Giữ hồn cốt cho hình ảnh ông Địa
Dễ thấy, đi đến nhà nào, đến cửa hàng nào, người ta cũng thờ ông Địa. Bởi lẽ ông Địa từ lâu đã gắn liền với sự hoan hỉ và dung dị trong đời sống văn hóa người Việt. Theo quan niệm, ông Địa không chỉ bảo vệ đất đai, mà còn ban phước, đem lại tài lộc cho gia chủ. Vì vậy, hễ có mong cầu gì, từ chuyện tìm đồ thất lạc, hay thi cử, thậm chí làm ăn... người ta đều tìm tới ông Địa mà vái. Cũng bản tính gần gũi, hiền lành của ông mà người dân Nam bộ còn có câu “Mát trời ông Địa” mỗi khi vui vẻ, sảng khoái.
Ấy vậy mà, những năm gần đây, một phần do sự du nhập của văn hóa nước ngoài, hình ảnh vị phúc thần này không được quan tâm nhiều như trước. Anh Nguyễn Tấn Đạt - nghệ nhân làm thủ công mỹ nghệ tâm sự: “Trong một lần tình cờ tìm về những vật dụng, hình ảnh mang tính biểu tượng của Việt Nam, tôi lại bắt gặp hình ảnh ông Địa bị bỏ bên lề đường. Những cái hình ảnh của các vị thần nước ngoài lại đang lan rộng vào Việt Nam, ví dụ như là thần Mèo của Nhật Bản hay là thần Tài của Trung Quốc và thần Voi của Ấn Độ. Bất ngờ, tôi nghĩ ra tại sao mình không biến ông Địa trở thành một trong những biểu tượng của ngành du lịch?”
Từ nỗi trăn trở ấy, anh Đạt nghiên cứu và cho ra mắt những bộ sưu tập ông Địa mini 3 - 6cm. Anh mong muốn, thông qua bộ sưu tập lần này, ông Địa không chỉ để thờ cúng mà còn là một trong những biểu tượng trang trí, là người bạn tinh thần đặt cạnh nơi làm việc, góc học tập của mỗi người. Bên cạnh đó, khách du lịch đến Việt Nam khi muốn thỉnh hoặc mua một biểu tượng về văn hóa, tâm linh của Việt Nam cũng có thể tìm đến ông Địa.
Nhiều mẫu mã thu hút giới trẻ
Ông Địa được anh Đạt sáng tạo trên những chất liệu như đất nặn thuần Việt, đất sét kết hợp nhựa resin, sơn giả men. Sau khi tạo hình, mỗi chất liệu sẽ có thời gian khô khác nhau. Với những mẫu tượng đất sét sẽ mất 8 - 16 tiếng. Còn với chất liệu resin pha đất sét thường mất 1 ngày đất mới hoàn toàn khô.
Sau khi đất khô, anh Đạt dùng cọ điểm mắt mũi và đi màu cho ông Địa. Mỗi ông là một khuôn mặt với biểu cảm khác nhau. Màu sắc trên ông Địa cũng tương ứng với quy tắc ngũ hành: Thủy là màu đen, Mộc là màu xanh dương, Hỏa là màu đỏ, Kim là màu vàng, Thổ là màu đỏ.
Anh tâm sự, khoảng thời gian đầu, khó khăn nhất là thiết kế hình ảnh ông Địa. Anh Đạt giải thích: “Thứ nhất, đó là cái khăn đầu rìu quấn trên đầu ông Địa. Thứ hai, dáng ngồi của ông Địa phải giống như một người nông dân Nam bộ. Thứ ba là hình ảnh con hổ đứng kế bên, tượng trưng cho khu rừng của miền Nam. Ngoài ra, tôi phải sáng tạo sao cho hình ảnh ông Địa phù hợp với thời hiện đại để thu hút các bạn trẻ”.
Theo đó, hình ảnh ông Địa hiện đại mang hơi hướng hoạt hình, chibi với nhiều đường nét tròn, dễ thương. Thu hút nhất là mẫu ông Địa ngành với những vật dụng đặc trưng của từng nghề riêng biệt.
Đến thời điểm hiện tại, anh Đạt đã làm hơn 400 ông Địa và bán được hơn 300 mô hình. Khách chủ yếu đặt hàng qua các trang mạng xã hội của anh Đạt.
Với mục tiêu chính là lan tỏa nét đẹp trong văn hóa người Việt, anh Đạt tâm sự: “Hiện nay, tôi đang bán nghệ thuật để nuôi nghệ thuật. Tức là mình bán những tác phẩm của mình để có tiền cho ra đời thêm bộ sưu tập mới, những ý tưởng sáng tạo mới chứ không chỉ thuần về kinh doanh”.
Sự sáng tạo của bộ sưu tập ông Địa mini không chỉ góp phần lan tỏa văn hóa tín ngưỡng người Việt mà còn thổi làn gió mới vào ngành thủ công mỹ nghệ.
Anh Nguyễn Tấn Đạt (còn được biết đến với nghệ danh Mr Cá) là nghệ nhân thuộc thế hệ 8x. Anh làm nhiều công việc như quay phim, MC, đạo diễn chương trình, tổ chức sự kiện, chụp ảnh báo chí và nghệ thuật, viết thư pháp...
Trước khi thực hiện bộ sưu tập ông Địa mini, anh từng gây ấn tượng với khoảng 7.000 con cá và hơn 2.000 tác phẩm nghệ thuật tranh cá 3D. Bên cạnh đó, anh còn lan tỏa những văn hóa ẩm thực truyền thống Việt Nam bằng đất sét, nổi tiếng có bộ sưu tập mâm cơm 3 miền năm 2021.