Hàng triệu tấn phế phụ phẩm mỗi năm
Theo Sở NN&PTNT tỉnh Lâm Đồng, địa phương hiện trên 300 nghìn ha diện tích canh tác nông nghiệp, trong đó hơn 1/3 là đất bazan màu mỡ. Địa phương cũng có điều kiện khí hậu đặc thù với 4 vùng sinh thái riêng biệt để phát triển đa dạng hóa các loại nông sản đặc trưng như rau, hoa ôn đới, cây ăn quả và các đối tượng cây công nghiệp chè, cà phê… với hàng ngàn các loại sản phẩm khác nhau.
Những năm gần đây, việc phát triển kinh tế nông nghiệp tuần hoàn đã được tỉnh này chú trọng, triển khai. Ông Nguyễn Văn Châu, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Lâm Đồng cho hay, trong trồng trọt, tỉnh có khoảng trên 283 nghìn ha diện tích các loại cây trồng tạo ra nguồn phụ phế phẩm có khả năng tái sử dụng theo hướng tuần hoàn. Trong đó lúa chiếm khoảng 27,5 nghìn ha, ngô 8,4 nghìn ha, cây rau các loại 73,5 nghìn ha, đậu các loại 985 ha và cà phê 172 nghìn ha… Tổng khối lượng thu được từ nguồn phụ phẩm trồng trọt trên địa bàn toàn tỉnh ước khoảng 1,62 triệu tấn/năm.
Cũng theo ông Châu, hiện nay, phế phụ phẩm cây rau của tỉnh thu được khoảng 894 nghìn tấn mỗi năm và được nông dân sử dụng làm thức ăn chăn nuôi và ủ lại trên vườn làm phân bón. Đối với cây lúa, phụ phẩm ở vào khoảng 215 nghìn tấn/năm và được sử dụng làm thức ăn chăn nuôi, tạo nguồn nguyên liệu sản xuất nấm hoặc được kết hợp để làm phân bón cho cây trồng, phủ mặt luống giữ ẩm cho đất sản xuất rau. Phụ phẩm thu được từ vỏ quả cà phê của địa phương cũng được ghi nhận khoảng 211 nghìn tấn/năm và được nông dân dùng ủ phân bón, đặc biệt là tạo ra phân bón hữu cơ nhằm đáp ứng yêu cầu sản xuất sạch.
“Phụ phẩm từ các nhà máy chế biến nông sản hiện khoảng 6,2 nghìn tấn và tất cả được người dân, doanh nghiệp dùng làm thức ăn phục vụ chăn nuôi. Nguồn phụ phẩm từ các vườn ươm cây giống rau các loại của tỉnh cũng có khoảng gần 5 nghìn tấn và toàn bộ được ủ để tái dùng làm giá thể ươm cây giống”, ông Nguyễn Văn Châu nói.
Đối với lĩnh vực chăn nuôi, phân vật nuôi đang được người dân tận dụng ủ làm phân bón hoặc sản xuất khí biogas làm nhiêu liệu đốt. Theo thống kê của Sở NN&PTNT tỉnh Lâm Đồng, khối lượng chất thải từ chăn nuôi của tỉnh ước khoảng trên 1 triệu tấn mỗi năm. Trong chất thải từ chăn nuôi trâu khoảng 72 nghìn tấn, chăn nuôi bò 400 nghìn tấn, chăn nuôi lợn khoảng 321 nghìn tấn, chăn nuôi tằm khoảng 225 nghìn tấn…
Thời gian qua, có khoảng trên 70% khối lượng chất thải rắn như phân, chất độn chuồng trong chăn nuôi gia súc, gia cầm được thu gom, ủ vi sinh nhằm làm phân bón cho cây trồng. Đồng thời, có khoảng khoảng 80% lượng nước thải từ chăn nuôi gia súc được thu gom vào hệ thống hầm biogas để xử lý tạo khí đốt, một phần được thải vào các bể sinh học để nuôi cá và tưới cho cây trồng, đặc biệt là đồng cỏ để phục vụ phát triển chăn nuôi đại gia súc.
Ông Nguyễn Văn Châu, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Lâm Đồng nói, việc sử dụng phế phụ phẩm nông nghiệp thời gian qua đã giúp nông dân giảm chi phí đầu vào trong chăn nuôi, trồng trọt. Góp phần hạn chế sử dụng các loại vật tư nông nghiệp và tạo ra sản phẩm nông sản chất lượng, sạch.
“Việc tái sử dụng phế phụ phẩm nông nghiệp vào sản xuất đã góp phần tăng lợi nhuận, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Đặc biệt thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu”, ông Nguyễn Văn Châu chia sẻ và cho biết thêm, hiện nay trên địa bàn tỉnh đã có một số doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, người dân trên địa bàn tỉnh đã triển khai các mô hình theo hướng nông nghiệp tuần hoàn, mang lại hiệu quả cao.
Thu hút đầu tư vào tái chế
Theo Sở NN&PTNT tỉnh Lâm Đồng, để khai thác hết tiềm năng, thế mạnh, địa phương tiếp tục đẩy mạnh phát triển nông nghiệp tuần hoàn một cách toàn diện. Theo đó, đến năm 2030, việc phát triển kinh tế tuần hoàn đảm bảo được tính đồng bộ, gắn kết giữa các trang trại, các doanh nghiệp nhằm góp phần ổn định trong chuỗi sản xuất và môi trường. Hướng đến kinh tế xanh nhằm cải thiện năng suất lao động, góp phần cơ cấu lại ngành nông nghiệp.
Ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng cũng lên kế hoạch xử lý 30% phụ phẩm trên cây rau thành nguồn phân bón hữu cơ vi sinh, 100% phụ phẩm vỏ quả cà phê được xử lý làm phân bón hữu cơ vi sinh cao cấp, 100% phụ phẩm từ cây lương thực được xử lý làm phân bón hữu cơ và làm thức ăn chăn nuôi. Đồng thời, xử lý 100% phụ phẩm từ các nhà máy chế biến nông sản thành thức ăn chăn nuôi và 100% phụ phẩm từ các vườn ươm cây giống rau được ủ tái sử dụng làm giá thể ươm cây giống. Đối với lĩnh vực chăn nuôi, ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng hướng đến xử lý 90% khối lượng chất thải thành phân bón, khí sinh học.
Ông Nguyễn Văn Châu, Phó giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Lâm Đồng cho hay, để đạt dược các mục tiêu trên, tỉnh Lâm Đồng tăng cường thực hiện kế hoạch tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Đặc biệt là thực hiện đề án phát triển nông nghiệp hữu cơ và các chương trình, đề án khác để xây dựng và nhân rộng các mô hình chế biến phụ phẩm, phế phẩm nông nghiệp thành thức ăn chăn nuôi và tạo phân bón hữu cơ. Đồng thời thực hiện có hiệu quả các hình thức liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, đặc biệt mở rộng hình thức liên kết gắn với quy trình tái chế. Ngành nông nghiệp cũng hướng tới hỗ trợ doanh nghiệp, nông dân thực hiện sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị như sản xuất - phân phối - tiêu dùng - tái chế; sản xuất - chế biến (tái chế) - phân phối - tiêu dùng (sản xuất).
Ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng cũng phát triển sản xuất theo hướng an toàn, bền vững, hỗ trợ chứng nhận sản xuất an toàn theo các tiêu chuẩn GAP. Ngoài các tiêu chuẩn trong nước, ngành nông nghiệp ưu tiên đẩy mạnh phát triển sản xuất theo các tiêu chuẩn quốc tế như GlobalGAP, HACCP...
Ông Nguyễn Văn Châu thông tin: “Chúng tôi sẽ cơ cấu lại các vùng sản xuất theo hướng nâng cao hiệu quả kinh tế. Đồng thời tăng cường công tác truyền thông, nâng cao nhận thức của các cơ quan quản lý các cấp về nông nghiệp, các doanh nghiệp và nông dân về kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp. Giúp người sản xuất nhận thức xu hướng tất yếu của sản xuất nông nghiệp tuần hoàn trong bối cảnh hiện nay”.
Ngành nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng cũng đưa ra giải pháp về nâng cao năng lực tái chế, tái sử dụng phụ và phế phẩm nông nghiệp thông qua việc thực hiện các chính sách thu hút đầu tư vào nông nghiệp nông thôn, bổ sung danh mục các dự án sản xuất phân bón từ phế phẩm, phụ phẩm nông nghiệp.
Đồng thời đầu tư phát triển các khu, cụm công nghiệp, dịch vụ ở khu vực nông thôn. Khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư khai thác, chế biến phụ phế phẩm nông nghiệp để tạo phân bón và giá thể hữu cơ. Ngành nông nghiệp địa phương cũng đẩy mạnh quy trình sản xuất tiên tiến, thân thiện môi trường và xây dựng, nhân rộng các mô hình sử dụng thức ăn chăn nuôi phối trộn, sử dụng chế phẩm sinh học thay thế kháng sinh trong chăn nuôi.