Từ năm lên ba tuổi, Trung đã được ông và bố cho ngồi trong lòng mỗi lúc đan lát. Bốn, năm tuổi ông đã biết phụ giúp gia đình phơi nguyên liệu và sản phẩm. Sáu tuổi ông đã bắt đầu học đan rồi theo nghề tổ đến tận bây giờ, đã hơn nửa thế kỷ. Bị tật ở chân từ nhỏ nên ông Trung càng dồn hết tâm huyết cho nghề đan lát. Năm 1980, Nguyễn Văn Trung đoạt giải “Tuổi trẻ sáng tạo” tại Liên Xô và được nhận vào học tại chức trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội. Vào những ngày cuối tuần, chàng sinh viên khuyết tật lại đạp cái xe cà tàng vượt hơn 30km đến trường. Năm 1983, Nguyễn Văn Trung được Ủy ban Khoa học nhà nước và Bộ Đại học cử sang Cuba làm chuyên gia giảng dạy thủ công mỹ nghệ. “Tháng 09/1987, trước khi về nước, tôi đã kịp hoàn thành bức chân dung vị lãnh tụ Fidel Castro (0,6m x 0,8m) trong thời gian 19 ngày, bằng chất liệu mây để tặng nhân dân Cuba. Bức chân dung này hiện đang được trưng bày tại Văn phòng Chính phủ Cuba”. - ông Trung nhớ lại.
 |
| Ông Nguyễn Văn Trung trình diễn nghệ thuật mây tre đan tại triển lãm làng nghề. |
Trở về làng, ông Trung thành lập doanh nghiệp tư nhân nhằm bảo tồn nghề truyền thống của cha ông. Sáu năm sau ông mở cửa hàng đầu tiên ở số 80 phố Hàng Gai, Hà Nội, nhờ vậy có cơ hội để trực tiếp xuất khẩu. Đầu năm 2005, ông thành lập Công ty TNHH mỹ nghệ Hoa Sơn có nhà xưởng rộng 300m2. Với định hướng tập trung nghiên cứu cải tiến mẫu mã nhiều mặt hàng gia dụng cùng vô số sản phẩm mỹ nghệ tinh xảo để đáp ứng thị hiếu tiêu dùng hiện đại, công ty của ông tạo được công ăn việc làm thường xuyên cho cả trăm người thợ.
 |
| Chiếc dành tích được đan bằng sợi mây, hoa văn hình quả trám, hình chữ thập… của nghệ nhân Nguyễn Văn Trung. Ảnh: Đỗ Quang Tuấn Hoàng. |
Năm 2007, ông thành lập Trung tâm dạy nghề tư thục mây tre đan Phú Vinh với đầy đủ nhà xưởng, máy móc, nhà ở cho học viên. Ban đầu Trung tâm chỉ có 50 học viên vốn là người làng Phú Vinh. Đến nay, mỗi năm Trung tâm đào tạo thành nghề khoảng 100 người với 300 - 400 mẫu sản phẩm. Ông cũng dành nhiều thời gian để đào tạo nghề cho những người khuyết tật. Ông chia sẻ: “Cũng là người khuyết tật nên tôi rất muốn tạo điều kiện để người khuyết tật hòa nhập, trở thành người có ích cho xã hội. Không chỉ dạy nghề, tôi còn cho họ vay tiền mua nguyên liệu, bao tiêu đầu ra cho sản phẩm”. Đến nay ông đã dạy nghề, tạo công ăn việc làm cho hơn 5.000 người tại Hà Nội, Bắc Ninh, Hòa Bình, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Đồng Nai, Tuyên Quang… trong đó có hơn 1.000 người khuyết tật.
Ông Hoàng Văn Hạnh, Phó chủ nhiệm Câu lạc bộ nghệ nhân Phú Vinh, cho biết: “Nghệ nhân Nguyễn Văn Trung luôn theo đuổi phong cách riêng là chân dung lãnh tụ. Ông có khoảng 300 bức chân dung các vị lãnh tụ nổi tiếng trong và ngoài nước, trong đó có hơn 200 bức chân dung Bác Hồ. Được mệnh danh là “ông mây tre” của Phú Vinh, nghệ nhân Nguyễn Văn Trung đã trở thành một chuyên gia lớn trong nghề, được mời giảng dạy tại trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp Hà Nội. Ông được Nhà nước phong danh hiệu nghệ nhân vào năm 2005”.