Các mục tiêu dự thảo đầy tham vọng nhằm ngăn chặn sự mất mát đa dạng sinh học được tiết lộ, với những đề xuất thay đổi trong sản xuất lương thực...
Loại bỏ ô nhiễm nhựa, giảm 2/3 sử dụng thuốc trừ sâu, giảm một nửa tỷ lệ du nhập các loài xâm lấn và loại bỏ 500 tỷ USD trợ cấp có hại cho môi trường của chính phủ mỗi năm là những mục tiêu trong dự thảo mới của Liên hợp quốc về chống làm mất đa dạng sinh học.
Các mục tiêu do Công ước Liên hợp quốc về Đa dạng sinh học (CBD) đề ra nhằm giúp ngăn chặn và xóa bỏ sự tàn phá sinh thái Trái đất vào cuối thập kỷ này cũng bao gồm bảo vệ ít nhất 30% đại dương và đất liền trên thế giới, đồng thời ngăn chặn 1/3 cuộc khủng hoảng khí hậu vào năm 2030.
Dự thảo mới nhất của thỏa thuận, sau các cuộc đàm phán khoa học và tài chính ảo căng thẳng vào tháng 5 và tháng 6, sẽ được các chính phủ xem xét kỹ lưỡng trước một hội nghị thượng đỉnh quan trọng tại thành phố Côn Minh của Trung Quốc, nơi văn bản cuối cùng sẽ được đàm phán.
Cùng với các mục tiêu dự thảo năm 2030, các mục tiêu mới cho giữa thế kỷ này bao gồm giảm tỷ lệ tuyệt chủng hiện tại xuống 90%, tăng cường tính toàn vẹn của tất cả các hệ sinh thái, đánh giá sự đóng góp của thiên nhiên cho nhân loại và cung cấp các nguồn tài chính để đạt được tầm nhìn đề ra.
Hội nghị thượng đỉnh, dự kiến vào tháng 10, có vẻ bị trì hoãn lần thứ ba do đại dịch Covid-19. Hiện hội nghị có khả năng sẽ diễn ra ở Côn Minh vào nửa đầu năm 2022, trong khi chờ các cuộc đàm phán chuẩn bị trực tiếp có thể diễn ra ở Thụy Sĩ vào đầu năm sau.
Basile Van Havre, đồng chủ tịch của nhóm công tác CBD chịu trách nhiệm soạn thảo thỏa thuận, cho biết các mục tiêu dựa trên cơ sở khoa học mới nhất. Ông nói thêm rằng, nếu được thông qua, thỏa thuận có thể đại diện cho một sự thay đổi đáng kể trong nông nghiệp toàn cầu.
“Thay đổi đang tới [trong sản xuất lương thực]”, ông nói. “Sẽ có thêm nhiều người trong 10 năm tới và sẽ cần thực phẩm, vì vậy không phải là giảm mức độ hoạt động. Đó là về việc tăng sản lượng và bảo vệ thiên nhiên tốt hơn".
“Cắt giảm một nửa lượng dinh dưỡng, giảm 2/3 sử dụng thuốc trừ sâu và loại bỏ nhựa: đó là những giải pháp lớn. Tôi chắc chắn rằng một số sẽ không tán thành khi phải thể hiện sự thay đổi đáng kể, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp", ông bổ sung
Tháng trước, Van Havre cảnh báo thế giới sắp hết thời gian cho một thỏa thuận đầy tham vọng tại Côn Minh, một phần của tham vọng kéo dài nhiều thập kỷ để sống hòa hợp với thiên nhiên vào năm 2050.
Các nhà khoa học từng cảnh báo rằng nhân loại đang gây ra trận đại tuyệt chủng hàng loạt lần thứ sáu trong lịch sử hành tinh, do tiêu thụ quá nhiều tài nguyên và dân số quá đông. Theo đánh giá của Liên hợp quốc, một triệu loài có nguy cơ tuyệt chủng phần lớn do các hoạt động của con người, đe dọa hoạt động lành mạnh của các hệ sinh thái sản xuất thức ăn và nước uống.
Giáo sư Robert Watson, từng lãnh đạo các tổ chức khoa học của Liên hợp quốc về khí hậu và đa dạng sinh học, và từng giữ các vai trò cấp cao khác nhau trong chính phủ Vương quốc Anh, Nasa, Ngân hàng Thế giới và chính phủ Hoa Kỳ, hoan nghênh các mục tiêu dự thảo nhưng cảnh báo rằng một số mục tiêu không thực tế và khó đo lường. Các chính phủ đã không đạt được đầy đủ các mục tiêu để ngăn chặn sự tàn phá thiên nhiên trong nhiều thập kỷ liên tiếp, bao gồm các mục tiêu cho những năm 2010, được gọi là mục tiêu Aichi.
“Nhìn chung, dự thảo ghi nhận và giải quyết tất cả các vấn đề chính, cũng như 20 mục tiêu Aichi. Câu hỏi đặt ra là liệu các chính phủ có thể đặt ra các mục tiêu quốc gia và khuôn khổ pháp lý và quy định phù hợp để cho phép các bên khác, đặc biệt là khu vực tư nhân và các tổ chức tài chính, đóng vai trò của họ hay không”, giáo sư Watson cho biết.
“Tôi hy vọng rằng báo cáo sẽ thừa nhận rõ ràng rằng các vấn đề đa dạng sinh học, biến đổi khí hậu và suy thoái đất phải được giải quyết cùng nhau và các mục tiêu, chỉ tiêu và hành động của ba công ước phải được cùng phát triển, hài hòa”, ông phát biểu.
Các mục đích và mục tiêu hiện phải được thương lượng tại các cuộc đàm phán trực tiếp, nơi chúng sẽ được cập nhật sau khi có phản hồi từ các chính phủ quốc gia. Sau khi đồng ý, thỏa thuận cuối cùng sẽ được thông qua bởi 196 bên của CBD.
Elizabeth Maruma Mrema, thư ký điều hành của CBD, cho biết: “Cần có hành động chính sách khẩn cấp trên toàn cầu, khu vực và quốc gia để chuyển đổi các mô hình kinh tế, xã hội và tài chính sao cho các xu hướng đang làm trầm trọng thêm tình trạng mất đa dạng sinh học sẽ ổn định vào năm 2030 và cho phép phục hồi các hệ sinh thái tự nhiên trong 20 năm tới, với sự cải thiện thực sự vào năm 2050”.