Trong cuộc đời cầm viết, tôi có may mắn gặp nhiều bà mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH), ấn tượng nhất là hai bà mẹ có con và người thân hy sinh cho đất nước nhiều nhất.
Đó là mẹ VNAH Nguyễn Thị Rành ở Củ Chi, TP Hồ Chí Minh. Cuối thập kỷ 70 của thế kỷ trước, giáp Tết Nguyên đán, tôi tháp tùng Tướng Nguyễn Văn Bứa (Hai Hồng Lâm - Phó Tư lệnh QK7) đến thăm và chúc tết mẹ. Má Rành có 10 người con, cháu hy sinh cho Tổ quốc.
Khi về làm báo SGGP, tôi đã đến thăm mẹ VNAH Nguyễn Thị Thứ ở Điện Bàn, Quảng Nam. Mẹ Thứ có chồng, 9 con và 3 cháu ruột hy sinh cho đất nước.
Đó là hai mẹ VNAH có số người thân (chồng, con, cháu) hy sinh nhiều nhất mà tôi hân hạnh trực tiếp gặp gỡ và viết bài.
Đầu năm 2019, lãnh đạo huyện Vĩnh Hưng, tỉnh Long An đề nghị tôi làm câu đối để tạc trên đá hoa cương đặt tại nhà lưu niệm mẹ VNAH Trần Thị Viết ở xã Tuyên Bình Tây, huyện Vĩnh Hưng, tỉnh Long An. Mẹ Trần Thị Viết có 7 con trai hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ. Và có lẽ đây là Bà mẹ VNAH sống lâu nhất trên đất nước ta. Mẹ qua đời ở tuổi 119.
 |
| Tác giả tại nhà lưu niệm mẹ VNAH Trần Thị Viết ở xã Tuyên Bình Tây, huyện Vĩnh Hưng, tỉnh Long An. |
Với sự xúc động trào dâng, ngay đêm đó, tôi đã làm đôi câu đối gửi cho UBND huyện Vĩnh Hưng. Toàn văn hai câu đối như sau:
- Sống bám trụ quê hương, hiến bẩy giọt máu đào, Đồng Tháp Mười vinh quang oanh liệt.
- Thác hóa thân đất nước, trăm mười chín năm xương trắng, đất Vĩnh Hưng rạng rỡ sử xanh.
Nhưng do điều kiện thực tế, lãnh đạo huyện Vĩnh Hưng đã rút gọn để tạc đá hoa cương cho phù hợp với kết cấu của nhà lưu niệm.
Nhà lưu niệm mẹ VNAH Trần Thị Viết được xây dựng trên khu đất rộng hàng trăm mét vuông do Công ty Cổ phần đầu tư - xây dựng Tân Đô và chính quyền huyện Vĩnh Hưng đầu tư với số tiền trên 1 tỷ đồng. Đây là công trình tri ân, tình nghĩa do Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang kết nối và Tạp chí Nông thôn Việt (thuộc Tổng hội NN&PTNT) vận động công ty Tân Đô thực hiện.
Thế là, trên đất Long An “trung dũng - kiên cường - toàn dân đánh giặc” - chiến trường xưa của Trung đoàn 174 (đoàn Cao Bắc Lạng) - nơi tôi làm chiến sĩ thời kỳ chống Mỹ cứu nước đã có hai bộ câu đối của tôi, góp phần tri ân đồng đội và mẹ VNAH.
Đôi câu thơ - cặp vế đối được viết cách đây hơn 10 năm (2008) là:
Thân ngã xuống thành đất đai Tổ quốc
Hồn bay lên hóa linh khí Quốc gia!
Đôi câu đối này đã được tạc tại đền thờ liệt sỹ Long Khốt, Đá Biên (Long An); nhiều đền thờ liệt sĩ dọc đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh và một số địa phương trên cả nước.
Đến thắp hương viếng mẹ VNAH Trần Thị Viết trên đất Vĩnh Hưng, đúng dịp kỷ niệm 44 năm chúng tôi hành quân qua đây tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước, thay mặt những người lính đã một thời “quần nhau với giặc” trên mảnh đất biên giới này, tôi đã hứa với Mẹ: “Chúng con sẽ sống và làm việc xứng đáng với Mẹ và biết bao Bà mẹ VNAH cùng những người con ưu tú đã hy sinh vì quê hương, đất nước”.
Vĩnh Hưng, tháng 3 năm 2019