Bền bỉ một hành trình
Ngày sản phẩm miến dong của xã Côn Minh vào được thị trường châu Âu, đối với chị Nguyễn Thị Hoan - Giám đốc HTX Tài Hoan, là một cột mốc quan trọng sau gần 30 năm chị gắn bó với nghề truyền thống của địa phương này.
Vùng đất Na Rì có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng khá thuận lợi để trồng cây nguyên liệu làm miến là dong riềng. Ở Côn Minh, nơi có nghề làm miến dong lâu đời nhất tỉnh Bắc Kạn, miến được làm thủ công với nguyên liệu hoàn toàn từ tinh bột củ dong riềng Na Rì nên sợi miến dai, giòn, vị ngọt mát, thơm ngon rất đặc trưng. Thấy được tiềm năng của sản phẩm này, năm 1991, chị Hoan cùng gia đình bắt tay vào trồng cây dong riềng và mua sắm dụng cụ để làm miến. Sản phẩm của chị Hoan làm ra rất được ưa chuộng, nhưng do làm thủ công nên công suất mỗi ngày chỉ đạt được 40 - 50kg, không đủ đáp ứng nhu cầu của người mua. Chị Hoan quyết định thành lập HTX sản xuất miến dong Tài Hoan để có thể tăng năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm.
Với sự hỗ trợ của Hội Liên hiệp Phụ nữ, chị Hoan mạnh dạn vay vốn ngân hàng để đầu tư thêm máy móc, thuê nhân công. Năm 2013, sản phẩm miến dong Tài Hoan được vào top 100 sản phẩm, dịch vụ uy tín chất lượng và được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Chứng nhận nhãn hiệu tập thể. Lúc này, miến dong Tài Hoan đã có đủ bộ, từ bao bì, nhãn mác, mã vạch đến chứng nhận về chất lượng, an toàn thực phẩm theo quy định. Nhờ vậy, miến dong Tài Hoan có mặt tại siêu thị Hapro, Big C ở Hà Nội; các cửa hàng bán buôn, bán lẻ trong, ngoài tỉnh và các kênh bán hàng online... Sản phẩm miến dong Tài Hoan cũng được công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao của tỉnh Bắc Kạn. Hiện nay, mỗi năm HTX miến dong Tài Hoan tiêu thụ trên 1.500 tấn củ dong riềng của địa phương, sản xuất trên 225 tấn bột và khoảng 150 tấn miến dong, đem lại doanh thu trên 5 tỷ đồng.
Cuối năm 2019, theo chân lãnh đạo tỉnh Bắc Kạn, sản phẩm miến dong Tài Hoan lần đầu được chính thức giới thiệu với người tiêu dùng châu Âu. Một doanh nhân từng được thử món miến dong Tài Hoan ở Hà Nội đã đến tận nơi để tìm hiểu hoạt động sản xuất của cơ sở. Tận mắt chứng kiến quy trình làm ra sản phẩm, vị doanh nhân này đã ngỏ lời hỗ trợ đưa miến dong Tài Hoan ra thị trường quốc tế.
Trải qua rất nhiều khâu kiểm định với những tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm, mẫu mã, bao bì… miến dong Tài Hoan đã được xuất khẩu. Việc chuẩn bị hồ sơ, thủ tục vốn phức tạp, với người lần đầu tiên tiếp xúc lại càng thêm rối ren. Chị Hoan nhiều lúc nản chí, nhưng được lãnh đạo địa phương động viên, nhiệt tình hỗ trợ, chị lại cố gắng đi tiếp. Sau khoảng 6 tháng, đến ngày 15/07/2020 thì hợp đồng cung cấp miến dong cho Cộng hòa Séc chính thức được ký kết với tổng giá trị đơn hàng gần 15 nghìn USD.
Chất lượng tạo nên thương hiệu
Trước ngày xuất khẩu lô hàng đầu tiên, chị Nguyễn Thị Hoan vẫn thấp thỏm hồi hộp. Chị lo đủ thứ, lo cả chuyện trời mưa làm con đường đang thi công sình lầy, không biết lần đầu tiên xe container vào xã có trục trặc gì không... Khi mọi việc được tiến hành suôn sẻ, thuận lợi, niềm vui như vỡ òa với cả HTX.
Sự kiện sản phẩm nông sản đầu tiên của tỉnh Bắc Kạn xuất khẩu chính ngạch sang châu Âu không chỉ là niềm vui của HTX Tài Hoan mà còn là sự tự hào của tất cả người dân và chính quyền địa phương. Những ngày này, đi đâu, gặp ai, chị Hoan cũng nhận được những lời chia vui, chúc mừng. Nhìn lại quãng đường khởi nghiệp, chị Hoan cho rằng có được thành quả hôm nay nhờ chị đã tìm được hướng đi đúng đắn ngay từ những ngày đầu tiên, đó là luôn đặt chất lượng sản phẩm lên hàng đầu.
Theo chị Hoan, khi đã chọn sản xuất bất kỳ mặt hàng thực phẩm nào thì người sản xuất cũng phải đặt ra tiêu chí an toàn, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Do đó, HTX Tài Hoan luôn chú trọng làm tốt từng khâu trong chuỗi sản xuất, từ chọn nguyên liệu, quy trình sản xuất, phơi khô trong nhà kính đến phân loại, đóng gói. Thành viên làm việc trong HTX là những người có tay nghề cao, nhiều kinh nghiệm và nghiêm túc thực hiện các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm, an toàn vệ sinh lao động...
Chia sẻ về những dự định, chị Hoan cho biết HTX đang mở rộng quy mô, xây dựng thêm nhà xưởng mới trên diện tích 6.000m2, đầu tư chuỗi dây chuyền vận hành với công suất từ 1 - 2 tấn miến mỗi ngày. “Hy vọng HTX Tài Hoan sẽ có thêm nhiều đơn hàng nữa. Đó chính là động lực giúp người dân yên tâm trồng và sản xuất miến dong, đưa sản phẩm vươn xa hơn cũng như góp phần gìn giữ, bảo tồn nghề làm miến truyền thống của Côn Minh”. - chị Hoan tâm sự.
Sự kiện sản phẩm miến dong của HTX Tài Hoan vượt qua những tiêu chuẩn khắt khe để vào thị trường châu Âu là khởi đầu tốt đẹp để các đặc sản của Bắc Kạn thâm nhập những thị trường khó tính. Trước miến dong, sản phẩm từ quả mơ, củ gừng của tỉnh Bắc Kạn cũng đã được xuất sang Nhật Bản. Bắc Kạn đang có nhiều sản phẩm OCOP chất lượng, đạt tiêu chuẩn VietGAP, được chứng nhận Nhãn hiệu tập thể, chứng nhận Chỉ dẫn địa lý… được đánh giá có nhiều tiềm năng vươn xa, chinh phục người tiêu dùng trong và ngoài nước. Vì thế, chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ các đơn vị sản xuất hoàn thành các điều kiện sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm để đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.
BÀ ĐỖ THỊ MINH HOA - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn