Nấm Ngưu Chương (tên khoa học: antrodia cinnamomea) là một dược liệu có tác dụng hiệu quả trong việc điều trị các chứng bệnh nan y, thậm chí một số nghiên cứu còn cho thấy chất lượng của nấm Ngưu Chương còn tốt hơn các loại linh chi hiện nay. Đây là một loại nấm thuộc họ nấm nhiều lỗ (polyporaceae), sinh trưởng từ thân của cây Ngưu Chương (tên khoa học: cinnamomum kanehirai hayata), một loài cây có họ hàng với long não. Lịch sử y học cổ truyền cho thấy nấm Ngưu Chương đã được sử dụng từ lâu tại Đài Loan, nhưng chỉ xuất hiện trong các bài thuốc dân gian và giới hạn trong các bản làng của người dân tộc địa phương trên các vùng núi cao. Bản thân các cây Ngưu Chương này cũng chỉ được tìm thấy trong các khu rừng nguyên sinh còn hoang sơ. Tuy nhiên, kể từ khi tính năng vượt trội của nó được các nhà khoa học phát hiện ra thì nấm Ngưu Chương đã được đưa vào nuôi trồng và chế biến một cách rộng rãi hơn.
 |
| Cây Ngưu Chương trưởng thành trong khuôn viên trường Đại học Đại Diệp (Đài Loan) |
Theo kinh nghiệm của các thầy thuốc dân gian cũng như các bác sĩ Trung y (Đài Loan) thì nấm Ngưu Chương đặc trị được nhiều loại bệnh như đau bụng tiêu chảy, trúng độc, cao huyết áp, đau bụng, làm lành vết thương ngoài da. Hiện nay các nghiên cứu với thiết bị hiện đại cũng đã cho thấy nấm Ngưu Chương còn có tác dụng rất tốt cho việc điều trị ung thư, cũng như các loại bệnh nan y về gan và tiểu đường.
Cách nuôi trồng nấm Ngưu Chương cũng đã được nâng tầm lên thành một kỹ thuật chế biến hiện đại với sự tham gia của máy móc và thiết bị theo dõi đo lường điện tử, nhằm tạo ra những cây nấm có chất lượng tốt nhất, phục vụ việc chăm sóc sức khỏe con người. Trong một nhà máy nuôi trồng và chế biến nấm Ngưu Chương đặt tại Đào Viên (Đài Loan), người ta dùng những thớ gỗ lớn, có đường kính chừng 30cm trở lên làm giá thể. Các thớ gỗ này được đặt trong các phòng kín với các điều kiện về môi trường yếm khí, nhiệt độ, độ ẩm, độ tối đạt chuẩn quy định. Sau đó, các bào tử nấm sẽ được các kỹ thuật viên cấy lên bề mặt của các giá thể này và nuôi trong một khoảng thời gian nhất định.
Ngưu Chương là loại nấm không có cuống, sẽ phát triển tạo thành những lớp mỏng bám trên thân giá thể, khi trưởng thành nó sẽ có màu đỏ tươi, đỏ cam hoặc màu trắng đục, vị đắng, mang hương thơm đặc trưng của gỗ Ngưu Chương. Những lớp mảng bám này sau đó sẽ được cạo lấy một cách cẩn thận và đưa vào chế biến thành các sản phẩm y dược. Riêng các giá thể thì lại được làm sạch và tiếp tục sử dụng cho lần nuôi cấy tiếp theo. Các sản phẩm từ nấm Ngưu Chương phù hợp cho các mục đích bồi dưỡng sức khỏe và cả việc điều trị các chứng bệnh nan y.
Nói thêm về cây Ngưu Chương, gỗ của loại cây này có mùi thơm nhẹ, tạo cảm giác dễ chịu khoan khoái lại không đắt như gỗ trầm nên thường được người dân Đài Loan mang về nhằm tạo hương trong nhà. Trong các văn phòng công ty, người ta cũng thường đặt một gốc cây Ngưu Chương khá lớn để vừa tạo mùi thơm vừa làm vật trang trí phong thủy.
 |
| Nấm Ngưu Chương phát triển trên thân giá thể trong phòng thí nghiệm tại Đại học Đại Diệp (Đài Loan) |
Để tìm hiểu và trích li các thành phần hữu ích của nấm Ngưu Chương, hiện nay đã có một vài nghiên cứu chuyên sâu của các giáo sư tại các trường đại học của Đài Loan. Tiêu biểu như công trình của Giáo sư Chang và các cộng sự được đăng trên tạp chí chuyên ngành Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine (eCAM) vào năm 2013, trong đó ông đã tìm ra một loại hợp chất sau này được đặt tên là YMGKI-1 có tác dụng rất hiệu quả trong việc điều trị ung thư. Một thành công rất lớn của Giáo sư Chang nữa đó là ông đã thực hiện được những thí nghiệm thực tế trên động vật, cụ thể ở đây là chuột, trong chuyên ngành gọi là thí nghiệm vivo. Trước đây, các thí nghiệm về nấm Ngưu Chương chỉ có thể làm trong ống nghiệm, hay người ta còn gọi là thí nghiệm vitro, mà thôi. Công trình này cho thấy hợp chất YMGKI-1 được trích li và tinh sạch từ nấm Ngưu Chương có khả năng làm giảm sự điều tiết, sự phát triển và ảnh hưởng của khối u vùng cổ và đầu của chuột. Cho đến nay, nhờ có sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật mà hầu hết các thành phần hữu ích của nấm Ngưu Chương đều đã được chiết xuất thành dược phẩm hiệu quả dùng để đặc trị các bệnh về gan, ung thư, tiểu đường, hoặc thành các loại thực phẩm chức năng có giá trị bồi dưỡng sức khỏe.
Trên những cơ sở của nền y học cổ truyền Đài Loan cũng như từ những nghiên cứu hiện đại ngày nay, nấm Ngưu Chương thực sự đã được chứng minh sẽ là một loại dược phẩm rất hữu ích trong tương lai.