Gối thuốc (dược chẩm) là phương pháp lựa chọn và sử dụng các dược vật làm ruột gối để gối đầu, nhằm mục đích phòng chống bệnh tật, bảo vệ và nâng cao sức khỏe.
Tác dụng của gối thuốc
Theo bác sĩ Lê Thân, Bệnh viện Y học Cổ truyền Quảng Nam, đầu gáy là nơi hội tụ của các kinh dương, có rất nhiều huyệt vị quan trọng, liên quan mật thiết đến sự tuần hoàn của khí huyết và công năng hoạt động của các tạng phủ.
Các dược vật chứa trong ruột gối sẽ cọ xát, tác động trực tiếp lên da và các huyệt vị vùng đầu cổ, thẩm thấu vào trong cơ thể mà phát huy tác dụng dược lý.
Tùy theo dược tính của các dược vật, mỗi loại gối có những công dụng khác nhau. Tác dụng của gối thuốc được phát huy với bệnh ở phần đầu - cổ - vai là chính.
Nhưng nó vẫn tác động lên toàn thân vì cơ thể là một thể thống nhất, và tạo điều kiện cải thiện sức khỏe trong việc điều trị bệnh của các chức phận khác. Bệnh nào gối ấy, gối thuốc thường được dùng nhiều nhất trong chữa mất ngủ.
Một số công thức gối thuốc
- Gối khử phong, tỉnh não: đậu đen 200g, phòng phong, thông thảo, cúc hoa, kinh tử, thạch xương bồ, cảo bản, mỗi thứ 10g; xuyên khung, tế tân, bạch truật mỗi thứ 8g; sừng trâu, sừng dê mỗi thứ 4g. Tất cả nghiền thành bột, bọc vào vải lụa cho thật chặt, tạo thành hình cái gối hoặc dùng một bao gối khác bao trùm túi lụa. Bỏ gối vào hộp gỗ đóng kín, khi nằm lấy ra dùng. Gối có công dụng an thần, làm nhẹ đầu, chữa mắt nhiều ghèn, váng đầu, hoa mắt.
- Người mất ngủ: Cúc hoa 1.000g, xuyên khung 400g, đan bì 200g, bạch chỉ 200g. Tất cả sấy khô, tán nhỏ, nhồi làm ruột gối.
- Người tăng huyết áp: Cúc hoa, đạm trúc diệp, tang diệp, sinh thạch cao, bạch thược, xuyên khung, từ thạch, mạn kinh tử, mộc hương, tằm sa, bạc hà, lượng vừa đủ nhồi vào trong vỏ ruột gối, mỗi ngày gối đầu ít nhất 6 giờ, 3 tháng là 1 liệu trình.
- Người bệnh cột sống cổ: Đương quy, khương hoạt, cảo bản, chế xuyên ô, hắc phụ phiến, xuyên khung, xích thược, hồng hoa, địa long, huyết kiệt, xương bồ, đăng tâm, tế tân, quế chi, đan sâm, phòng phong, lai phục tử, uy linh tiên, mỗi thứ 300g, nhũ hương và một dược mỗi thứ 200g, băng phiến 20g.
Trừ băng phiến, các vị thuốc đem sấy khô tán nhỏ rồi nhồi cùng băng phiến làm ruột gối, mỗi ngày gối đầu từ 6 giờ trở lên, 3 tháng là 1 liệu trình.
- Người đau đầu: Cúc hoa, bạc hà, tang diệp, vỏ đậu xanh, lượng vừa đủ, sấy khô tán vụn, nhồi làm ruột gối, gối đầu ít nhất 8 giờ mỗi ngày, 1 tháng là 1 liệu trình.
- Gối hoa cúc: Hoa cúc 500g, phơi khô, bỏ vào một cái túi, may kín lại. Khi nằm để túi trên mặt gối, tiếp xúc trực tiếp với đầu. Gối hoa cúc giúp sáng mắt, tỉnh đầu óc, trừ cảm gió.
- Gối nhân trần, hoa nhài: Nhân trần 500g, hoa nhài 250g, bỏ vào gối, nơi tiếp xúc với đầu. Gối chữa các chứng mất ngủ, ngủ thường gặp ác mộng.
- Gối vỏ đậu: Vỏ đậu xanh hay vỏ đậu đen 500g, phơi khô, cho vào túi vải, bỏ vào gối. Có tác dụng thanh nhiệt, thích hợp với người hay có chứng bốc hoả trong người.
- Gối lá dâu, kinh giới: Lá dâu và kinh giới mỗi thứ 500g, dồn vào gối. Có tác dụng trị các chứng chóng mặt, nhức đầu.
- Gối bã trà: Bã trà 500g, phơi khô cho vào gối. Có tác dụng trừ phiền, chữa suy nhược thần kinh, ngủ kém.
- Gối tinh dầu: Lấy một lượng tinh dầu dứa hoặc chanh hoặc, bưởi... ướp vào mặt trong gối, cho cảm giác dễ chịu khi ngủ.
- Gối ngô thù du: Ngô thù du khô 500g, cho vào gối. Giúp chữa các chứng bệnh do bị lạnh, dẫn đến đau đầu, cổ, vai, gáy. Trước khi gối đầu phải hơ nóng gối.
- Gối thạch xương bồ: Thạch xương bồ 250g, phơi khô cho vào gối. Giúp an thần, trừ đàm, dùng cho người mất ngủ, hay quên, chóng mặt, mộng mị, tức ngực.