Để dự án cánh đồng mẫu thành hiện thực

Đến nay, có 7 DA cánh đồng mẫu không thành hiện thực là DA liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm điều tại xã An Viễn (huyện Trảng Bom); cánh đồng mẫu liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm bắp và lúa gạo sạch trên địa bàn xã Xuân Phú; cánh đồng mẫu liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm rau an toàn trên địa bàn ấp Tân Tiến (xã Xuân Hiệp, huyện Xuân Lộc); cánh đồng mẫu liên kết sản xuất và tiêu thụ cà phê 4C trên địa bàn huyện Cẩm Mỹ và huyện Tân Phú; cánh đồng mẫu liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm bắp ở xã Xuân Đông (huyện Cẩm Mỹ); cánh đồng mẫu liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ lúa tiêu chuẩn VietGAP ở xã Phú Điền (huyện Tân Phú) và DA cánh đồng mẫu hợp tác, liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ ca cao trên địa bàn các huyện Thống Nhất, Định Quán và Tân Phú.

Điển hình như DA cánh đồng mẫu của HTX nông nghiệp xã Lâm San (huyện Cẩm Mỹ) có tổng diện tích 847ha, 721 hộ tham gia và có 13,5ha được chứng nhận tiêu chuẩn GlobalGAP và có nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ là hồ tiêu Lâm San, cũng đang gặp khó. Vào năm 2018, khi Nhà nước quy hoạch DA, HTX có 100% diện tích đất nông nghiệp liền nhau, thuận lợi xây dựng vùng chuyên canh. Tuy nhiên, do giá đất tăng đột biến nên có khoảng 70 hộ đã bán đất với diện tích gần 100ha cho giới đầu cơ phân lô, bán nền, không đầu tư sản xuất khiến vùng sản xuất tập trung bị thu hẹp. Chưa kể, DA có vốn đầu tư hơn 79,5 tỷ đồng nhưng tỉnh chưa hỗ trợ kinh phí đào tạo, hướng dẫn, đầu tư chứng nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn GlobalGAP (hơn 558 triệu đồng); huyện Cẩm Mỹ mới chi 30% tiền lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm cho 475 hộ dân/474,76ha, số tiền 5,2 tỷ đồng.

Theo đánh giá của Sở NN- PTNT tỉnh Đồng Nai, trong quá trình thực hiện, có một số DA đã hình thành chuỗi giá trị khép kín từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, cũng có nhiều DA chưa mang lại hiệu quả như kỳ vọng và nhiều nông hộ “xé rào” bán sản phẩm cho tiểu thương, phá vỡ hợp đồng liên kết, gây khó khăn trong việc xây dựng chuỗi liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ... Do đó, UBND tỉnh cần nhanh chóng ban hành định mức kinh tế - kỹ thuật cho các loại cây trồng, đơn giản hóa thủ tục hóa đơn tài chính, có quy định ràng buộc giữa nông hộ và HTX; xem xét, điều chỉnh, kinh phí để tăng tính khả thi cho các DA cánh đồng mẫu.