Nơi đây có núi Trạ Ang dựng đứng, một bên là vực sâu, dưới có con suối chảy qua. Đường vừa dốc hẹp, lại toàn đá nên việc đào hầm tránh bom rất khó khăn. Những ngày nắng, nơi đây không lúc nào ngớt tiếng máy bay giặc gầm rú quần đảo trên bầu trời, khói bom trận trước chưa tan hết thì đã đến trận sau.
Cả một vùng không còn một bóng cây, ngọn cỏ, chỉ có đá và đá. Ngày mưa và ban đêm, địch trút xuống nơi đây hàng vạn tấn bom “tọa độ”, đủ các loại: bom khoan, bom phá, bom phát quang, bom từ trường, bom bi, “quả dứa”, “quả ổi”,... nổ ngay, nổ chậm, bom vướng nổ, mìn díp,... Cái chết luôn rình rập, nhưng cán bộ, chiến sĩ Đại đội 932 vẫn gan góc, kiên trì bám trụ, luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ thông đường.
Tiêu biểu cho ý chí của Đại đội 932 là tinh thần chiến đấu anh dũng của 12 cô gái thanh niên xung phong tỉnh Thái Bình trên đỉnh Trạ Ang. Đỉnh núi Trạ Ang có một mỏm đá nhô ra cheo leo hiểm trở. Đứng ở nơi đây có thể quan sát cả cung đường, nhìn rõ chỗ nào bị tắc, chỗ nào còn bom nổ chậm để báo cho đơn vị kịp thời xử lý. Nhưng nơi đây cũng là túi đựng bom của không quân Mỹ. Đứng ở đây, chín phần chết chỉ có một phần sống.
Đầu tháng 10 năm 1968, Đại đội 932 đã dũng cảm nhận nhiệm vụ quan sát từ trên đỉnh Trạ Ang thay bộ đội công binh. Đơn vị phân công từng người luân phiên nhau lên chốt quan sát để nếu có hy sinh thì có ngay đồng đội khác lên thay. Hôm đầu tiên, Phạm Thị Nga nhận nhiệm vụ, có hai công binh hướng dẫn trinh sát. Nhưng một quả tên lửa phóng trúng, cả ba hy sinh, thân thể nát nhừ. Không để bom đạn kẻ thù khuất phục, Đoàn Thị Lơ xung phong thay Nga làm nhiệm vụ và chị cũng hy sinh vì một viên bom bi xuyên trúng tim. Rồi Đoàn Thị Công lên thay. Hai hôm sau, Công ngã xuống. Các đồng chí khác lại lên chốt...
Người này ngã xuống, người kia lên thay: Lập bị thương, Bạn lên thay; Bạn bị thương, Sửu lên thay; sau Sửu là Phí Thị Quyết. Chiến dịch thông đường bắt đầu, nhưng hầu hết cán bộ đội viên trong đơn vị bị sốt rét không ra hiện trường được, không có người lên thay. Tuy vậy, đường vẫn thông, đêm đêm xe vẫn từng đoàn ra trận vì Quyết đã bám đỉnh Trạ Ang suốt hai tuần liền.
Ngày 1/11/1968, khi Giôn-xơn (Lyndon B. Johnson) tuyên bố ngừng bắn phá trên toàn miền Bắc nước ta, đỉnh Trạ Ang cũng hoàn toàn im tiếng bom đạn Mỹ, Phí Thị Quyết đứng trên chốt, lấy mảnh khăn dù đỏ làm cờ vẫy vẫy và cười to: “Giôn-xơn, mày chịu thua chưa?”, “Giôn-xơn, mày chịu thua chưa?”. Phí Thị Quyết như bay lên mừng chiến thắng, rồi thoải mái xuống đường cùng với đồng đội liên hoan, bắt tay vào nhiệm vụ mới.
Trên đỉnh Trạ Ang lịch sử, 12 nữ thanh niên xung phong của Đại đội 932 Thái Bình đã anh dũng kiên cường bám chốt. Đã có 6 chiến sĩ hy sinh. Tư thế chiến thắng của Phí Thị Quyết trên đỉnh Trạ Ang cùng với tấm gương của các nữ chiến sĩ khác trên dải Trường Sơn là những biểu tượng đẹp cho ý chí và nghị lực của người con gái Thái Bình, con gái Việt Nam.
Chúc linh hồn các liệt sĩ trên chốt Trạ Ang, trên mọi miền đất nước siêu thoát về cõi vĩnh hằng!
Trong rất nhiều con đường trên “tuyến lửa” của dải đất miền Trung, thì “Đường 20 Quyết Thắng” ở Quảng Bình – không chỉ là đầu mối quan trọng trong chiến lược vận tải của Đường mòn Hồ Chí Minh lịch sử, đây còn là nơi đối đầu giữa ý chí, lòng quả cảm, trí tuệ con người Việt Nam với bom đạn, vũ khí hiện đại của kẻ xâm lược.
Có thể khẳng định rằng, “Đường 20 Quyết Thắng” đã trở thành biểu tượng cao đẹp về ý chí, niềm tin của cả một thế hệ anh hùng. Bên cạnh đó, nhắc tới “Đường 20 Quyết Thắng”, chúng ta không thể không nhắc tới các “tọa độ lửa” là các trọng điểm như A-T-P (cua chữ A, ngầm Ta lê, đèo Pulanhíc), trọng điểm Trạ Ang, Cà Roòng, km 12, dốc Ba Thang v.v...
Nhân kỷ niệm 56 năm ngày mở “Đường 20 - Quyết Thắng” và chào đón sự kiện khánh thành Đền tưởng niệm Liệt sĩ Trường Sơn tại khu vực Cà Roòng - trọng điểm ATP của “Đường 20 Quyết Thắng”, Nông thôn Việt xin giới thiệu tới bạn đọc gần xa một số bài viết trong cuốn sách: “Đường 20 Quyết Thắng - Lịch sử, địa danh, sự tích và tri ân". Cuốn sách do Hội truyền thống Trường Sơn đường Hồ Chí Minh Việt Nam và Tạp chí Nông thôn Việt phối hợp thực hiện và NXB Thế Giới ấn hành.