Theo các chuyên gia, đợt biến động lao động lớn nhất trong đại dịch Covid-19 lần này thực chất “không phải chảy máu chất xám mà đúng hơn là dịch chuyển nhân sự”. Giãn cách kéo dài khiến các nhà máy, cơ sở sản xuất phải đóng cửa hoặc hoạt động cầm chừng với khoảng 30% công suất. Chính vì vậy, một bộ phận lao động dôi dư lâm vào cảnh “tạm thời thất nghiệp”.
Ông Nguyễn Thành Thanh - Trưởng Ban quản lý khu kinh tế tỉnh Long An cho biết khi ban hành kế hoạch giai đoạn 1 dự kiến tới ngày 15/10, tỉnh đặt mục tiêu 30 - 40% lao động trở lại làm việc. Tuy vậy, chỉ trong một nửa thời gian, mục tiêu này đã đạt được. Hy vọng tới khoảng cuối tháng 11/2021, hơn 80% lao động sẽ sản xuất trong điều kiện bình thường mới.
Đạt được kết quả này là bởi chính sách linh hoạt mà tỉnh Long An áp dụng để khuyến khích các doanh nghiệp sớm phục hồi sản xuất. Cụ thể tỉnh đã áp dụng cơ chế cho phép các các doanh nghiệp (DN) được hoạt động trước rồi hậu kiểm các tiêu chí bảo đảm an toàn phòng dịch COVID-19. Về vấn đề thông thương, Long An đã ra quy định "thẻ xanh COVID" cho những người tiêm đủ 2 mũi vắc xin được đi lại nội tỉnh, còn "thẻ vàng COVID" cho những người đã tiêm 1 mũi vắc xin được đi lại nội huyện. Để giúp DN nhanh chóng thu hút lao động trở về nhà máy, lãnh đạo Long An đã mạnh dạn áp dụng điều các địa phương khác chưa làm, ví dụ như chỉ xét nghiệm COVID-19 với trường hợp nghi ngờ để giảm chi phí.
Lãnh đạo tỉnh chủ trương cho người lao động đã tiêm vắc xin được đi về hằng ngày từ TP.HCM để DN sớm có đủ lao động. Theo ông Nguyễn Văn Được, Bí thư Tỉnh ủy Long An thì ngay khi vừa phủ được vắc xin mũi 1, Long An cho áp dụng ngay giai đoạn phục hồi sản xuất từ 15/9, việc khôi phục phần lớn hoạt động sản xuất có thể dự kiến 15/10 bởi giai đoạn đó, Long An khả năng phủ được đủ 2 mũi vắc xin cho tất cả người lao động.
Trong những ngày khó khăn nhất khi đối mặt với COVID-19 lây lan nhanh, Long An đưa mục tiêu chống dịch lên hàng đầu nhưng cũng song hành chuẩn bị hồi phục sản xuất. Khi nhiều DN nêu khó khăn do phải chuẩn bị chỗ cách ly y tế khi phát hiện F0... Bí thư Tỉnh ủy Long An Nguyễn Văn Được đã chỉ đạo thí điểm mỗi khu kinh tế phải xây dựng một cơ sở điều trị COVID-19. Việc này giúp các doanh nghiệp yên tâm hơn trong việc đảm bảo người lao động được bảo vệ sức khỏe để duy trì tốt việc thực hiện 3 tại chỗ trong lao động, sản xuất.
Việc chuẩn bị vắc xin để tiêm cho người dân, đặc biệt là lực lượng trực tiếp tham gia sản xuất được tỉnh Long An đặc biệt coi trọng. Lãnh đạo tỉnh Long An đã kiến nghị Thủ tướng được phân bổ vắc xin để ưu tiên tiêm cho công nhân. Ngoài ra, Long An tính toán dành thêm vắc xin để DN thu hút lao động từ ngoài tỉnh. Đón người lao động đến Long An cũng là mục tiêu quan trọng song hành cùng chiến lược thu hút đầu tư của tỉnh.
Trên thực tế, sự biến động của lao động trong đại dịch khiến nhiều công ty, doanh nghiệp không thể dự đoán được các lao động tạm hoặc một công việc khác sau khi dịch tạm lắng xuống, cuộc sống trở bình thường. Chưa kể đến một bộ phận lao động quyết định trở về quê tìm kế sinh nhai, không trở lại làm việc tại các khu công nghiệp. Lao động về quê, dĩ nhiên là tác động ngay lập tức tới các DN, việc khởi động lại sản xuất đòi hỏi cần số lượng lao động lớn, chính vì vậy ngay trong dịch các doanh nghiệp đã tìm cách để giữ chân người lao động trong điều kiện ngân sách có thể.
Ông Nguyễn Thành Thanh - Trưởng Ban quản lý khu kinh tế tỉnh Long An chia sẻ nhiều doanh nghiếp chấp nhận duy trì việc trả lương cho công nhân trong những tháng nghỉ việc cho giãn cách. Đơn cử như Công ty TNHH Chingluh hơn 35.000 công nhân, trong ba tháng ngừng sản xuất họ vẫn bỏ ra khoảng 270 tỉ đồng/tháng trả lương giữ công nhân. Nhiều doanh nghiệp cũng cân nhắc việc ứng trước lương tháng 10 để người lao động yên tâm sản xuất, đây cũng là một cách làm hay để giải quyết khó khăn trước mắt cho người lao động.
Tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh Long An có 16 khu công nghiệp đang hoạt động, thu hút 1.627 dự án đầu tư và giải quyết việc làm cho khoảng 150.000 lao động, trong đó có 2.500 người là lao động nước ngoài. Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh còn có 12.880 doanh nghiệp đầu tư ngoài khu, cụm công nghiệp, gồm 12.625 doanh nghiệp trong nước và 255 doanh nghiệp FDI đang hoạt động thu hút 200.000 lao động, trong đó có hơn 2.800 lao động người nước ngoài. Số lao động nước ngoài tạm trú ở Long An chiếm 70% trong tổng số, còn lại là tạm trú tại TP.HCM. Chính vì vậy, để thuận lợi cho các chuyên gia và người lao động ngoại tỉnh yên tâm làm việc tại tỉnh nhà, lãnh đạo tỉnh Long An tạo điều kiện để họ có thể đi về trong ngày.
Theo ông Nguyễn Văn Được, Bí thư Tỉnh ủy Long An, việc cải thiện chính sách đối với người lao động khi họ trở lại làm việc cũng là một trong những hướng các doanh nghiệp tiếp cận để thu hút người lao động. Vì chỉ khi quyền lợi giữa các bên được đáp ứng hài hòa, hợp lý thì công nhân mới sẵn sàng quay trở lại doanh nghiệp cũ để tiếp tục làm việc.