Con vật vờ (còn gọi là con vờ, có người gọi là con vờ vờ) thuộc bộ côn trùng cánh phù du, một bộ thuộc một nhóm Palaeoptera, cùng với bộ Chuồn chuồn, tên khoa học là Ephemeroptera. Chúng là loại trùng thoát xác hai lần. Sau lần thứ hai, chúng chỉ có một cặp cánh và sau đó chỉ sống độ vài giờ. Tuổi thọ dài nhất của vờ cũng không quá một tuần.
Con vật này hay sống ở sông Hồng, khi trưởng thành to bằng con châu chấu nhưng trắng muốt, cánh mỏng tang, bay vật vờ ở mặt nước. Ấu trùng của con vờ sống trong nước, sau khi trưởng thành, con vờ chỉ sống được vài tiếng.
Buổi tối những con vờ tụ tập, bay lượn trên mặt nước để tiến hành giao phối. Sau khi ân ái xong, vờ cái đẻ trứng xuống nước. Đại đa số chúng đến ngày hôm sau thì "tắc tử".
Con vật vờ thường xuất hiện từ tháng 2 đến tháng 4 Âm lịch là nhiều nhất, còn các tháng khác xuất hiện rất ít. Thời điểm này, con vờ bắt đầu xuất hiện ở sông Hồng, nhiều gia đình tranh thủ đi vớt về bán.
Chị Hồ Thị Phương Quý (Hà Nội) cho biết thời điểm này con vờ mới xuất hiện nên có rất ít. Khoảng 2 - 3 tuần, chị mới nhập về được vài cân để bán. Do đã bán mấy năm nay, khách quen cũng nhiều nên chị không phải đăng bán, họ đều chủ động nhắn tin đặt hàng trước.
“Khách cũ từ những năm trước nhắn tin hỏi mua nhiều nhưng số lượng hiện tại có rất ít. Mới hôm qua, có một người chị cũng nhắn hỏi mua 6 cân con vờ vờ, tôi nhận đơn cho tới khi nào nhập về được thì gửi đi”, chị chia sẻ.
Năm nào cũng vậy, cứ vào mùa vờ vờ, chị lại nhận được rất nhiều tin nhắn của khách đặt. Theo chị, mọi người chỉ cần thưởng thức một lần là muốn được ăn tiếp lần thứ 2. Chưa kể, con vờ vờ còn có thể chế biến được rất nhiều món ăn ngon, hấp dẫn như: nộm, xào ngổ, rang với lá mắc mật, làm chả, nấu với cá ngạnh, thả vào lẩu riêu cua...
Do con vật này chỉ sống được vài giờ nên ngay sau khi nhập về, chị sẽ phải làm sạch và cấp đông rồi vận chuyển để tránh bị ảnh hưởng chất lượng. Loài côn trùng này có thể tùy từng thời điểm mà kích thước khác nhau. Vào cuối mùa, con vờ vờ thường có kích thước to hơn thời điểm đầu mùa nhưng chất lượng không đổi.
Chị cho biết con vờ vờ này kể cả vào giữa mùa, số lượng cũng không có quá nhiều để đáp ứng nhu cầu thị trường nên thời điểm nào cũng “cháy” hàng. Như năm ngoái, vào giữa mùa, có ngày chị nhập về được khoảng 40 cân nhưng vẫn không đủ để chia cho khách.
“Khách liên hệ đặt mua nhiều lắm vì nó xuất hiện vài tháng, ai cũng muốn tranh thủ mua về thưởng thức. Hơn nữa, đây cũng là món ăn gợi nhớ tuổi thơ của nhiều người”, chị chia sẻ.
Hiện, dù là thời điểm đầu mùa, chị vẫn bán giá 200.000 đồng/kg. Còn những năm trước, con vật này lên cơn “sốt”, giá bán rất cao. Khách mua ngay tại bến thuyền dao động 300.000 - 350.000 đồng/kg, ra tới chợ người bán lẻ bán giá 400.000 - 500.000 đồng/kg. Con vật vờ khi vào nhà hàng đặc sản chế biến thì có giá 1 triệu đồng/kg.