, //, :: GTM+7
Thứ Năm, 16/06/2022, 10:28

Châu Âu có thể tự túc 100% nhu cầu về đậu nành?

MẠNH HÙNG
Đây là kết quả từ một nghiên cứu của Viện nghiên cứu nông nghiệp, thực phẩm và môi trường Quốc gia Pháp (INRAE) và Viện AgroParisTech được đăng tải vào đầu tháng 04 vừa qua trên Tạp chí Nature food.
Trong khoảng năm 2005 đến 2017, hơn 80% diện tích rừng nhiệt đới bị phá để đáp ứng nhu cầu nhập khẩu đậu nành từ Liên minh châu Âu. Ảnh: Adriano Gambarini / WWF-Brazil.

Đậu nành chứa nhiều protein, được dùng làm thực phẩm cho người (dầu đậu nành, sữa đậu nành, đậu hũ…) và thức ăn chăn nuôi (bã đậu nành). Một số quốc gia châu Âu đã trồng được đậu nành như Ý, Romania, Croatia, vùng Tây Nam và Đông Bắc nước Pháp, song sản lượng vẫn còn khá khiêm tốn với diện tích 5 triệu hecta vào năm 2016.

Nhập khẩu đậu nành khiến nạn phá rừng gia tăng

Trong một thông cáo báo chí, INRAE và Viện AgroParisTech nhấn mạnh: “Hiện nay, châu Âu nhập khẩu gần 90% lượng đậu nành mà họ tiêu thụ, đa phần là từ Hoa Kỳ và Brazil, và chủ yếu làm thức ăn chăn nuôi”. Đây chính là nguyên nhân quan trọng của hiện tượng phá rừng tại Nam Mỹ: rừng bị đốn trụi để lấy đất trồng đậu nành.

Từ thực trạng đó, hai tổ chức nói trên đưa ra đề xuất: “Châu Âu có thể tự chủ được ở mức 50 - 100% nhu cầu đậu nành nếu họ dành ra từ 4 đến 11% diện tích đất canh tác để trồng đậu nành” (con số này hiện chỉ là 1,7%). Do đó, cần phải tăng diện tích trồng đậu nành lên hệ số từ 2 đến 3 mới tự túc được ở mức 50% và từ hệ số 5 đến 6 để đạt được 100% nhu cầu trên toàn châu lục. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ thực hiện trên việc sản xuất đậu nành theo quy ước, chứ không đề cập việc trồng đậu nành hữu cơ.

Song song đó, các nhà khoa học cũng dựa trên cơ sở các dữ liệu về khí hậu, nông học toàn cầu và cân nhắc đến những tác động của biến đổi khí hậu để dự đoán sản lượng tại châu Âu. Chuyên gia Nicolas Guilpart thuộc AgroParisTech giải thích: “Đậu nành thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu khác nhau. Có nhiều giống đậu nành, nhưng nhìn chung, đậu nành cần nhiệt độ ít nhất là 4°C để phát triển. Nhiệt độ tối ưu là từ 20 đến 30°C”. Khi nhiệt độ tăng lên trên 40°C thì đậu nành không thể cho hạt.

Một cánh đồng trồng đậu nành nằm sát cạnh khu rừng nhiệt đới tại bang Mato Grosso của Brazil. Ảnh chụp tháng 08/2020. Ảnh: Florian Plaucheur/ AFP.

Các nhà nghiên cứu cũng ghi nhận khi nhiệt độ toàn cầu tăng, sản lượng đậu nành tính trung bình có thể cũng tăng theo, nhưng các khu vực cho năng suất cao nhất sẽ dịch chuyển về những vùng nằm phía Đông Bắc châu Âu.

Nhiều vùng tại châu Âu như Benelux thuộc vùng Đông Bắc nước Pháp, tại Đức hoặc Đan Mạch sẽ có thể hưởng lợi từ biến đổi khí hậu. Chuyên gia David Makowski, Giám đốc nghiên cứu tại INRAE và cũng là tác giả của nghiên cứu này, cho biết: “Chúng tôi xác định rõ thực tế là việc sản xuất đậu nành tại châu Âu không gặp trở ngại về điều kiện khí hậu. Sự ấm lên toàn cầu thậm chí sẽ có lợi cho việc sản xuất đậu nành, nếu châu Âu muốn tự túc được loại ngũ cốc này”.

Giảm sử dụng phân đạm nhờ đậu nành

Một kết luận lạc quan nữa là theo tính toán của các chuyên gia, việc mở rộng diện tích trồng đậu nành sẽ giúp giảm sử dụng đạm từ 4 đến 17% trên toàn châu Âu. Thật vậy, theo ghi nhận của INRAE và Viện AgroParisTech, trồng đậu nành, cũng như các loại cây họ đậu khác, “giúp ổn định ni-tơ trong đất nhờ các vi khuẩn cộng sinh sống trong rễ cây, điều này có lợi cho vụ mùa sau và giúp giảm thiểu việc sử dụng phân đạm, có nghĩa là sẽ giảm tác động tiêu cực đến môi trường”.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng việc tăng diện tích trồng đậu nành sẽ làm giảm diện tích nhiều loại cây trồng khác. Chuyên gia Nicolas Guilpart kết luận: “Chúng tôi ước tính sẽ phải cần thêm 9 triệu hecta đất canh tác thì châu Âu mới có thể đạt được 50% khả năng tự túc đậu nành. Nếu lấy 9 triệu hecta trồng lúa mì hiện nay để trồng đậu nành thì châu Âu sẽ mất đi 15% diện tích lúa mì, ảnh hưởng không nhỏ đến xuất khẩu”.

Thế cho nên, câu hỏi then chốt cần trả lời cho vấn đề này là: loại bỏ cây nào để tăng diện tích trồng đậu nành?

Tags

Bình luận

Xem nhiều





Nổi bật
Được quan tâm






Đăng ký nhận tin nóng
Giúp bạn cập nhật các thông tin mới nhất