản xuất lúa hữu cơ trong vụ đông xuân 2021 - 2022. Mô hình được thực hiện tại xã Hải Quế, huyện Hải Lăng với 100 hộ dân tham gia, trên cùng 1 cánh đồng chỉ sử dụng giống ST 25.
Dù trận mưa trái vụ cuối tháng 03, đầu tháng 04/2022 khiến năng suất giảm 10 - 15% nhưng sau 125 ngày sinh trưởng, phát triển, mô hình liên kết này vẫn đạt 3 - 3,5 tạ (tươi)/sào. Lúa tươi được Công ty CP Tổng Công ty Thương mại Quảng Trị thu mua tại ruộng với giá 11 nghìn đồng/kg. Tính ra, với mỗi ha lúa hữu cơ, nông dân lãi khoảng 30 triệu đồng.
Theo ông Cẩn, mô hình lúa hữu cơ cho giá trị kinh tế cao và càng hiệu quả khi triển khai trên những cánh đồng lớn.
Bài liên quan
Tiết kiệm tiền tỷ nhờ cánh đồng lớn
“Cánh đồng lớn dễ áp dụng cơ giới hóa như cày bừa, mạ khay máy cấy, sử dụng máy bay không người lái để phun thuốc, thu hoạch cũng hoàn toàn bằng máy, rất thuận tiện. Cơ giới hóa được áp dụng ở hầu hết các khâu sản xuất, thu hoạch không những giải phóng sức lao động, cánh đồng lớn đã giúp nông dân tăng hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích. Hiệu quả của mô hình giúp nông dân mạnh dạn đầu tư và áp dụng các tiến bộ khoa học vào sản xuất” – ông Cẩn chia sẻ.
Cũng theo ông Cẩn, với hiệu quả của các mô hình, những năm tới, các địa phương tại Quảng Trị sẽ tiếp tục chủ trương tích tụ đất đai, sản xuất cánh đồng lớn, hướng tới giúp nông dân làm ăn lớn.
Không chỉ ở Hải Lăng, những năm qua, các địa phương trên địa bàn tỉnh Quảng Trị như Cam Lộ, Triệu Phong, Vĩnh Linh… cũng tích cực tích tụ đất đai, sản xuất cánh đồng lớn.
Tại xã Thanh An (huyện Cam Lộ), trong tổng số gần 1,3 nghìn hecta đất lúa hằng năm hiện đã có gần 200ha cánh đồng lớn, sử dụng cùng một giống lúa, gieo sạ cùng thời điểm.
Lãnh đạo xã Thanh An cho rằng, ưu điểm của cánh đồng lớn là góp phần dịch chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang áp dụng cơ giới hóa đồng bộ; giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất, ổn định đầu ra sản phẩm…. Cùng với quá trình tích tụ đất đai, hệ thống đường giao thông nội đồng, thủy lợi… tại Thanh An được đầu tư đồng bộ tạo thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp. Thông qua các hợp tác xã (HTX), nông dân đã liên kết với các đơn vị, doanh nghiệp sản xuất tập trung với quy mô từ 10 - 20ha. Cánh đồng lớn sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất để hình thành những vùng lúa năng suất, chất lượng, hiệu quả cao, giúp nông dân dám nghĩ lớn, làm ăn lớn.
Trước đó, để từng bước hình thành nền sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, có trình độ thâm canh cao, hợp tác và liên kết bền vững, HĐND huyện Cam Lộ đã ban hành Nghị quyết về nâng cao hiệu quả sản xuất các sản phẩm nông nghiệp có thế mạnh của địa phương giai đoạn 2016 - 2020. Sau hơn 5 năm thực hiện, đến nay toàn huyện có 1 nghìn hecta cánh đồng lớn với hơn 95% diện tích sử dụng các loại giống lúa ngắn ngày, chất lượng cao.
Còn tại huyện Triệu Phong, năm 2016 toàn huyện chỉ có 4 cánh đồng mẫu lớn với tổng diện tích khoảng 200ha tại 4 HTX. Đến nay, địa phương này đã chuyển đổi và triển khai sản xuất cánh đồng lớn ở 48 HTX với tổng diện tích trên 1,6 nghìn hecta. Các HTX chú trọng ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật và công nghệ vào sản xuất; tăng cường thâm canh, đưa vào sản xuất những giống có năng suất, chất lượng cao; đẩy mạnh ứng dụng cơ giới hóa đồng bộ trong các khâu sản xuất…
Điển hình như mô hình sản xuất lúa hữu cơ, lúa canh tác tự nhiên của HTX nông sản sạch Triệu Phong. Mô hình có tổng diện tích 45ha, liền vùng, liền thửa, sử dụng cùng một giống lúa, cùng một quy trình chăm sóc. Qua hơn 5 năm triển khai, mô hình cho năng suất lúa bình quân trên 52 tạ/ha, giá bán cao gấp 2 lần so với lúa canh tác thông thường.
Ông Trần Cẩn, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị cho rằng, cơ giới hóa giúp nông dân giải phóng sức lao động, bảo vệ sức khỏe, đẩy nhanh tiến độ thời vụ. Việc tổ chức sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn gắn với tiêu thụ sản phẩm, áp dụng cơ giới hóa đã từng bước hạn chế được những bất lợi của thời tiết, tranh thủ được thời vụ, giải quyết được tình trạng thiếu lao động sản xuất nông nghiệp, giảm giá thành, chi phí đầu tư và nâng cao hiệu quả sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội so với sản xuất nhỏ lẻ, manh mún trước đây.
Trên 11 nghìn ha đất sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn
Trong những năm qua, tỉnh Quảng Trị đã có nhiều chính sách khuyến khích tích tụ, tập trung ruộng đất sản xuất mô hình cánh đồng lớn. Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có trên 11.000ha sản xuất theo hướng cánh đồng lớn. Bình quân các mô hình cánh đồng lớn đã giúp giảm chi phí từ 1,5 - 1,7 triệu đồng/ha, tăng hiệu quả lên 1,2 - 1,5 lần so với sản xuất đại trà.