Gạo xát dối còn có rất nhiều tên gọi khác là gạo chà dối, gạo xay xầy và gạo còn cám. Đây là loại gạo sau khi tách vỏ trấu sẽ được đưa vào máy để chà nhẹ một lớp cám bên ngoài. Với loại gạo xát dối này tỷ lệ cám nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào người điều chỉnh máy lúc xay xát gạo. Khác với gạo lứt còn nguyên vỏ cám, gạo xát dối tỉ lệ vỏ cám còn khoảng 50 - 70%.
Loại gạo này thường có màu nâu nhạt, nghiêng về màu của cám. Và cũng tùy vào từng loại gạo sẽ có màu khác nhau.
Bán gạo xát dối mới được một tuần nay, chị Sinh Phan (Diễn Châu, Nghệ An) cho biết không ngờ người mua lại đặt nhiều tới vậy. “Tôi mới bán được gần 1 tuần nay, khách đã đặt mua tổng số lượng lên đến vài tạ gạo xát dối rồi. Ngày đầu mới đăng, khách đã mua gần tạ, những ngày sau vẫn có nhiều khách đặt mua lắm”, chị nói.
Chị vốn là người kinh doanh thực phẩm quê. Cách đây hơn một năm, chị bắt đầu bán loại gạo vùng quê chị trồng, đó là giống gạo C5 – giống cũ. Theo chị, loại gạo này ăn thơm và dẻo, ngon cơm nên khách hàng ưa chuộng. Loại gạo này chị chỉ nhập ở vùng quê của mình nên số lượng không quá nhiều để có thể bán ra theo số lượng lớn.
Cách đây gần một tuần, chị mới thử đăng bán gạo C5 xát dối vì chị gái gợi ý. “Tôi mới đăng bán thử, không ngờ cũng nhiều người muốn mua về ăn như vậy. Có người đặt mua cả chục cân luôn, nhưng thường họ mua từ 2 - 5 cân. Giá bán là 27.000 đồng/kg”, chị cho hay.
Chị Sinh cho biết gạo xát dối này sẽ có cách xát riêng, cần phải biết cách để có thể giữ được nguyên cám mà vẫn loại bỏ được vỏ. Do gạo không có chất bảo quản gì, để tự nhiên nên cần ăn trong vòng một tháng đổ lại để đảm bảo không có mọt. Còn nếu muốn để lâu, chị sẽ đóng gói hút chân không theo từng cân để khách hàng có thể bảo quản từ 2 - 3 tháng mà cũng không sợ xuất hiện con mọt.
“Nếu như gạo xát trắng có thể bảo quản được vài tháng, người bán gạo có thể dự trữ được để bán dần thì loại gạo xát dối này không thể để bảo quản lâu như vậy được nên tôi sẽ nhận đơn trước, gom được khoảng gần tạ là bắt đầu ra cơ sở xay xát để xát gạo và đóng gói gửi đi cho khách”, chị chia sẻ.
Cũng bán gạo được hơn chục năm nay, bà Đại – một tiểu thương ở chợ thuộc khu vực Pháo Đài Láng (Đống Đa, Hà Nội) cho biết gạo xát dối thời gian gần đây mới có nhiều người hỏi mua. Còn trước đây, ở quê bà, không thấy ai ăn loại gạo này.
“Trước đây, chẳng ai hỏi mua gạo xát dối cả, mấy tháng gần đây mới thấy nhiều người hỏi mua nên tôi tìm hiểu và bắt đầu bán. Gạo xát dối nhà tôi bán được sử dụng gạo tẻ thơm, loại gạo thơm, mềm và dẻo. Hiện, tôi đang bán giá là 25.000 đồng/kg”, bà cho hay.
Toàn bộ gạo bà bán đều được nhập ở Đan Phượng (Hà Nội) – nơi bà đang sinh sống. Theo bà, gạo xát dối này thường bà sẽ không có sẵn để bán, khách đặt mua thì bà mới đi xay xát về bán.
Bà Đại đưa ra lời khuyên rằng mọi người nên mua số lượng ít vì loại gạo này không thể bảo quản được lâu. Khách hàng mua khoảng vài cân và ăn trong vòng nửa tháng đến khoảng 1 tháng là cùng. Nếu bảo quản lâu, gạo rất dễ có mọt.
Theo tìm hiểu, gạo xát dối sẽ giữ được nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe như các vitamin nhóm B nhất là vitamin B1, chất xơ…