Thiếu hụt lao động tay nghề cao
TP. Hà Nội là một trong hai trung tâm kinh tế lớn và có đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, tuy nhiên cũng giống như nền nông nghiệp của cả nước, sản xuất nông nghiệp của Hà Nội chủ yếu ở quy mô hộ, manh mún, nhỏ lẻ. Trong khi đó, diện tích đất nông nghiệp của Thủ đô và lực lượng lao động trong lĩnh vực nông nghiệp ngày càng có xu hướng giảm.
Vì vậy, phát triển nông nghiệp công nghệ cao là thực sự cần thiết đối với Hà Nội để bảo đảm an ninh và an toàn lương thực, đồng thời góp phần nâng cao thu nhập cho người dân sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.
Tuy nhiện hiện nay lực lượng lao động ngành nông nghiệp đang có sự chuyển dịch sang các ngành nghề công nghiệp, dịch vụ. Sự chuyển dịch này dẫn đến tình trạng thiếu hụt lao động, đặc biệt là lao động chất lượng trong sản xuất nông nghiệp, trong đó có nông nghiệp công nghệ cao.
Theo Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội, thực tế, lực lượng lao động hiện nay chủ yếu vẫn là người lớn tuổi, khả năng tiếp nhận tiến bộ kỹ thuật hạn chế, sản xuất chủ yếu dựa vào kinh nghiệm.
Qua thống kê chưa đầy đủ, độ tuổi làm nghề nông ở ngoại thành Hà Nội đa số trên 45 tuổi. Chỉ tính riêng ở khu vực hợp tác xã đã có hơn 53% lao động chưa qua đào tạo, đa số chỉ làm theo thời vụ; số có trình độ đại học, cao đẳng, trung cấp mới chỉ chiếm khoảng 14%; độ tuổi cán bộ quản lý hợp tác xã dưới 30 tuổi chỉ chiếm dưới 20%...
Con số này cho thấy "điểm nghẽn"cho việc phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Giám đốc Hợp tác xã Chăn nuôi Hòa Mỹ, xã Vạn Thái (huyện Ứng Hòa, Hà Nội) Nguyễn Văn Thanh cho hay, hầu hết người làm nông nghiệp hiện nay đều chạm ngưỡng 50 tuổi, rất nhiều người trên 60 tuổi nên việc tìm hiểu thông tin trên internet, ứng dụng công nghệ mới, chia sẻ kinh nghiệm, kết nối, quảng bá thương hiệu không nhạy bén bằng lớp trẻ.
Bởi đó đã có không ít doanh nghiệp, hợp tác xã phải "khóc ròng", chịu thất bại sau khi đầu tư cả tỷ đồng mua sắm trang thiết bị, xây dựng cơ sở vật chất làm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao nhưng lại thiếu lao động có tay nghề và chuyên môn cao nên không thể làm chủ khoa học công nghệ.
Tháo gỡ những "điểm nghẽn"
Tiến sĩ Ngô Kiều Oanh, chuyên gia nông nghiệp, chủ trang trại Đồng quê Ba Vì (huyện Ba Vì, Hà Nội) cho rằng, hiện nay để đào tạo một nông dân sản xuất nông nghiệp thuần túy có thêm nhiều kỹ năng khác, như thích ứng khoa học kỹ thuật, công nghệ gắn với dịch vụ chuyên nghiệp là cả một quá trình, đòi hỏi sự hỗ trợ đào tạo, tập huấn trong thời gian dài gắn với các hoạt động thực tiễn cụ thể.
Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Nông nghiệp, Hà Nội nên có chính sách hỗ trợ đào tạo từ sơ cấp, trung cấp... đến đại học cho thanh niên nông thôn tham gia nắm bắt kiến thức trong lĩnh vực nông nghiệp. Khi có nguồn nhân lực chất lượng cao, chắc chắn nông nghiệp Hà Nội sẽ hình thành nên các mô hình nông nghiệp tiêu biểu.
Nhìn nhận những khó khăn trong việc nâng cao chất lượng nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường cho hay: "Thành phố Hà Nội đang tập trung tháo gỡ khó khăn trong phát triển nông nghiệp. Hiện nay, lao động phổ thông trong nông nghiệp cũng thiếu chứ chưa nói tới lao động chất lượng cao, có trình độ kỹ thuật, nắm bắt và làm chủ được công nghệ...
Do đó, việc thiếu hụt lực lượng lao động có trình độ chuyên môn cao đang được các địa phương, doanh nghiệp và chuyên gia trong ngành đặc biệt quan tâm.
Để từng bước giải bài toán thiếu nhân lực chất lượng cao cho sản xuất nông nghiệp hiện đại, cùng với các cơ chế đặc thù thu hút nguồn lực đầu tư chất lượng cao trong lĩnh vực nông nghiệp, nhất là nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, TP. Hà Nội đã và đang tranh thủ các cơ chế, chính sách hỗ trợ về cơ cấu lại ngành nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho nông dân; chính sách đặc thù khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn; kế hoạch Chuyển đổi số ngành nông nghiệp trên địa bàn…
Bên cạnh đó, Hà Nội đẩy mạnh các chương trình đào tạo, tập huấn chuyên sâu thông qua hoạt động khuyến nông, bảo vệ thực vật… nhằm đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, thu hút lao động chất lượng cao vào làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp.