Ngày 19/12, Hội nghị lần thứ 15 (COP15) của 195 quốc gia và lãnh thổ tham gia Công ước Đa dạng Sinh học Liên Hợp Quốc (CBD) bế mạc ở Montreal, Canada, sau khi đạt được một thỏa thuận bảo vệ hệ sinh thái biển và trên cạn, các đại dương.
Phần đáng chú ý nhất của thỏa thuận là cam kết bảo vệ 30% hệ sinh thái biển và trên cạn kể từ năm 2030 (mục tiêu 30 x 30), vào lúc đang có những cảnh báo sự đa dạng sinh học của thế giới đang bị suy giảm nghiêm trọng.
Hiện tại, chỉ có 17% đất liền và 10% vùng biển được bảo vệ khỏi những đe dọa như ô nhiễm, khai thác khoáng sản và nhất là tình trạng phá rừng vốn là một trong những nguồn thải phát khí nhà kính, dẫn đến biến đổi khí hậu.
Theo đánh giá Triển vọng Đất đai Toàn cầu năm 2022 của Liên Hợp Quốc, có tới 40% diện tích đất trên thế giới bị suy thoái.
Thỏa thuận kêu gọi tăng gấp đôi nỗ lực bảo tồn các loài bị đe dọa, kéo giảm những tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm, giảm việc sử dụng thuốc trừ sâu xuống còn một nửa và chấm dứt việc vứt bỏ rác thải nhựa…
Thỏa thuận cũng kêu gọi đóng góp 200 tỷ USD (tương đương 1% GDP của thế giới) từ năm 2030 để bảo tồn đa dạng sinh học, kêu gọi chính phủ các nước nỗ lực cải cách hoặc chấm dứt trợ giá cho các ngành nông nghiệp, ngư nghiệp cùng các lĩnh vực năng lượng kể từ năm 2025, để từ đó có thêm 500 tỷ USD cho công tác bảo tồn đa dạng sinh học.
Các nước cũng cam kết huy động ít nhất 20 tỷ USD/năm kể từ nay đến năm 2025 cho các nước đang phát triển và số tiền này sẽ tăng lên 30 tỷ USD/năm kể từ năm 2030.
Biến đổi khí hậu cùng với việc mất môi trường sống, ô nhiễm đã góp phần cản trở đa dạng sinh học của thế giới. Một báo cáo năm 2019 đã cảnh báo khoảng 1 triệu loài động - thực vật sẽ bị tuyệt chủng trong vòng vài chục năm - một tỷ lệ mất mát lớn hơn 1.000 lần so với dự báo. Báo cáo cũng cho biết con người tiêu thụ khoảng 50.000 loài hoang dã, và cứ 5 người thì có 1 người (trong tổng dân số thế giới 8 tỷ người) dựa vào các loài này để có thức ăn và thu nhập.
Tại COP15, quan chức chính phủ các nước tham dự hầu hết đồng ý rằng, việc bảo vệ đa dạng sinh học phải là mối quan tâm hàng đầu.
COP15 diễn ra chưa đầy một tháng sau Hội nghị Thượng đỉnh Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu (COP27), nơi lần đầu tiên có sự nhất trí về “quỹ bồi thường thiệt hại và mất mát”, với các nước nghèo sẽ được đền bù những tổn thất từ sự nóng lên toàn cầu.
Tại COP15, các nước đang phát triển gồm Gabon, Cuba và các nước giàu đã kêu gọi các nước giàu đóng góp 700 tỷ USD/năm kể từ năm 2030 để bảo tồn đa dạng sinh học.