Theo Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO), có hơn 820 triệu người trên khắp thế giới đang đối mặt với nạn đói, và tình trạng mất an ninh lương thực vẫn đang gia tăng. Trong khi đó, khủng hoảng khí hậu đang đe dọa nguồn cung cấp lương thực, đa dạng sinh học và sức khỏe con người.
Hệ thống lương thực cũng phải đối mặt với những bất công trên toàn cầu. Nhiều phụ nữ thiếu các nguồn lực, cơ hội và khả năng tiếp cận đất đai một cách công bằng. Tại Hoa Kỳ, 98% đất nông nghiệp thuộc sở hữu của người da trắng, và các cộng đồng bản địa đã phải di dời đến khắp mọi nơi trên thế giới. Thêm vào đó, mức lương của người lao động trong lĩnh vực nông nghiệp vẫn còn quá thấp. Để giải quyết những vấn đề này và xây dựng một hệ thống lương thực công bằng hơn bằng nhiều hình thức - bảo vệ nhân quyền và khôi phục môi trường, cũng như tạo việc làm và mở rộng khả năng tiếp cận với thực phẩm lành mạnh, phù hợp với văn hóa - Food Tank (tổ chức phi lợi nhuận quốc tế) đã lấy ý kiến và nêu ra một số cách tiêu biểu sau:
Tiết kiệm và chia sẻ hạt giống
Nhà hoạt động Winona LaDuke lập luận rằng việc công nghiệp hóa hệ thống thực phẩm đã làm giảm giá trị dinh dưỡng của thực phẩm khi chọn phát triển những loại cây trồng cho năng suất cao và có khả năng chống lại bệnh tật, từ đó dần làm biến mất các giống truyền thống bản địa.
Khi tính đa dạng của cây trồng tiếp tục giảm, việc bảo tồn hạt giống là một cách để bảo tồn đa dạng sinh học. Các hệ sinh thái thực vật đa dạng cũng có thể giúp cô lập cacbon trong đất, chống xói mòn và cung cấp thực phẩm tươi sống cho cộng đồng địa phương.
Các ngân hàng và thư viện hạt giống như Crop Trust (Đức), Liên minh chủ quyền lương thực của người Mỹ bản địa (Hoa Kỳ) và nhiều nơi khác là nơi thu thập và bảo quản hạt giống quý hiếm, bao gồm nhiều loài có nguồn gốc từ các cộng đồng bản địa. Các mạng lưới như Navdanya (Ấn Độ), Seed Savers Exchange (Hoa Kỳ) và Trung tâm Thực vật Thế giới (Đài Loan) cũng cung cấp cho mọi người hạt giống và kiến thức họ cần để tự trồng.
Áp dụng các kỹ thuật canh tác nông nghiệp
Tiến sĩ Miguel Altieri, Giáo sư Khoa học Nông nghiệp tại Đại học California, Berkeley cho biết: “Nông nghiệp đang trở thành phương pháp tiếp cận mạnh mẽ nhất để đối phó với các vấn đề đói kém, mất an ninh lương thực và suy thoái môi trường trên toàn thế giới”. Ông nói, các kỹ thuật nông nghiệp khác nhau đang giúp ích cho việc bảo tồn đa dạng sinh học, thích ứng với biến đổi khí hậu. Quan trọng hơn, sản xuất lương thực ở cấp địa phương giúp cung ứng thực phẩm cho không chỉ những người có đủ khả năng chi trả mà còn cả những người bị mất an ninh lương thực.
Canh tác nông nghiệp bền vững nhằm mục đích duy trì sản xuất lương thực và giải quyết tình trạng mất an ninh lương thực đồng thời phục hồi hệ sinh thái. Các kỹ thuật canh tác nông nghiệp khoa học bao gồm tránh độc canh, áp dụng các phương pháp không cày xới, ủ phân hữu cơ và loại bỏ việc sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón và thuốc diệt cỏ nhân tạo.
Cũng cần lưu ý rằng canh tác nông nghiệp bền vững không phải là mới - nhiều cộng đồng bản địa đã thực hành các hoạt động tái sinh trong nhiều thập kỷ. Các tổ chức như: Phong trào Nông nghiệp Mỹ Latinh (Quốc tế), Hiệp hội Nông dân Mỹ bản địa truyền thống (Hoa Kỳ), Viện Phát triển Quốc gia Đầu tiên (Hoa Kỳ), và Ngā Pae o te Māramatanga (New Zealand) đang tận tâm bảo tồn và chia sẻ những truyền thống này.
Mở rộng khả năng tiếp cận thực phẩm
Theo số liệu của Chương trình Lương thực Thế giới, có ít nhất 135 triệu người trên thế giới hiện nay đang phải đối mặt với nạn đói cấp độ nghiêm trọng và con số này tiếp tục tăng lên do biến đổi khí hậu, xung đột vũ trang và đại dịch.
Đấu tranh để mở rộng quyền tiếp cận lương thực bao gồm quyên góp cho các kho lương thực địa phương và các tổ chức chống đói, cũng như đầu tư vào các cửa hàng tạp hóa, chợ nông sản và vườn trồng ở những vùng bị hạn chế trong việc tiếp cận với thực phẩm lành mạnh. Ủng hộ các chính sách hỗ trợ mua thực phẩm và bữa trưa miễn phí ở trường học cũng là một trong những cách ý nghĩa.
Các nhóm như Mạng lưới Phục hồi Thực phẩm (Hoa Kỳ), Sesc Mesa Brasil (Brazil), Dự án Felix (Anh), Tkiyet Um Ali (Jordan), và nhiều nhóm khác đang nỗ lực giảm thiểu rác thải thực phẩm và biến chúng thành bữa ăn cung cấp cho những người có nhu cầu. Các tổ chức chống đói khác bao gồm Feeding America (Hoa Kỳ), Local Futures (Quốc tế), World Food Program (International) và Wholesome Wave (Hoa Kỳ).
Bảo vệ quyền lợi của người lao động
“Công nhân nông trại thu hoạch thực phẩm chúng ta ăn, nhưng đôi khi họ thậm chí không có thức ăn trên bàn của mình,” Teresa Romero, Chủ tịch Liên đoàn lao động Công nhân Nông trại thống nhất (Hoa Kỳ), nói với Food Tank.
Chuỗi cung cấp thực phẩm trải dài từ nông dân và công nhân nhà máy đến người đóng gói, tài xế, đầu bếp, nhân viên phục vụ và nhiều người khác - mỗi người trong số họ đều có quyền được hưởng mức lương đủ sống và điều kiện làm việc an toàn, chẳng hạn như nghỉ ốm và được bảo vệ khỏi Covid-19. Vận động cho công bằng lao động có thể giống như đòi hỏi sự minh bạch từ các công ty thực phẩm và mua thực phẩm có nguồn gốc đạo đức và được Chứng nhận Thương mại Công bằng. Nó cũng có nghĩa là ủng hộ luật pháp bảo vệ sức khỏe, sự an toàn và phẩm giá của tất cả người lao động - bao gồm cả những người lao động không có giấy tờ (chiếm gần một nửa tổng số công nhân nông nghiệp ở Hoa Kỳ).
Đảm bảo cơ hội bình đẳng
Đấu tranh cho việc làm bình đẳng có nghĩa là đảm bảo tất cả người lao động đều có cơ hội thành công, không phân biệt chủng tộc, tôn giáo, dân tộc, giới tính hoặc tình trạng kinh tế xã hội. Điều đó liên quan đến việc ban hành các chính sách chống phân biệt đối xử, thúc đẩy môi trường hòa nhập và thừa nhận rằng - trong nhiều cộng đồng - các ngành nông nghiệp, thực phẩm và dịch vụ ăn uống thường bị phân biệt theo chủng tộc và giới tính. Các nhóm như CARE (Quốc tế), Sáng kiến Lee (Hoa Kỳ) và Phụ nữ trong ngành Công nghiệp Thực phẩm (Hoa Kỳ) đang làm việc để giải quyết những bất bình đẳng này.
Cơ hội bình đẳng cũng có nghĩa là đảm bảo rằng các trang trại gia đình và các doanh nghiệp nhỏ có cơ hội công bằng khi cạnh tranh với các doanh nghiệp lớn hay tập đoàn. Điều này có thể giống như hỗ trợ các công đoàn, mở rộng khả năng tiếp cận công nghệ mới hoặc ủng hộ các chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và kiểm tra ảnh hưởng của công ty trong hệ thống thực phẩm - đó là mục tiêu của các tổ chức như Farm Aid và Food and Water Watch ở Hoa Kỳ.