Cho xanh màu đất
Tôi không sao quên được cái hố bom to đùng trước mặt nhà, nằm lộ thiên ngay Gò Sành ở khu vực Phụ Quang (Nhơn Hòa, An Nhơn) và cái cảnh hoang vắng, tù mù bên sông mỗi khi đêm xuống. Nó như dấu tích của những năm tháng khó khổ sau chiến tranh, khi con người còn cậy nhờ vào phù sa lở bồi mà ít có cơ hội khác. Nhiều năm trước, hố bom được san lấp, cây cầu Bầu Gốc và con đường bê tông vững chãi đã được xây dựng nối liền Long Quang – Phụ Quang, chấm dứt cảnh đò ngang chia cách, vơi dần cảnh trầm tư, lặng lẽ bấy lâu. Chuyện đó, như rất nhiều chuyện khác khiến đất nơi đây trở mình.
Từ năm 2020 đến nay, Nhơn Hòa đã thực hiện chủ trương xã hội hóa, huy động đóng góp của nhân dân để thi công bê tông xi măng (BTXM) đường giao thông ở 9 khu vực có tổng chiều dài 22,25km, với tổng kinh phí 8,7 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh hỗ trợ xi măng 3,7 tỷ đồng, nhân dân đóng góp 5 tỷ đồng để đầu tư nâng cấp mặt đường, mua vật tư sạn, cát, nhân công để thi công. Hiện nay, UBND phường đang tích cực triển khai thực hiện BTXM theo cơ chế đặc thù với phương thức xã hội hóa kinh phí thực hiện, theo đó nhà nước hỗ trợ xi măng, nhân dân đóng góp kinh phí mua sạn, cát để đổ BTXM, được nhân dân đồng tình ủng hộ.
Ông Bùi Quang Trung (ở khu vực Hòa Nghi, phường Nhơn Hòa) hồ hởi nói về con đường vào ngõ nhà ông: “Tôi và hai nhà trong rẻo xóm đã ngán ngẩm cảnh đất đồng lầy lún những ngày mưa gió, luôn mong ước một con đường lành lặn vững chãi để tiện đi lại. Được hỗ trợ xi măng, tôi và hai nhà hàng xóm bỏ thêm mỗi người 12 triệu rồi hăng hái cùng làm con đường bê tông vô ngõ”.
Niềm vui như ánh lên trong mắt nhiều người dân vốn lam lũ một nắng hai sương gắn với ruộng đồng, khi máy móc giúp họ đỡ đổ mồ hôi hơn; nhiều cơ hội và lựa chọn đã mở ra khi thương mại, dịch vụ phát triển hơn. Tôi ngồi với ông Huỳnh Văn Chánh ở khu vực Hòa Nghi, phường Nhơn Hòa trong căn nhà xinh xắn nằm cạnh cánh đồng mênh mông trước mặt. Ông hướng tay chỉ về hàng rào tường gạch trước nhà, bảo, mới xây lại đấy. Lần trước xây rồi nhưng được tin mở đường, bà con hiến đất để cơi nới con đường làng, ông đã hiến 58m2 đất, dỡ bỏ luôn cổng ngõ hàng rào đã làm kiên cố.
Ông Trần Văn Hiếu, Bí thư khu vực Hòa Nghi, tâm sự cùng chúng tôi: “Từ đầu năm 2019 đến nay, người dân trong khu vực đã đóng góp hơn 12 tỷ đồng để bê tông hơn 50 tuyến đường. Bà con còn hiến hơn 1.700m2 đất vườn, đất ruộng. Việc làm đường nhận được sự đồng tình lớn của bà con”. Chiều, khi tôi cùng ông Hiếu đi ngang qua cánh đồng Hòa Nghi, gặp một cụ ông lớn tuổi, tên Trần Văn Đắc, cụ cười lành hiền như đất: “Cũng là nhờ bà con và nhà nước cùng làm. Hồi ấy tôi bán hai chỉ vàng dành dụm mấy mùa lúa để chung tay đóng góp làm đường. Mình lớn tuổi mà, phải tiên phong chứ. Miễn sao có con đường đẹp, vững chãi để bà con đi là vui rồi”.
Đang ngẩn ngơ thì tôi bị lay gọi trở lại cuộc chuyện trò ngay nhà ông Chánh khi ông Hiếu cất lên hai câu lục bát nghe như đồng dao: “Không đi thì sợ mất chồng/ Mà đi thì sợ cánh đồng Hòa Nghi”. Ông Hiếu dí dỏm rằng, ngày xưa ở đây đường đi lầy lội, khó khăn, ai cũng ớn nên sinh ra cái câu này trong dân gian là vậy. Những ngày mưa gió, con đường nhỏ hẹp hơn một mét lại thêm phần khó đi. Cứ sáng ra mà thấy đám ruộng ngã rạp xuống một vũng to, thì y như đinh đóng cột là tối qua có người “vồ ếch”.
Câu chuyện về đất về làng cũ và mới cứ như dài ra mãi…
Cùng hướng về phía trước…
Nhơn Hòa đã đi từ xã lên phường, làng trong phố, phố trong làng xen nhau một cách ngoạn mục. Mang tiếng là phường nhưng làm nông là chính.
Nhìn lại kết quả thực hiện 9 tháng đầu năm 2023, anh Nguyễn Minh Muộn, Chủ tịch UBND phường Nhơn Hòa cho biết: “Tổng thu ngân sách 9 tháng đầu năm ước đạt 40,3 tỷ đồng. Ngành nông nghiệp được phường chú trọng. Tổng sản lượng lương thực 9 tháng đầu năm 9.684,1 tấn, đạt 103,7% KH và 97,3% so với cùng kỳ. UBND phường đã mở 2 lớp tập huấn về kỹ thuật gieo sạ và chăm sóc cây trồng cho hộ sản xuất nông nghiệp, có 80 người tham gia. Hiện nay trên địa bàn phường có 278 hộ hoạt động tiểu thủ công nghiệp, 958 hộ kinh doanh dịch vụ thương mại, các hộ được UBND phường khuyến khích, hỗ trợ hoạt động, phát triển. Việc chỉnh trang đô thị tiếp tục được đầu tư theo hướng đô thị văn minh, nhận được sự chung sức đồng lòng của bà con”.
Tiếng là phường là phố, nhưng đường vẫn là đường quê. Mấy lần la cà qua các khu vực trong phường, tôi bắt gặp hình ảnh gần gũi khi những cô, chú mang rựa chặt tỉa những nhành cây, phát những bờ tre, khuân đá hỗ trợ cho các thanh niên làm đường thêm nhanh chóng. Chị Lê Thị Ngọc Điệp (ở Trung Ái, Nhơn Hòa), cười tươi: “Từ nay đường thông điện sáng, đi lại cũng không e dè như trước, bà con nơi đây ai cũng phấn khởi. Chứ hồi trước đây, đường xá rậm ri, tối om, vừa đi vừa sợ ma muốn chết”.
Anh Bùi Ngọc Thuận, Phó Bí thư Đảng ủy phường Nhơn Hòa cho biết: “Từ 2020 đến nay, trong quá trình thực hiện BTXM đường giao thông nông thôn, đã vận động 143 hộ dân hiến 641m2 đất, chặt phá 543 cây xanh, tháo gỡ 120 tường rào cổng ngõ để mở rộng đường giao thông. UBND phường đã lắp đặt 12 công tơ điện chiếu sáng công cộng ở 9 khu vực, vận động nhân dân đóng góp kinh phí, lắp đặt thiết bị, kéo mới 1.120m dây điện và 321 bóng tiết kiệm. Kết hợp đầu tư xây dựng với chỉnh trang đô thị, trọng tâm là nâng cấp mở rộng các tuyến đường; đầu tư xây dựng công viên, cây xanh và chiếu sáng; cấp nước sạch và vệ sinh môi trường; cơ sở vật chất văn hóa, thể dục – thể thao…”.
Nhơn Hòa là một trong 5 phường của Thị xã đang có bước chuyển mình mạnh mẽ. Giải được bài toán hạ tầng, Nhơn Hòa sẽ có thêm những bước tiến mới. Việc đầu tư xây dựng đường Trường Thi - Quốc lộ 19; nâng cấp, mở rộng và thảm nhựa hai tuyến đường đô thị văn minh Lê Quý Đôn, Nguyễn Trung Trực đã tạo diện mạo mới và tiền đề quan trọng thúc đẩy phát triển của phường.
Năm 2023, phường Nhơn Hòa tiếp tục thực hiện quy hoạch các khu dân cư, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các khu quy hoạch dân cư ở Trung tâm phường, dọc các trục đường chính và trước khu công nghiệp Nhơn Hòa phục vụ nhu cầu xây dựng nhà ở của nhân dân và mở rộng không gian đô thị. Phối hợp với thị xã xây dựng khu trung tâm thương mại - dịch vụ trước Khu công nghiệp Nhơn Hòa; khu dịch vụ, du lịch sinh thái dọc hai bên sông Trường Thi, góp phần phát triển thương mại - dịch vụ trên địa bàn phường.
Tất cả sẽ cộng hưởng tạo những cú hích tăng trưởng giúp phường phát triển. Nhưng điều đáng nói là câu chuyện tình làng nghĩa xóm, những phong tục tập quán cao đẹp, không vì thế mà mất đi. Vị quê không mất, đó là niềm kiêu hãnh của người Nhơn Hòa.
Tôi đứng phía Tây Nam trung tâm phường, bãi đất cỏ dại rậm ri hoang vu trước đây đã hoàn toàn thay áo mới khi một sân vận động đã thành hình và được đưa vào sử dụng. Cũng ngay kế bên sân vận động, hoa viên cây xanh được xây dựng bài bản, và mô hình hoa viên ấy đang được nhân rộng ra ở các khu dân cư. Lòng tôi như vui lây khi quê hương mình, cuộc sống và diện mạo đang dần thay đổi. Càng thêm vui hơn khi được biết toàn phường chỉ còn trên dưới 100 hộ nghèo, thu nhập bình quân đầu người đang dần được cải thiện với hơn 60 triệu đồng/người/năm.
Với những bước đi căn cơ nhất, tính toán cụ thể nhất và những gì Nhơn Hòa đã thực hiện, niềm tin đã được thắp lên và đang dần được hiện thực hóa. Nhơn Hòa không ngủ yên với những giấc mơ. Hẳn rồi. Cơ hội đang được tự tạo ra và đón lấy để bừng sáng một dáng hình phố thị, khỏe mạnh, năng động và đầy tràn sức sống mới mà dung dị hồn quê…