4 hiệp hội chăn nuôi gồm: Hội Chăn nuôi Việt Nam, Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam, Hiệp hội Chăn nuôi Gia súc lớn Việt Nam, Hiệp hội Chăn nuôi Gia cầm Việt Nam vừa có văn bản kiến nghị gửi Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ về các lĩnh vực như: Bỏ quy định công bố hợp quy với mặt hàng thức ăn chăn nuôi và thuốc thú y; áp dụng đồng loạt việc không tính thuế giá trị gia tăng với các sản phẩm chăn nuôi đang ở dạng sơ chế bảo quản; kiểm soát chặt vấn đề nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi.
Đáng chú ý, liên quan tới kiểm soát chặt vấn đề nhập khẩu, các hiệp hội phản ánh so với các nước có nền chăn nuôi phát triển, các quy định về nhập khẩu sản phẩm chăn nuôi của nước ta chưa chặt chẽ, còn nhiều lỗ hổng. Trong khi đó, để xuất khẩu được sản phẩm thịt, trứng gia cầm, ngành chăn nuôi Việt Nam phải chịu rất nhiều rào cản kỹ thuật nghiêm ngặt tại các nước nhập khẩu. Điều này khiến các mặt hàng sản phẩm chăn nuôi đang bị yếu thế và thiệt thòi ngay trên "sân nhà".
Theo số liệu thống kê năm 2023, kim ngạch nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi là 3,53 tỉ USD, trong khi xuất khẩu chỉ có 515 ngàn USD. "Ngoài con số nhập khẩu chính ngạch nêu trên, còn một khối lượng rất lớn vật nuôi và sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu tiểu ngạch (nhập lậu)" - các hiệp hội phản ánh.
Các hiệp hội trên dẫn phản ánh của cơ quan chức năng và truyền thông cho thấy trong năm 2023 và những tuần đầu của năm 2024, mỗi ngày có từ 6.000 - 8.000 con lợn thịt (khối lượng 100 - 120 kg/con) được nhập lậu vào Việt Nam, chưa kể lượng lớn trâu, bò, gà thải loại, gà giống…
Bên cạnh nguy cơ lây lan dịch bệnh nguy hiểm, sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu có thể gây áp lực cạnh tranh không công bằng với các sản phẩm chăn nuôi trong nước.
Nguyên nhân sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu chính ngạch hiện nay phần lớn là thứ phẩm mà các nước ít dùng làm thực phẩm, như: Đầu, cổ cánh, tim cật, lòng mề, gà đẻ và bò sữa thải loại… chưa kể đó còn là các loại thực phẩm đã gần hết hạn sử dụng nên có giá rất rẻ, chỉ bằng ½ giá trong nước cùng loại khi nhập về.
Đáng lo ngại, điều này sẽ làm mất cơ hội và động lực đầu tư của doanh nghiệp, người chăn nuôi trong nước và về lâu dài sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến vấn đề an ninh lương thực, thực phẩm quốc gia.
Cấm tất cả mọi hình thức nhập khẩu tiểu ngạch
"Với tốc độ nhập khẩu như hiện nay, thì chỉ 3 - 5 năm tới, khi các dòng thuế quan các sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu về mức 0% thì Việt Nam sẽ trở thành nước siêu nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi" - các hiệp hội trên lo ngại.
Vì vậy, các hiệp hội trong ngành chăn nuôi đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả và các Bộ NN&PTNT, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Công an, Quân đội tăng cường các biện pháp kiểm tra, kiểm soát chặt vấn đề nhập khẩu các sản phẩm chăn nuôi.
Đối với nhập khẩu chính ngạch, khẩn trương xây dựng các hàng rào kỹ thuật và các chính sách thương mại để hạn chế thấp nhất việc nhập khẩu chính ngạch các sản phẩm chăn nuôi. Trong đó có vấn đề tăng cường các biện pháp kiểm dịch, kiểm tra chất lượng và hạn chế thấp nhất số lượng các cửa khẩu được phép nhập khẩu vật nuôi sống vào Việt Nam.
Đối với nhập khẩu tiểu ngạch, cấm tất cả mọi hình thức nhập khẩu và sử dụng các loại vật nuôi, sản phẩm chăn nuôi nhập khẩu theo hình thức này, vì: Sản phẩm chăn nuôi trong nước chúng ta đã cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong nước, ngoài ra Việt Nam có đường biên giới dài, các nước xung quanh chưa phải là những nước có công tác thú y, kiểm soát tốt dịch bệnh.
"Nếu không có những biện pháp kiểm soát quyết liệt vấn đề nhập lậu vật nuôi và sản phẩm chăn nuôi, thì nhất định chúng ta không thể kiểm soát được dịch bệnh và sản xuất chăn nuôi trong nước, như kinh nghiệm của Trung Quốc và Thái Lan họ đã làm rất thành công" - các hiệp hội khuyến nghị.