Từng là kẻ gánh doanh số
Những mẫu xe đô thị hạng A thường có thiết kế nhỏ gọn kiểu hatchback 5 cửa với dung tích động cơ xoay quanh 1.0 lít, đây cũng là phân khúc xe xuất hiện khá sớm tại thị trường Việt Nam vào gần năm 2000 trở đi, dưới dạng lắp ráp liên doanh hoặc nhập khẩu nguyên chiếc. Đánh dấu cột mốc đầu tiên phải kể đến chiếc Daewoo Matiz có thiết kế vui nhộn tròn trịa xuất hiện vào năm 1998 với dung tích động cơ 0.8 lít, gây ấn tượng với mẫu quảng cáo so sánh giữa một mẫu tay ga đắt tiền của Nhật Bản bất tiện khi chạy dưới mưa nhưng với các thành viên đang lái chiếc Matiz thì rất thích thú với chọn lựa của mình, Matiz cũng là mẫu xe khá thành công về doanh số.
Ở phía đối thủ cùng quê hương xứ “Sâm” có Kia CD5 cũng là mẫu xe cỡ A được Kia Trường Hải (nay là Thaco) lắp ráp. Trải qua sự phát triển các dòng xe hạng A khác cũng lần lượt vào thị trường với mẫu mã đẹp hơn như Kia Morning, Matiz có tên mới là Spark là tiền thân của chiếc VinFast Fadil ngày nay. Sự xuất hiện của Hyundai i10 dù muộn hơn nhưng cũng tạo ra tiền đề cho sự phát triển vượt bậc về vị thế của Hyundai Thành Công ngày nay.
Cho đến trước thời điểm 2018, sân chơi xe đô thị hạng A tại Việt Nam chỉ có những thương hiệu đến từ Hàn Quốc như Kia và Hyundai, Daewoo được Chevrolet mua lại nhưng sản phẩm xe hạng A của Chevrolet tại Việt Nam vẫn thuần túy mang “gen” sản xuất của Hàn Quốc. Không thể phủ nhận doanh số của phân khúc xe này bán rất tốt, điển hình như mẫu Kia Morning và Hyundai i10 là những mẫu xe luôn nằm đầu bảng doanh số của hai thương hiệu này tại Việt Nam.
Các hãng xe Nhật chỉ thực sự chú ý đến phân khúc này khi Toyota giới thiệu Wigo và Suzuki giới thiệu Celerio đều trong năm 2018, Honda Brio ra mắt cùng năm nhưng phải đến tháng 6 năm 2019 mới bắt đầu bán. Nhưng tất cả đều có doanh số khiêm tốn và âm thầm rút khỏi kệ bán hàng, tất cả đều có chung nhược điểm là thiết kế nghèo nàn, trang bị kém, nhưng giá lại có phần cao hơn những chiếc xe Hàn cùng phân khúc, trong khi đó xe xứ Hàn được cho là trang bị tốt và thiết kế có phần đẹp hơn.
Đang thoái trào
Phân khúc xe ô tô hạng A dường như các thương hiệu Nhật Bản đã buông tay tại thị trường Việt Nam và thay vào đó là những dòng xe kiểu CUV hay SUV được phân vào hạng A nhưng có kích thước lỡ to hơn và nằm giữa phân khúc A và B, điển hình như Toyota Raize hay Kia Sonet, nhưng doanh số không mấy ấn tượng. Về phía hai thương hiệu điển hình của Hàn Quốc là Kia và Hyundai thì doanh số của các dòng xe hạng A cũng giảm hẳn, trong khi Chevrolet đã rút khỏi Việt Nam và hậu duệ của Spark là VinFast Fadil dù có doanh số khá tốt nhưng đơn vị sản xuất VinFast cũng đã ngừng sản xuất và tập trung cho xe điện.
Có vài nguyên nhân có thể lý giải cho sự đi xuống về doanh số của phân khúc xe đô thị hạng A. Đầu tiên phải kể đến sự bùng nổ của những chiếc sedan hạng B có thiết kế đẹp mà hầu như thương hiệu ô tô phổ thông nào cũng có tại Việt Nam, khoảng cách giá giữa một chiếc hạng A và hạng B không cách xa nhau nhưng xe hạng B lại giải quyết được bài toán không gian đủ thoải mái cho 5 người ngồi, mang lại lợi ích trong di chuyển và kể cả kinh doanh dịch vụ. Thứ hai, có vẻ đời sống và nhu cầu trải nhiệm của người sắm ô tô đã cao hơn, tính “sĩ diện” cũng tăng lên nên về mặt thể hiện thì một chiếc xe hạng B bao giờ cũng tự tin hơn một chiếc hạng A. Thứ ba, hầu hết những chiếc xe hạng A chỉ có dung tích 1.0 - 1.2 lít nên điều này không còn phù hợp với nhu cầu di chuyển ngày nay khi việc sử dụng ô tô để đi du lịch xa ngày càng phổ biến.
Nhân tố EV có cứu vãn ?
Trên thị trường đã xuất hiện những chiếc xe điện kiểu minicar, dù nhỏ hơn một chút xíu so với những chiếc ô tô hạng A nhưng được phân vào nhóm xe chuyên dành cho đô thị. Như Wuling HongGuang là một mẫu xe đến từ Trung Quốc có thành tích khá nổi bật về doanh số tại quê nhà nhưng đang cho thấy chật vật về đầu ra tại Việt Nam. VinFast VF3 cũng là mẫu xe minicar chuẩn bị bán tới tay khách hàng được kỳ vọng sẽ có bước đột phá vì được giới truyền thông quan tâm đưa tin rất tốt. Nhưng ở một mặt khác là chiếc VinFast VF5 thuộc phân khúc SUV hạng A, có thiết kế khá đẹp mắt nhưng theo quan sát thì doanh số của mẫu xe vẫn chưa gây ấn tượng trên thị trường.
Lợi thế của những chiếc xe EV nói chung là những tiện ích công nghệ và sự thông minh kết nối, điều này lại vốn thiếu thốn rất nhiều trên những mẫu xe đô thị hạng A truyền thống. Chính vì thế mà có lý do để người tiêu dùng trẻ nghĩ tới để sở hữu để trải nghiệm công nghệ và tiện ích. Mặt khác, các hãng xe cung cấp EV cũng phải nỗ lực làm truyền thông quyết liệt để truyền tải được những mặt tích cực của xe EV tới khách hàng tiềm năng.