Là món ăn dân dã, song gỏi cá trích lại có khâu chế biến rất kỳ công. Người nấu phải lựa cá còn tươi, để phần thịt thơm, béo ngọt, ít tanh. Sau khi làm sạch, người nấu dùng dao mỏng lóc bỏ xương, lấy phần thịt hai bên.
Anh Phạm Tấn Trinh, ngụ phường Dương Đông, TP Phú Quốc kể: “Đất Phú Quốc xưa là vùng nông nghiệp chủ yếu là trồng tiêu. Thường bà con dần công với nhau, gom thành một nhóm. Mỗi lần như vậy, những bà nội trợ chuẩn bị gỏi các trích thật nhiều để các anh em lao động cùng xúm lại sum vầy cùng ăn sau bữa làm mệt nhọc. Từ đó món gỏi cá trích có ấn tượng sâu đậm trong lòng của người xứ đảo”.
Nguyên liệu làm gỏi cá trích gồm có hành tây thái mỏng, cà rốt thái sợi, dừa nạo, thêm tỏi băm phi vàng và ngò rí... Những món rau ăn kèm nhiều lúc không cần cầu kỳ, người dân chỉ cần ra vườn hái các loại rau sẵn có như: đọt xoài, lá bằng lăng, đọt chọai…
Vị chát của rau, chua của giấm, hăng của hành, ngọt của cá, béo của dừa và đậu - tất cả hòa quyện vào làm cá không còn vị tanh mà có một hương vị rất đặc biệt. Đặc biệt, chén nước mắm với công thức pha của dân xứ đảo sẽ bao gồm chanh hoặc giấm với hậu chua nhẹ, ngọt, kết hợp với nước mắm nhỉ Phú Quốc. Đây chính là bí quyết để tạo nên sự khác biệt của gỏi cá trích Phú Quốc so với món ăn này của các vùng miền khác.
Đặc thù của dân Phú Quốc ăn là dùng bánh tráng to để cuốn. Cuốn gỏi càng to ăn càng ngon - bởi món ăn này vốn xuất phát là món ăn của người lao động - không chỉ ngon mà còn phải đậm đà, chắc bụng.
Chị Đặng Thị Mỹ Lộc, ngụ phường Dương Đông, TP Phú Quốc chi sẻ: “Gia đình mình sống ở đây. Mẹ với bà ngoại hay làm món này, cứ cuối tuần lại ăn một lần. Ăn từ nhỏ tới lớn thành quen, bây giờ cứ nhắc đến gỏi cá trích thì lại nhớ về nó như món ăn tuổi thơ vậy”.
Món gỏi các trích không chỉ gắn liền với nét văn hoá miền biển mà còn là món ưa dùng khi tụ hợp gia đình. Và ngày nay, món ăn gắn liền với đời sống của người dân miền biển lại được giới thiệu rộng rãi với du khách, tạo nên nét ẩm thực độc đáo lưu luyến người phương xa mỗi lần đặt chân đến xứ đảo.
(Bài do Tạp chí điện tử Nông thôn Việt phối hợp với Truyền hình báo Tuổi Trẻ thực hiện)