Vải chín sớm Phương Nam có nguồn gốc từ Thanh Hà, được trồng tại các khu Phong Thái, Hiệp Thanh, Cẩm Hồng, Đá Bạc thuộc phường Phương Nam, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh từ những năm 1960. Hiện nay, diện tích trồng vải khoảng 300ha, trong đó có trên 250ha đang trong giai đoạn khai thác.
Vải Phương Nam có ưu thế nổi trội, tạo lợi thế cạnh tranh trên thị trường so với các sản phẩm cùng loại của các vùng khác, đó là đặc tính chín sớm (chín sớm hơn vải Tu Hú từ 7 - 10 ngày, vải thiều từ 20 - 30 ngày). Ngoài ra, vải chín sớm Phương Nam còn một số ưu thế khác về chất lượng cảm quan như: quả to, vỏ mỏng, gai thưa, nhiều nước, có vị chua dịu và mùi thơm đặc trưng...
 |
| Ảnh: T.R. |
Vải chín sớm Phương Nam khá thích nghi với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của phường Phương Nam. Đây là vùng bãi triều dọc hai bờ sông Đá Bạc. Nếu di thực, đặc điểm chín sớm của giống vải chín sớm Phương Nam chỉ duy trì được 1 - 2 năm đầu rồi sau đó chất lượng bị suy giảm (quả nhiều gai, gai nhọn, vị chua và chín muộn hơn). Dự án Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể Vải chín sớm Phương Nam đã giúp quy hoạch được vùng sản xuất vải chín sớm đảm bảo chất lượng tập thể với diện tích 300ha trên địa bàn phường Phương Nam.
Ngày 09/12/2013, Vải chín sớm phường Phương Nam đã chính thức được Cục Sở hữu trí tuệ cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Vải chín sớm phường Phương Nam” theo Quyết định số 68612/QĐ-SHTT. Chủ sở hữu nhãn hiệu tập thể Vải chín sớm phường Phương Nam là Hội Nông dân phường Phương Nam. Trong việc quản lý và phát triển thương hiệu, đơn vị tư vấn xây dựng thương hiệu (Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Hệ thống nông nghiệp) đã hỗ trợ xây dựng các công cụ quản lý phù hợp để quản lý và sử dụng nhãn hiệu tập thể. Ngoài ra, dự án cũng đã tổ chức được các lớp tập huấn đào tạo về quy trình kỹ thuật trồng vải, đào tạo về quản lý và khai thác nhãn hiệu tập thể cho các tác nhân, đào tạo kỹ năng kinh doanh, kỹ năng phát triển thị trường…. Dự án không những giúp cho người sản xuất nâng cao được năng suất, chất lượng sản phẩm, mà còn góp phần không nhỏ để khẳng định uy tín của sản phẩm vải chín sớm Phương Nam trên thị trường. Vải chín sớm phường Phương Nam nay đã có nhãn hiệu mang tên chính mình chứ không còn phải “núp bóng” một ai như trước kia nữa.
VŨ VĂN TRUNG