Nga và Ukraine là hai nước xuất khẩu lúa mì lớn nhất thế giới. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), cả Nga và Ukraine đều chiếm 29% tổng lượng lúa mì xuất khẩu toàn cầu. Chiến tranh giữa 2 quốc gia này đã khiến cho giá lúa mì thế giới tăng vọt.
Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE), Washington D.C cho biết: “Giá lương thực đã cao do sự gián đoạn chuỗi cung ứng liên quan đến dịch Covid-19 và sản lượng nông nghiệp giảm do tình trạng hạn hán năm ngoái kéo dài. Cuộc xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine đã nổ ra vào thời điểm tồi tệ nhất đối với thị trường lương thực toàn cầu, khiến cho gia lương thực càng tăng cao hơn”.
Theo PIIE, Nga và Ukraine nằm trong số 5 nhà xuất khẩu quan trọng hàng đầu thế giới đối với nhiều loại ngũ cốc và hạt chứa tinh dầu như lúa mạch, ngô, hoa hướng dương và tinh dầu hướng dương.
Lạm phát và lo ngại an ninh lương thực
Không chỉ có lúa mì, nhiều quốc gia khác cũng đã thực hiện các lệnh cấm xuất khẩu đối với nhiều mặt hàng thực phẩm do lạm phát toàn cầu tăng cao. Giá nhiều loại thực phẩm tăng vọt càng góp phần làm gia tăng thêm lạm phát trên toàn thế giới.
Ngoài giá lương thực tăng, nguồn cung các mặt hàng lương thực cũng rơi vào tình thế bấp bênh. Ukraine không thể xuất khẩu ngũ cốc, phân bón và dầu thực vật, trong khi đó xung đột quân sự vẫn đang phá hủy các cánh đồng trồng trọt và gây ảnh hưởng đến công việc canh tác mùa vụ.
Các nhà phân tích của PIIE như ông Joseph Glauber, David Laborde và Abdullah Mamun nhận định: “Chiến tranh còn tiếp tục kéo dài thì tình trạng thiếu lương thực có khả năng ngày càng tăng thêm, đặc biệt là ngũ cốc và dầu thực vật sẽ trở nên khan hiếm trầm trọng. Điều này có thể khiến cho nhiều quốc gia khác hạn chế thương mại thêm”.
Theo thông tin từ Financial Times, cuối tuần qua Nhóm G7 đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ xảy ra khủng hoảng đói nghèo trên thế giới, trừ khi Nga dỡ bỏ lệnh các phong tỏa đối với ngũ cốc của Ukraine, hiện đang bị mắc kẹt tại các cảng của Ukraine.
Các quốc gia cấm xuất khẩu thực phẩm
Theo một chương trình giám sát trực tiếp được phát triển bởi PIIE, khi cuộc chiến giữa Nga và Ukraine nổ ra, đã có nhiều quốc gia áp đặt lệnh cấm xuất khẩu lương thực nhằm mục đích đảm bảo an ninh lương thực trong nước.
Nga và Ukraine là những nước đã cấm xuất khẩu lúa mì trong thời gian qua. Mới đây, Ấn Độ cũng đã tiến hành áp đặt lệnh cấm xuất khẩu lúa mì. Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông địa phương cho biết, Ấn Độ cấm xuất khẩu lúa mì là để kiểm soát an ninh lương thực chung của đất nước. Sau Ấn Độ, một loạt các quốc gia khác như Ai Cập, Kazakhstan, Kosovo và Serbia cũng đã áp đặt lệnh cấm xuất khẩu.