Hiện nay, cây xoài ở ĐBSCL đang bắt đầu vào vụ thu hoạch, do đó giá xoài bắt đầu biến động theo xu hướng giảm. Nông dân trồng xoài Đài Loan và xoài keo chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi giá đang ở mức thấp. Thậm chí nhiều nơi không thấy bóng dáng thương lái đến mua.
Tại ĐBSCL, diện tích xoài nhiều nhất tập trung ở các tỉnh như: Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long, Hậu Giang, TP Cần Thơ... chiếm trên 27 ngàn ha, sản lượng hàng năm ước trên 300 nghìn tấn. Trong đó, diện tích và sản lượng cho trái chính vụ chiếm khoảng 50%, còn lại nông dân thực hiện cho trái rải vụ. Riêng tỉnh Vĩnh Long có khoảng 4.900ha trồng xoài, tập trung nhiều nhất tại các huyện: Vũng Liêm, Mang Thít, Tam Bình…
Năm nào cũng vậy, cứ sau Tết là gặp cảnh xoài vào vụ, giá giảm. Với các nhà vườn trồng xoài thì đây là chuyện bình thường, tuy nhiên năm nay, xoài chín nhiều mà khó tìm thương lái tiêu thụ khiến nông dân lo lắng.
Ông Nguyễn Văn Liễm, nông dân trồng xoài ở xã Trung Chánh, có huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long có 6 công vườn trồng xen 2 loại xoài là xoài cát núm và Đài Loan. Hiện vườn ông đang có khoảng 4 tấn xoài Đài Loan cần thu hoạch nhưng gọi hỏi các lái đều lắc đầu vì tiêu thụ chậm.
“Xoài đang chín rộ mà tiêu thụ chậm quá, lái không mua. Vụ xoài này mới bán được có hơn 10 triệu đồng, trong khi đó giá phân và thuốc BVTV tăng cao quá nên chi phí đầu vào tăng lên gần 40 triệu đồng, mong sao giá xoài từ đây đến cuối vụ đừng xuống nữa mới mong lấy lại vốn”, ông Liễm nói trong sự lo âu.
Còn ông Lê Văn Diễn, Phó Giám đốc HTX Xoài Quới Thiện (Vũng Liêm, Vĩnh Long) cho biết, xoài Đài Loan thường phục vụ cho ăn tươi và đang khó tiêu thụ nên giá rẻ. Tuy nhiên, xoài cát núm và xoài cát Chu vẫn có giá tốt hơn. Hiện xoài Đài Loan tùy loại có giá từ 3.000 - 5.000 đồng/kg, đẹp nhất cũng chỉ 6.000 - 7.000 đồng/kg. Xoài cát núm có giá cao hơn, khoảng 20.000 - 25.000 đồng/kg.
Tuy vậy, nông dân có xoài bán không nhiều, phải đợi thêm 1 tháng nữa mới vô chính vụ. Xã Quới Thiện có diện tich xoài khoảng 8ha được chủ động tiêu thụ ổn định nhờ nông dân tham gia vào HTX xoài Quới Thiện có liên kết với doanh nghiệp, gần 200ha xoài còn lại người dân tự tìm thương lái để tiêu thụ.
Ông Ngô Phước Linh, ở huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long có hơn 10 năm trong nghề thương lái thu mua xoài cho biết: Trái xoài Đài Loan và xoài keo thị trường tiêu thụ chủ yếu là xuất sang Trung Quốc để ăn tươi, còn ăn chín rất ít. Khoảng nửa tháng nay, xoài Đài Loan và xoài keo không xuất khẩu được nên giá giảm mạnh.
Hiện giá mua tại vườn của nông dân đối với 2 loại xoài này từ là 3.000 - 6.000 đồng/kg (tùy loại) do tiêu thụ ở các chợ rất chậm. Các tháng trước, xoài Đài Loan xuất khẩu loại đẹp, trái từ 500 gram đến 1kg/trái có giá khoảng 20.000 đồng/kg.
Chị Trần Thị Bích Trân, Giám đốc Công ty TNHH Nông sản Triệu Đô ở quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ cho biết: Hiện nay giá nhiều loại xoài ở ĐBSCL giảm giá từ 20 - 30%, riêng mặt hàng xoài phục vụ ăn tươi sống thường giảm giá mạnh do đang vào vụ rộ.
Nguyên nhân giảm giá xoài ăn tươi sống là do đầu ra xuất khẩu gặp khó, nhất là đối với xoài Ðài Loan và xoài keo. Gần đây, Trung Quốc siết chặt việc quản lý xuất khẩu qua các cửa khẩu ở phía Bắc nước ta để phòng, chống dịch Covid-19 càng khiến đầu ra xuất khẩu nhiều loại xoài sang thị trường này khá chậm và nhiều cơ sở thu mua xoài xuất khẩu đã tạm ngừng hoặc giảm thu mua.
Nguồn cung trái xoài tại nhiều địa phương vùng ÐBSCL đang khá dồi dào do nhiều vườn xoài bước vào thu hoạch, cũng như do thời gian qua người dân phát triển diện tích trồng. Khó khăn tiếp theo là nhiều loại xoài đang còn tiêu thụ chủ yếu ở dạng tươi, thô và không thể để lâu do khâu bảo quản, chế biến sau thu hoạch hạn chế nên dễ gặp cảnh “rộ mùa, giá giảm”.
Để tránh tình trạng mặt hàng xoài ăn tươi sống rớt giá mạnh khi vào chính vụ, chỉ còn cách xử lý cho xoài ra hoa trái (nghịch) vụ để giảm lượng tiêu thụ dồn dập. Bên cạnh đó, người trồng xoài nên tham gia vào HTX hay liên kết với doanh nghiệp để đảm bảo đầu ra, sản xuất xoài theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp và có đăng ký mã số vùng trồng…