, //, :: GTM+7
Thứ Hai, 11/06/2018, 11:33

Nấm mối, món quà từ đất

PHÚC LỘC

Nấm mối, thứ đặc sản trời cho, một món quà quý giá mà đất đã tặng không cho người. Nhưng không phải ai muốn cũng có, nó chỉ xuất hiện đúng lúc, đúng chỗ và chỉ dành riêng cho những ai điệu đàng, biết trân trọng và yêu quý nó.

Theo Bách khoa toàn thư Wikipedia, nấm mối có tên khoa học là Termitomyces albuminosus, thuộc họ Lyophyllaceae. Loài nấm đặc biệt nầy thường mọc tự nhiên ở một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, nhiều nhất là ở Tiền Giang, Bến Tre, Cửu Long, Hậu Giang và một số nơi có thời tiết thích hợp.

Nấm mối là của trời cho
Đi "săn" nấm mối 

Đặc trưng của nấm mối, mỗi năm xuất hiện chỉ có một lần và kéo dài hơn 1 tháng, từ sau những cơn mưa đầu mùa đến đầu tháng 6 âm lịch. Tuy nhiên, cũng có nơi nấm mọc trễ hoặc sớm hơn vài tuần do thời tiết thay đổi và nắng mưa bất thường.

Chính vì “quà của đất” nên nấm mối trở nên quý hiếm, càng quý hiếm giá lại càng cao, có lúc lên tới mức kỷ lục 300.000 - 400.000đ/kg. Nếu so với nấm rơm giá cao gấp nhiều lần.

Mặc dầu giá cao chót vót nhưng vẫn không đủ hàng cung cấp cho các “ thượng đế” sành điệu ẩm thực. Cả một phiên chợ chỉ vài ba người bán, gom lại chừng năm bảy ký. Ngay tại xứ dừa huyện Châu Thành - Bến Tre là quê hương của loài nấm mối, vậy mà năm nào cũng hút hàng, năm nay cũng vậy.       

Nấm mối không phải lúc nào cũng có vì loài nấm nầy rất kiêu sa, chỉ cần trái gió trở trời hay gặp một cơn mưa bất chợt là chúng không nhô lên. Đợi đến lúc thời tiết, ẩm độ thích nghi chúng mới đua nhau xuất hiện.

Theo kinh nghiệm của các lão nông, nấm mối thường mọc sau một vài ngày nắng hanh rồi trời lại đổ mưa, hoặc mọc vào khoảng con nước rong, lúc gió trở mùa, đất bốc mùi ẩm thấp.     

Săn nấm mối nên đi vào sáng sớm, nấm còn búp và tươi ngon. Nếu đi trể,  nấm sẽ nở to, héo tàn, mất ngon. Thường ở nông thôn, tới mùa nấm mối bà con thường ra vườn chọn chỗ, làm dấu bằng cách dùng chà tre, nhánh cây khô phủ lên mặt. Người đi đường nhìn thấy biết ngay là đã có chủ.

Nấm mối tươi vừa săn được
Nấm mối tươi vừa săn được

 Về quá trình phát sinh của nấm mối, hiện chưa có một công trình nghiên cứu khoa học nào khẳng định nấm mối là do ổ mối tạo ra. 

Nhưng theo suy nghiệm của dân gian thì nấm mối xuất hiện hằng năm là do các ổ mối nằm sâu dưới đất tiết ra một chất meo (khoa học gọi là men vi sinh), khi gặp thời tiết thích hợp, meo nắm sẽ phát triển và cấu tạo thành nấm. Do đó mới gọi là nấm mối, nấm trời cho, có giá trị dinh dưỡng rất cao.

Từ trải nghiệm đó, bà con khi nhổ nấm mối thường dùng tay hoặc que cây để cạy gỡ, không dùng dao, vì dùng dao, hơi kim loại sẽ làm cho mối bỏ đi, năm sau nấm sẽ không mọc nữa.

Trong quá trình đi “săn” nấm, có người thính mũi, chỉ cần ngửi mùi ẩm của đất cũng biết nấm mọc ở đâu, nhiều hay ít. Cũng có người tìm mãi mà không gặp, vì nấm thường mọc dưới lớp phân đất xốp, bên trên có nhiều lớp lá khô bao phủ.

 Mặc dù là món ăn mộc mạc quê mùa, không phải sơn hào hải vị, nhưng những tay sành điệu ẩm thực quả quyết trên đời nầy không có loại nấm nào ngon hơn nấm mối.

Dù là nấu canh, nấu cháo, xào, kho hay nướng, nấm mối vẫn đứng vào đầu bảng thực đơn. Trong đó hấp dẫn nhất là làm nhưn bánh xèo hoặc ướp muối ớt rồi quấn lá cách, lá lớp hay lá chuối đem đi nướng, vừa giòn, vừa thơm ngon, đậm đà, không có một thứ nấm nào sánh kịp.

Ngày nay, nấm mối mỗi ngày một ít đi vì hầu hết đất cát đều được cày xới và xử lý phân thuốc nên mối đã dần dần bỏ đi. Trong ký ức xa mờ của những người dân quê, nấm mối là hình ảnh của một góc hồn quê. Ai đã thưởng thức một lần sẽ không bao giờ quên được mùi vị thơm tho và ngọt ngào của món quà từ đất.  

Bình luận

Xem nhiều





Nổi bật
Được quan tâm






Đăng ký nhận tin nóng
Giúp bạn cập nhật các thông tin mới nhất