Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), Trung Quốc là một trong những thị trường tiêu thụ tôm lớn nhất thế giới với các kênh dịch vụ ẩm thực quy mô khổng lồ.
Nhập khẩu tôm của Trung Quốc tăng từ 1,4 tỷ USD năm 2018 lên 3,7 tỷ USD năm 2021. Năm 2021, nhập khẩu tôm nước ấm đông lạnh của Trung Quốc tăng 12% đạt 611.000 tấn. Việt Nam là nguồn cung tôm lớn thứ 4 cho thị trường này sau Ecuador, Ấn Độ và Thái Lan.
Năm 2022, nhập khẩu tôm của Trung Quốc được dự báo tăng mạnh, nhất là khi nguồn cung tôm lớn là Ecuador đang có kế hoạch giành lại thị phần trên thị trường Trung Quốc sau khi bị sụt giảm trong năm 2020 và 2021 do bị phát hiện coronavirus trên bao bì sản phẩm.
Trong 5 năm (2016 - 2020), xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc tăng từ 436 triệu USD năm 2016 lên 526 triệu USD năm 2020, tốc độ tăng trưởng trung bình đạt 9%/năm.
Tuy nhiên, năm 2021, xuất khẩu tôm sang thị trường này giảm mạnh khi chỉ đạt 412,4 triệu USD, giảm 22% so với năm 2020. Nguyên nhân là do trong năm qua, Trung Quốc kiểm soát chặt nhập khẩu trước tác động của dịch Covid-19.
Trung Quốc đã đình chỉ nhập khẩu từ nhiều công ty Ấn Độ, Ecuador và một số nước châu Á, đồng thời có động thái đẩy mạnh tiêu thụ thủy sản nội địa thay vì nhập khẩu. Hơn nữa, họ theo đuổi chính sách “zero Covid”, quy định kiểm soát chặt chẽ dịch Covid-19 tại các cảng nhập khẩu cả đường hàng không, đường biển và biên giới của Trung Quốc, qua đó, tạo nhiều khó khăn cho xuất khẩu tôm của Việt Nam.
Trong năm nay, tính từ đầu năm đến giữa tháng 2, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc đạt gần 23 triệu USD, giảm 7,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Mặc dù, xuất khẩu vẫn đang giảm nhưng tốc độ giảm đã thấp hơn so với đà giảm của năm ngoái.
VASEP nhận định, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc trong năm nay dự kiến phục hồi khi Trung Quốc bắt đầu nới lỏng các biện pháp kiểm soát nhập khẩu nghiêm ngặt.