Trước kia, nông dân Jacob Hudon - đồng chủ sở hữu nông trại “Ferme Mille Fleurs” (Trang trại Ngàn Hoa) tại làng Saint- Lazare- de- Bellechasse miền nam tỉnh Quebec có thói quen thả vài con bò, heo vào rừng kiếm ăn tự do để bán, kiếm thêm thu nhập cho gia đình. Từ năm 2015, ông quyết định mở rộng quy mô chăn nuôi do nhu cầu đặt hàng trong vùng ngày càng tăng cao. Đến nay, nông trại của ông có thể cung cấp mỗi năm 30 con bò thuộc giống Highland và từ 70 đến 120 con heo thuộc giống bản địa.
Một trang trại khác là “La Vallée Bleue” (Thung lũng màu xanh biển) đã tìm được những giống gia súc thích nghi tốt với khí hậu bốn mùa để triển khai nuôi 20 con bò và 20 con heo trong rừng. Bà Mysa Payeur, chủ trang trại này cho biết: “Chúng tôi luôn nghiên cứu để cải thiện kỹ thuật chăn nuôi thả rừng này hàng năm. Cái khổ là khó tìm chúng trong rừng và đôi khi đuổi theo để bắt chúng cũng rất mệt”.
Do đất tại khu vực này không thích hợp để trồng cỏ phục vụ cho hình thức chăn nuôi quy mô lớn, các nông dân trong vùng chọn hình thức chăn thả trong rừng với mục đích chính là tạo môi trường thoải mái, tự do cho vật nuôi, như lời kể của bà chủ trang trại “Domaine Vert Forêt” (Lãnh địa Rừng Xanh) trong làng Auclair, miền đông Quebec: “Chỗ chúng tôi ở đây là một vùng rừng mới được tái tạo, có rất ít không gian trống nên không thể nuôi theo kiểu chăn thả trên đồng cỏ. Vì vậy, chúng tôi chỉ nuôi được khoảng 50 con heo trên những khoảnh đất bỏ hoang cây cối lác đác. Nhưng bầy heo thường húc tung mọi thứ, có những chỗ rào bị đổ sập như mới có chiến tranh xảy ra vậy!”.
Theo André Vézina - chuyên gia về nông lâm kết hợp (agroforestry) thuộc Trung tâm phát triển sản phẩm bio của Canada, loài heo sống trong môi trường thiên nhiên rất nhanh nhẹn và hay đào bới nên thường cày nát những nơi chúng đi qua, ông nói: “Tại nước Anh, người ta dùng heo để làm đất, bởi chúng có khả năng cày xới mọi thứ trên đường đi. Đây là chuyện khá thú vị khi có một nơi nào đó muốn khai thác một thửa đất bỏ hoang lâu ngày không sử dụng. Nhưng còn chuyện chăn nuôi heo trong rừng thì cần cẩn trọng để heo phá nát cánh rừng đó”.
Đối với bò, chuyên gia André Vézina cho biết đã có nhiều nghiên cứu chứng minh rằng bóng râm là một ưu thế cho loài bò: “Những con bò cái có được nhiều bóng cây để nghỉ ngơi sẽ thoải mái, ít bị căng thẳng và cho sữa tốt hơn. Bóng râm đối với loài bò cũng giúp cải thiện chất lượng thịt”.
Trong khi đó, bà Kirsten Forsberg - chủ nông trại Écoloko, cũng ghi nhận rằng heo không thích ánh nắng nên chúng thích được ở trong rừng. Bà đã chọn những nơi có nhiều cây xanh trong trang trại của mình tại làng Brébeuf miền nam Quebec để nuôi khoảng 20 con heo, nhưng theo hình thức xoay vòng để cây cối không bị phá trụi tất cả.
Bà Forsberg giải thích: “Chúng tôi chia khu rừng ra thành hai phần và mỗi năm chỉ chăn nuôi trên một phần, để phần còn lại cho cây cối phát triển. Song, trên phần đất có chăn nuôi, chúng tôi lại chia ra thêm thành 5 khu biệt lập và lùa đàn heo luân phiên trên mỗi khu này, vì nếu để chúng ở cố định một chỗ thì chúng sẽ ăn sạch cây cối ở đó”.
Theo bà Forsberg, thịt gia súc nuôi thả có hàm lượng omega 3 và omega 6 cao hơn nhiều so với thịt gia súc nuôi nhốt, chủ yếu là nhờ chúng ăn được côn trùng và cây cỏ tươi nhiều hơn khi được tự do vận động trong rừng. Thịt heo nuôi thả cũng đỏ hơn và giàu chất sắt hơn heo nuôi nhốt.
Nông dân Jacob Hudon của nông trang “Ferme Mille Fleurs” cho biết: “Chúng tôi cho lũ heo ăn một ít ngũ cốc vào buổi sáng và thả vào rừng để chúng kiếm ăn suốt ngày trong đó. Nhờ được ăn rễ cây, hoa và trái nên thịt chúng có mùi vị thơm ngon rất đặc trưng, nhưng đừng nhầm với thịt heo rừng nhé!”
Những quy định khi chăn nuôi thả rừng
Bộ Nông nghiệp, nghề cá và thực phẩm bang Quebec (MAPAQ) hiện chưa có số liệu thống kê chính thức về số lượng các nông trại áp dụng mô hình chăn nuôi thả rừng. Tuy nhiên, Bộ này cũng nêu rõ rằng loại hình chăn nuôi thả rừng cũng phải tuân thủ theo các quy định giống như chăn nuôi theo kiểu truyền thống, như ghi rõ nguồn gốc xuất xứ của thành phẩm, phòng ngừa bệnh tật và tuân theo Luật về đối đãi với động vật. Còn theo Bộ Môi trường và chống biến đổi khí hậu, chăn nuôi thả rừng được xem như “loại hình chăn nuôi súc vật trên một không gian vận động”, do đó các nhà chăn nuôi phải tuân theo các quy tắc chiếu theo Quy định về khai thác nông nghiệp (REA) và Quy định về khai thác và bảo vệ tài nguyên nước (RPEP), đặc biệt về khâu quản lý tốt chất thải, phân động vật và vị trí chăn thả không gần nguồn nước và những vùng đầm lầy.