Thêm hương sắc cho mì xứ vải

Thêm hương sắc cho mì xứ vải

Lục Ngạn (Bắc Giang) không chỉ là “vương quốc vải thiều” mà còn nổi tiếng với sản phẩm mì Chũ.

Mì gạo được sản xuất ở nhiều nơi nhưng tại Bắc Giang, chỉ có mì Chũ Lục Ngạn xây dựng được thương hiệu và gây được ấn tượng với người tiêu dùng. Nguyên liệu chính để làm ra mì Chũ Lục Ngạn là gạo bao thai hồng, một loại gạo truyền thống nổi tiếng thơm, dẻo trồng trên vùng đất đồi địa phương.

Huyện Lục Ngạn hiện có 23 hợp tác xã với hơn 1.000 hộ sản xuất mì gạo, tập trung nhiều ở các xã Nam Dương, Trù Hựu, Thanh Hải… với các thương hiệu lớn như hợp tác xã Xuân Trường, hợp tác xã Dậu Anh, Trại Lâm, Hạnh Thái... 

Không dừng lại ở một loại mì gạo sợi trắng, mì Chũ ngày nay còn có cả mì rau, mì củ, quả với giá trị dinh dưỡng cao và hình thức đẹp mắt.

Để sản xuất ra các loại mì rau, củ, quả, nguyên liệu chính vẫn là gạo bao thai hồng cùng rau, củ, quả tươi. Những hạt gạo trắng, căng mẩy được đưa vào ngâm qua đêm cho mềm. Sau đó, cho nước ép từ rau, củ, quả vào tiếp tục ngâm với gạo từ 1 đến 2 tiếng theo tỷ lệ nhất định. Nếu là mì gạo lứt, thì gạo lứt được nghiền nhỏ sau đó trộn cùng bột gạo bao thai hồng.

Mỗi loại rau, củ, quả trộn với gạo sẽ cho ra sản phẩm mì khác nhau với màu sắc khác nhau: mì nghệ màu vàng, mì gấc màu đỏ, mì đậu biếc màu xanh tím, mì củ dền màu hồng, mì chùm ngây màu xanh lá, mì mè đen, mì hạt điều, mì gạo lứt màu nâu nhạt... Mì làm ra đều được kiểm định chất lượng bởi các cơ quan có thẩm quyền và được cấp chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm.

Thôn Thủ Dương ở xã Nam Dương là địa phương sản xuất mì Chũ nhiều nhất tại Lục Ngạn. Một ngày với người dân ở đây bắt đầu bằng việc xay bột và tráng bánh từ tờ mờ sáng. Bánh tráng xong được đưa ra phơi nắng, sau đó cắt sợi, bó cuộn, đóng gói… Mỗi tháng, một cơ sở sản xuất tại Thủ Dương đưa ra thị trường từ 7 đến 10 tấn mì thành phẩm.

Những năm gần đây, người dân Lục Ngạn đã có nhiều cố gắng trong cải tiến mẫu mã, nâng chất lượng sản phẩm và áp dụng máy móc thiết bị hiện đại để làm nâng cao năng suất. Nhiều hộ đã thay lò đốt củi, than để tráng bánh bằng lò gas để tăng sản lượng lên gấp 3 lần và giảm ô nhiễm môi trường.

Mới đây, hợp tác xã mì Chũ Trại Lâm Thuận Hương tại xã Nam Dương đã ký hợp đồng cung cấp 3,5 tấn mì Chũ rau, củ, quả giá 55.000 đồng/kg cho Công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu Thực phẩm Sài Gòn để doanh nghiệp này xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Mức giá này cao hơn giá bán cho hệ thống siêu thị trong nước từ 5.000 đến 10.000 đồng/kg. Toàn bộ sản phẩm trên đều được làm từ gạo bao thai hồng kết hợp với rau, củ, quả trồng theo chuẩn VietGAP theo quy trình sản xuất bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.

Trước đó, cuối năm 2020, hợp tác xã mì Chũ Xuân Trường ở Thủ Dương cũng xuất khẩu 12 tấn mì Chũ sang Nhật Bản. Hiện đơn vị này đang hoàn thiện một số thủ tục với đối tác để xuất khẩu 3 tấn mì Chũ sang thị trường Hồng Kông.

Năm 2010, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã cấp bằng chứng nhận nhãn hiệu độc quyền cho mì Chũ Lục Ngạn.

ĐÔNG KHÁNH