Rút gọn các hoạt động cúng tế vì dịch
Theo thông lệ hàng năm, sau những ngày nghỉ Tết Nguyên đán, ngư dân làng chài xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) lại nô nức tổ chức lễ ra quân đánh bắt hải sản đầu năm.
Trong chuyến mở biển đầu năm mới, bà con ngư dân kỳ vọng một năm mưa thuận gió hòa, trời yên biển lặng và đánh bắt được tôm cá đầy khoang.
Mặc dù hoạt động Lễ cúng tế đầu năm là truyền thống của nghề biển để tạo khí thế cho ngư dân vững tin vào mùa đánh bắt mới, an tâm vươn khơi bám biển, bám ngư trường…Tuy nhiên, năm nay các “thủ tục” này đều được rút gọn vì dịch covid-19 còn phức tạp. Do vậy, sáng mùng 2 Tết, ngư dân làng chài xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc chỉ kéo ra bến cá để cúng cầu may tại cửa biển Bến Lội. Sau đó, hàng trăm tàu đánh bắt xa bờ tại xã Bình Châu sẵn sàng vươn khơi.
Ông Nguyễn Văn Thuận, chủ tàu BV 94807 cũng chia sẻ: “Sau khi ăn Tết xong là anh em chúng tôi háo hức bắt tay vào việc ngay, từ mùng 2 đã lên hàng dầu, đá, chuẩn bị thức ăn để tranh thủ mùng 6 Tết ra khơi sớm lấy ngày tốt. Hy vọng chuyến biển đầu năm sẽ đánh bắt được nhiều cá hơn để đủ chi phí xăng dầu đang tăng giá quá cao như hiện nay; đồng thời còn phải tiền trả lương cho tài công và bạn đi biển nữa!”.
Theo ông Thuận, Tết nay do tình hình dịch Covid -19 còn phức tạp nên bà con ngư dân làng chài cũng ăn Tết rất đơn giản, không tổ chức các lễ nghi như những năm trước. Chuyến biển này ông dự kiến tàu sẽ đi khoảng 2 đến 3 tháng mới quay về.
Đứng trên cảng cá huy động mọi người cùng khẩn trương lấy hàng đá xuống khoang tàu, anh Nguyễn Minh Tiến, tài công của tàu cá BV 93808 Phước Tỉnh tâm sự: “Đầu năm mới các tàu đều tranh thủ sắp xếp lịch đi biển sớm, chỉ cầu mong có một chuyến biển gặp mưa thuận gió hoà để ngư dân chúng tôi vươn khơi được nhiều thuận lợi và may mắn trúng “lộc biển” đầu năm”.
Theo anh Tiến, từ mùng 2 Tết bà con ngư dân bắt đầu lo các dịch vụ hậu cần trước khi xuất bến. Chuyến biển này toàn tàu gồm cả tài công và ngư phủ khoảng 13 người, sẽ ra khơi đánh bắt trong vòng 4 tháng mới quay về. Hiện, mọi công việc chuẩn bị đã sẵn sàng cho chuyến vươn khơi đầu năm trong vài ngày tới.
Ông Đinh Xuân Dậu, Phó Chủ tịch UBND xã Bình Châu, huyện Xuyên Mộc cho hay, việc ra quân ở các làng chài của địa phương năm nay, ngư dân chỉ tổ chức nghi lễ cúng bái tâm linh, cầu mong cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, trời yên biển lặng để ra khơi bám biển rồi xuất hành chứ không tổ chức nhiều hoạt động như mọi năm.
Hiện, toàn xã Bình Châu có hơn 2.000 ngư dân với hơn 531 tàu thuyền, tổng công suất gần 115.000 CV với đủ các ngành nghề như: câu mực, lưới vây, lưới rút... Từ khi khu neo đậu tránh trú bão Bình Châu - Bến Lội hoàn thành, việc ra khơi đánh bắt hải sản của bà con ngư dân có nhiều thuận lợi hơn.
Lo lắng trăm bề
Cho đến nay, nhiều chủ phương tiện đánh bắt xa bờ ở tỉnh BR-VT vẫn đang ngán ngẩm khi năm vừa qua (năm 2021) là một năm đầy khó khăn trong đánh bắt hải sản. Tàu liên tục nằm bờ vì giãn cách kéo dài, chi phí đánh bắt tăng, sản lượng đánh bắt lại giảm, các chuyến biển dài ngày nhưng lãi ít.
Vừa về bờ sau chuyến ra khơi dài ngày, ông Trần Văn Lộc, chủ tàu đánh bắt xa bờ ở xã Bình Châu không khỏi buồn bã khi sản lượng đánh bắt chẳng được bao nhiêu mà nay giá xăng dầu lại tăng cao. Điều này đồng nghĩa với việc các chủ tàu phải gánh thêm chi phí, đã khó lại càng khó.
Ông Lộc cho hay, gần 20 năm hành nghề, chưa năm nào nghề biển lại khó khăn như vậy. Theo tính toán của ông Lộc, so với trước khi xảy ra dịch bệnh, hiện chi phí mỗi chuyến biển tăng thêm từ 100-120 triệu đồng, do giá xăng dầu, chi phí nhu yếu phẩm tăng cao, trong khi đó hải sản ngày càng mất giá nên trước mỗi chuyến đi biển nếu tính toán kỹ thì chẳng có lời.
Cùng cảnh khó khăn đó, nhiều chủ phương tiện hành nghề lưới kéo ở xã Lộc An, huyện Đất Đỏ cũng cho biết, mọi chi phí tăng cao mà nguồn lợi mang về không nhiều nên có những chuyến biển dài ngày đi về xem như hoà vốn. Tuy nhiên, các chủ tàu bây giờ vẫn phải “nuôi” lao động đi biển (bạn ghe) như nuôi “con cưng”.
Anh Nguyễn Tôn Niên, chủ nhiều cặp tàu cá lớn đánh bắt xa bờ đang neo đậu tại cảng Hưng Thái cho biết: “Mỗi phiên mở biển, chẳng biết có đánh được hay không, nhưng mỗi bạn ghe phải được ứng trước từ 4 - 5 triệu đồng. Vả lại chủ tàu cũng chẳng dám nói nặng lời, sợ bạn “giận” không xuống tàu thì lại thiếu người, không ra khơi được”.
Theo anh Niên, với mỗi chuyến biển gần 20 ngày về chia cho bạn 3-4 triệu đồng, thì người ta không đủ sống. Trước đây 1 chuyến biển thì 15-16 bạn thuyền, nhưng nay có khi chỉ kiếm được chục người thì cũng phải cố gắng ra khơi để duy trì nghề biển.
Ông Trần Văn Cường, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh BR-VT cho biết: Sở đã phối hợp với các Ban Quản lý cảng cá và lực lượng chức năng liên quan tích cực tuyên truyền vận động các tàu cá sau thời gian nghỉ Tết ra khơi đánh bắt phải chấp hành các quy định chống khai thác hải sản bất hợp pháp, với mong muốn nghề khai thác, đánh bắt của bà con ổn định, có thu nhập và phát triển bền vững...
Theo Sở NN-PTNT tỉnh BR-VT, hiện địa phương có gần 6 ngàn tàu cá, trong đó có 2.867 tàu đánh bắt xa bờ. Tuy nhiên, cùng với giá xăng dầu liên tục tăng cao, thiếu lao động đi biển, nguồn lợi thủy sản suy giảm… khiến hàng ngàn chủ phương tiện bị thua lỗ, phải nằm bờ dài ngày. Ước tính có khoảng 1/3 tàu cá khai thác xa bờ hiện không ra khơi hoặc có số ngày đi biển ít hơn thường lệ.