"Bỏ phố về rừng” được xem là một xu hướng khá đặc biệt trong thế giới hiện đại. Riêng ở Việt Nam, group facebook tên “Bỏ phố về rừng” thu hút đến 207 nghìn thành viên.
Xu hướng “Bỏ phố về rừng" ở Việt Nam và thế giới
Nhóm “Bỏ phố về rừng” là nơi giao lưu của những người “yêu mến núi rừng, cỏ cây”, nơi “giao lưu, học hỏi và trao đổi kinh nghiệm của mình về cuộc sống di dời, hoặc ước muốn thanh thuần, nhàn/cư/nhã”... Trên thực tế, hiện chưa có thống kê cụ thể con số chính xác về những người thực hành lối sống này, tuy nhiên, một số lượng thành viên khá lớn trên cộng đồng mạng xã hội cũng cho thấy mức độ quan tâm đáng kể đối với trào lưu này. Ngoài ra, trên thực tế, nhiều trường hợp người trẻ ở Việt Nam được ghi nhận là đã thật sự từ bỏ công việc ổn định ở thành phố để về quê hoặc vào rừng sinh sống và làm nông.
Xu hướng “về quê vui thú điền viên” cũng được nhắc đến như một “làn sóng” nổi bật ở nhiều quốc gia khác trên thế giới. Ở Nhật Bản, từ những năm 1960, đã có rất nhiều gia đình sống và làm việc ở thành phố nhưng có nông trại để về thăm ruộng vườn vào cuối tuần. Nhiều người trong số họ học cách trồng trọt, chăn nuôi để trở thành nông dân, hoặc nông dân bán thời gian. Xu hướng nghỉ việc, về hưu sớm, hoặc không tìm việc ở thành phố mà chuyển hẳn về định cư và làm việc tại nông thôn được xem là sự chuyển đổi nhận thức tích cực đối với người dân ở quốc gia này (Azby Brown, 2020).
Ở Mỹ, theo thống kê của Hiệp hội Các nhà sản xuất thiết bị (Association of Equipment Manufactures) vào tháng 01/2022, số lượng người bỏ phố về nông thôn để làm nông hoặc khởi nghiệp ngày càng cao. Một khảo sát gần đây của Paulsen và Audience Audit cho thấy, 66% người Mỹ mong muốn chuyển đến một ngôi nhà ở nông thôn nếu được làm việc từ xa (work from home). Trong đó, có 26% người tự xem mình là “người nông thôn” và đang sống theo kiểu nông thôn; 41% tự xem mình là “người thành thị” nhưng mong muốn sống ở nông thôn… Họ cho rằng cuộc sống ở nông thôn lành mạnh hơn, và có thể là một nơi tốt hơn để nuôi dạy con cái.
Shiomi Naoki bàn về lối sống “Bán nông bán X”
Trong xu hướng chung ấy, quyển sách “Sống bán nông bán X” của tác giả người Nhật Shiomi Naoki ra đời. Cuốn sách được dịch sang tiếng Trung Quốc và xuất bản tại Đài Loan năm 2006, với tên gọi “Cuộc sống mang tính bán nông bán X” và hiện đã qua 12 lần in. Quyển sách cũng xếp hạng 80 theo thống kê trên trang bán sách nổi tiếng toàn cầu Amazon. Tất cả cho thấy đây là một trong những vấn đề đang được quan tâm đặc biệt trong thế giới hiện đại.
Theo Shiomi Naoki, khái niệm “sống bán nông bán X” nghĩa là “thực hành sinh kế nhỏ để thu được phần lương thực đủ ăn cho mình, và chỉ đáp ứng những gì thực sự quan trọng, bên cạnh đó, đóng góp một cách tích cực cho xã hội thông qua việc làm điều mình yêu, điều mình muốn làm, điều cần được hoàn thành”.
Xã hội hiện tại với rất nhiều vấn đề như ô nhiễm môi trường, chủ nghĩa lấy vật chất làm trung tâm, tỉ lệ thất nghiệp tăng, tính an toàn và tỉ lệ tự cung cấp thực phẩm thấp… khiến con người đôi khi cảm thấy mất đi ý nghĩa sống và không biết làm thế nào để sống tốt trong cuộc đời này. Shiomi Naoki tin rằng lối sống “bán nông bán X” có thể giải quyết những vấn đề trên. Theo đó, mỗi người có thể thực hành những sinh kế nhỏ để tự nuôi bản thân và gia đình qua các công việc nông nhàn, đồng thời tận dụng khoảng thời gian linh hoạt cho các công việc phù hợp với thiên tính, năng lực và sứ mệnh của riêng mình.
Có thể xem những câu chuyện và trải nghiệm thực tế của Satoshi Naoki là một cách lý giải bổ sung vào nhiều nguyên nhân khiến con người, đặc biệt là người trẻ hiện đại có xu hướng rời bỏ đô thị để trở về nông thôn.
Ý nghĩa của lối sống “Bán nông bán X"
Theo tác giả, nông thôn chính là nơi giúp “tái tạo con người”. Ở đó, có ông Satoshi Yoshioka (40 tuổi) biến việc phụ việc trở thành một trong những “X” của mình, hay Takuji Nishida - người tạo nên sự kiện “bữa sáng ngon nhất trần đời” với chỉ cơm, súp, miso và dưa chua. Ở đó còn có cặp vợ chồng Yamanaka Mamoru rời thành thị về nông thôn và “thấy hạnh phúc với lối sống cày cấy này [...] đón làn gió nhẹ từ phòng bếp thổi tới, thưởng thức vẻ đẹp của cánh đồng lúa trong ánh sáng dịu dàng buổi xế chiều, ăn bữa tối cùng gia đình, và cảm nhận dòng chảy chậm rãi của thời gian”.
Ngoài ra, việc thực hành lối sống “bán nông bán X” còn giúp ta tìm thấy niềm vui từ sinh kế nhỏ, giảm thiểu ham muốn vật chất, tăng cường sức khoẻ và cả gắn kết các thành viên trong gia đình qua việc cùng làm nông. Đặc biệt, với những lựa chọn “X” khác nhau, mỗi cá nhân sẽ tự học được nhiều bài học cho riêng mình và mài giũa, rèn luyện từng ngày để bản thân có thể trở thành những “viên ngọc sáng”.
Cuối cùng, ông cho rằng giá trị đích thực của “bán nông bán X” là “khôi phục mối tương quan giữa vạn vật” bởi không gian nông thôn cho con người thấy chu kỳ của cuộc sống, đối thoại với vạn vật và những cảm xúc như nó vốn vậy. Điều này cũng khiến tác giả tin rằng việc ở nông thôn giúp con người có cảm hứng sáng tạo và giúp giải quyết rất nhiều vấn đề của con người và xã hội hiện đại, như “phải sống cuộc đời sau khi nghỉ hưu thế nào?”; “sống để bồi dưỡng tâm hồn” ra sao? “đưa trải nghiệm nông nghiệp vào giáo dục trẻ em” như thế nào?
Có thể nhận thấy, những câu chuyện và trải nghiệm thực tế của Satoshi Naoki là một cách lý giải bổ sung vào nhiều nguyên nhân khiến con người, đặc biệt là người trẻ hiện đại có xu hướng rời bỏ đô thị để trở về nông thôn. Dù với mục đích nào, khởi sự doanh nghiệp hay tìm về một triết lý sống đích thực, không thể phủ nhận làn sóng này đã mở ra một góc nhìn mới mẻ đầy hấp dẫn về một kiểu sống mới cân bằng, hòa hợp hơn với thiên nhiên cũng như chính nhịp độ tự nhiên của con người.
---
Các tài liệu trích dẫn và sử dụng:
1) Shiomi Naoki, 2022. Sống bán nông bán X - Triết lý mới về cuộc sống điền viên, Regen dịch, Nxb Dân Trí, Hà Nội
2) Azby Brown, 2021. Sống đủ - Những bài học về cuộc sống xanh lành từ nước Nhật truyền thống, Lại Hồng Vy dịch, Nxb Thanh niên, Hà Nội
3) Danny Gavin, 2022. Bài viết “The Rural Migration Trend: What to Make of It, Why It’s Happening and Where It’s Headed”, website: https://www.aem.org/news/the-rural-migration-trend-what-to-make-of-it-why-its-happening-and-where-its-headed