, //, :: GTM+7

Đào hồ chứa lộ thiên "vấp" phải phản đối

TƯỜNG NGUYỄN
(Theo Reporterre)
Nhiều hiệp hội nông dân tại Marais Poitevin - một vùng đầm lầy phía tây nam nước Pháp - phản đối dự án xây các hồ chứa lộ thiên rộng vài hecta để bơm trữ nước ngầm bơm vào mùa đông và sử dụng tưới tiêu vào mùa hè. Họ cho đây là hình thức các trang trại quy mô lớn chiếm đoạt hợp pháp nguồn tài nguyên thiên nhiên dùng chung.
Ảnh: Theo Reporterre

“Hồ chứa lộ thiên dự trữ nước ngầm” là gì?

Tùy theo thiết kế của mỗi công trình mà hồ chứa này giống như một bể bơi khổng lồ được đào giữa cánh đồng, diện tích có thể lên đến 10ha và sâu khoảng 10 - 15m. Hồ có vòng đê bao bảo vệ cao từ 8 - 10m tính từ mặt đất, vách và đáy hồ được phủ vải bạc nhựa chống thấm. 

Vào mùa đông (từ tháng 11 đến tháng 3), hồ được bơm đầy từ các mạch nước ngầm trong vùng để dự trữ cho những tháng khô hạn vào mùa hè (từ tháng 4 đến tháng 9). Tuy nhiên, nhiều hội đoàn nông dân chống lại dự án này. Họ cho rằng các hồ dự trữ như thế chỉ phục vụ những trang trại thâm canh ngô (bắp) cần rất nhiều nước tưới, một hành vi chiếm đoạt tài nguyên dùng chung chỉ để phục vụ cho một thiểu số người. 

Những người phản đối cũng cho rằng những công trình dạng như hồ dự trữ nước ngầm lộ thiên sẽ bê tông hóa mặt đất, làm giảm dòng chảy các dòng sông, gây tác hại đến nguồn nước sinh hoạt trong vùng và phá hủy đa dạng sinh học. Theo số liệu có được từ chuyên trang nông nghiệp Reporterre, vùng Marais Poitevin hiện có 8 mạch nước ngầm (38%) là có chất lượng “sạch” và 13 mạch đang bị ô nhiễm nitrat và thuốc trừ sâu. 

Tuy doanh nghiệp Coop de l'eau 79 phụ trách triển khai dự án hồ dự trữ nước ngầm đã đưa ra một danh sách các cam kết mà nông dân nào sử dụng nước hồ này phải tuân theo, như giảm sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hoặc chuyển đổi sang nông nghiệp hữu cơ. Tuy nhiên, các nhóm phản đối cho rằng những cam kết này là không đủ để bảo vệ an toàn môi trường.

Ảnh: Theo Reporterre

Hồ chứa Mauzé 

Đây là công trình đầu tiên trong số 16 dự án sẽ được triển khai trong vùng Marais Poitevin từ đây đến năm 2024, trong đó 70% kinh phí xây dựng lấy từ nguồn vốn đầu tư công của nhà nước. Các dự án nói trên do doanh nghiệp vừa và nhỏ Coop de l’eau 79 nhận thi công và khai thác kinh doanh cho những nhà vườn đăng ký mua nước tưới.

Hồ này mang ký hiệu “SEV 17”, đang được tích nước với tổng dung tích 240.000m3, được bơm nước từ các mạch ngầm trong vùng từ 3 trạm bơm, trong đó 2 trạm có công suất 50m3/giờ, trạm thứ ba công suất 60m3/giờ. Nó sẽ cung cấp nước tưới cho 5 nông trại quy mô lớn đã đăng ký mua nước của doanh nghiệp Coop de l'eau 79, trong đó có 8 trại chăn nuôi bò sữa.

Các nông trại sẽ được gắn đồng hồ tính tiền nước và họ sẽ trả 0,20 euro/m3/năm cho doanh nghiệp Coop de l'eau 79. Trong khi đó, đa số nông dân sản xuất quy mô nhỏ trong vùng từ lâu nay theo thói quen vẫn bơm nước miễn phí từ các giếng khoan và các dòng sông gần nhất.

Giám đốc doanh nghiệp Coop de l'eau 79- ông Thierry Boudaud, cho biết hồ chứa sẽ được tích đủ dung tích nước vào cuối tháng 03/2022. Tuy vấp phải phản kháng mạnh mẽ từ nhiều hội đoàn nông dân vào cuối năm 2021, dự án hồ chứa nước ngầm Mauzé vẫn được tiến hành và hoàn thành. 

Ảnh: Theo Reporterre

Phản đối “lấy đất làm nơi thực nghiệm” các dự án hồ chứa nước ngầm

Ngày 23/02, các thành viên hội “Bassines non merci” - một tổ chức phản đối các hồ chứa nước lộ thiên có dung tích lớn - đã đi khảo sát tình hình triển khai hoạt động của công trình hồ nước nhân tạo Mauzé. Hồ này dài 300m, rộng 150m, có tổng diện tích đất trưng dụng là 5,7ha, diện tích mặt nước 3,5ha. 

Đầu tiên, đoàn đến quan sát một trong ba chiếc máy bơm chọc thẳng xuống mạch nước ngầm. Tổng cộng, ba chiếc máy bơm này có thể hút lên mỗi giờ được 160m3, tức 3.840m3/ngày, và hoạt động trong vòng 63 ngày để bơm đầy dung tích 240.000m3 của hồ chứa.

Ông Julien Le Guet - người phát ngôn của hội “Bassines non merci”, cho biết: “Chúng tôi phản đối dự án này từ 4 năm nay và cũng ngần ấy năm chúng tôi luôn khẳng định rằng họ lấy đất của chúng tôi để làm nơi thực nghiệm cho kế hoạch triển khai các dự án đào các hồ lộ thiên để chứa nước ngầm như thế này trên khắp nước Pháp. Cuộc đấu tranh của chúng tôi dù chỉ mang tính địa phương, nhưng cũng có ý nghĩa trên toàn quốc”.

Ảnh: Theo Reporterre

Canh tác thuận theo tự nhiên và tưới tiêu tiết kiệm…

Từ 10 năm nay, nông dân xã Saint-Saturnin-du-Bois, thuộc tỉnh Charente-Maritime, vùng Marais Poitevin đã sử dụng hệ thống ống dẫn để tưới tiêu tiết kiệm cho các vườn trồng xà lách rocket (rau arugula) và khoai tây của nông trang L’Accueillette. 

Đó là những dãy ống nằm chất chồng, thẳng tắp, đặt dọc theo rìa của khu nhà kính trồng hoa màu, khi nối lại sẽ có chiều dài tổng cộng lên đến 24km. Nông trang này cho nước mưa từ mái nhà chảy xuống một bể chứa dung tích 250m3 và họ sử dụng để tưới tiêu theo kiểu “nhỏ giọt”, tức vừa đủ cho cây phát triển tốt là được.

Nông trang L’Accueillette cũng có một giếng khoan để bơm lên tối đa 4.500m3 nước ngầm mỗi năm, theo quy định cho phép. Song, thường thì nông trang chỉ bơm khoảng 3.000m3 là đủ cho 3ha rau của mình. Ý thức tiết kiệm tại đây là tiêu chí hàng đầu trong canh tác hoa màu, bởi nguồn nước vùng này quý như vàng.

Vợ chồng chị Amandine Pacault đến xã Saint-Pardoux lập nghiệp từ năm 2015 với 1,5ha đất trong tay. Gần đây chị đã nhận thêm 30ha đồng cỏ của cha mình để chăn nuôi: một đàn bò khoảng 50 con. Và có riêng một “hồ nước gia đình” dung tích 600m3 lấy nước mưa từ mái khu nhà kính và luôn cố gắng tiết kiệm tối đa có thể trong việc tưới tiêu.

Trở lại với nông trang L'Accueillette, việc lắp đặt, vận hành và bảo quản hệ thống đường ống tưới tiêu “khiêm tốn” như thế lại cần công sức bỏ ra gấp đôi. Nào là mang vác các ống nước ra rải đều dọc theo các luống đất, kiểm tra các khớp nối để không rò rỉ, rồi mở nước, tính thời gian tưới, khóa van. Tất cả đều làm thủ công. Tuy nhiên, tất cả là để tiết kiệm nước tối đa.

Ảnh: Theo Reporterre
Tags

Bình luận

Xem nhiều





Nổi bật
Được quan tâm






Đăng ký nhận tin nóng
Giúp bạn cập nhật các thông tin mới nhất