Chuyện của một thương hiệu, nhưng được kể bằng triết lý sống, bằng nhịp điệu và thao thức riêng tư hiếm thấy nơi một doanh nhân kỳ cựu. Câu chuyện xanh mà Julian kể, cũng trở thành câu chuyện của chúng tôi, và có thể là của độc giả.
Phóng viên: Thưa ông, hãy bắt đầu bằng sự kiện còn rất nóng là Sheraton Saigon Grand Opera Hotel vừa đạt chứng nhận Green Globe. Chứng nhận này vốn rất “hóc búa” với doanh nghiệp, kể cả ở phạm vi toàn cầu. Ông hãy chia sẻ một chút từ vị trí của một đơn vị hiếm hoi có được trải nghiệm này…
Ông Julian Wong: Green Globe là một tổ chức toàn cầu. Chứng chỉ Green Globe khá toàn diện vì nó không chỉ xét về yếu tố môi trường, kiến trúc, kỹ thuật, mà còn có bộ tiêu chí liên quan đến cách vận hành doanh nghiệp. Cụ thể là các vấn đề liên quan đến con người, cộng đồng, cách mà khách sạn kinh doanh và tạo tác động xã hội ở cộng đồng bản địa.
Hệ thống Marriott International ở Việt Nam có 23 khách sạn thì Sheraton Saigon Grand Opera Hotel là đơn vị đầu tiên đạt chứng nhận Green Globe. Ở nhóm các nước Việt Nam, Thái Lan, Campuchia, Myanmar thì Sheraton Saigon Grand Opera Hotel là đơn vị thứ 4. Đặc biệt, khi các đơn vị kiểm toán của tổ chức Green Globe đến làm việc thì số điểm mà Sheraton Saigon Grand Opera Hotel đạt được chứng chỉ này cũng rất cao. Đây là điều mà chúng tôi rất tự hào.
Con đường đến với Green Globe của Sheraton Saigon Grand Opera Hotel bắt đầu từ đâu? Hãy hồi tưởng một chút về những cột mốc mà đội ngũ của ông đã trải qua trước khi chạm tay vào chứng nhận này...
Sheraton Saigon Grand Opera Hotel chính thức thực hiện các tiêu chí theo yêu cầu của Green Globe từ tháng 11/2023. Trước đó, có một bước ngoặt quan trọng với hành trình phát triển bền vững của Sheraton Saigon Grand Opera Hotel là khi tập đoàn Marriott International triển khai chương trình về Phát triển bền vững áp dụng cho hơn 8.000 khách sạn trên toàn cầu, với mục tiêu là đến năm 2025, toàn bộ khách sạn trong hệ thống hướng đến tiêu chuẩn bền vững. Chương trình này được triển khai kèm bộ chỉ dẫn rất cụ thể để áp dụng ở từng đơn vị.
Tại sao tôi nói đây là sự kiện có tính bước ngoặt? Bởi Sheraton Saigon Grand Opera Hotel đã theo đuổi phát triển bền vững từ trước đó 20 năm, chúng tôi chú trọng hiệu suất của tài nguyên, giảm phát thải, tái chế những gì có thể. Nhưng giai đoạn đó, mọi thứ không được đo lường nên không xác định được hiệu quả cụ thể. Với bộ tiêu chí của tập đoàn Marriott International, chúng tôi dễ dàng xác định đầu việc, có cơ sở để thực hiện bài bản, và định lượng hiệu quả của từng việc làm. Giống như có được cẩm nang cho điều mà mình ấp ủ, Sheraton Saigon Grand Opera Hotel trở thành đơn vị tiên phong hành động theo bộ tiêu chí của tập đoàn. Đây là bước đệm quan trọng trước khi chúng tôi tham gia các tiêu chí của Green Globe.
Những đầu việc đó được xác định cụ thể thế nào và hiệu quả của từng việc đó được đo lường ra sao, chúng tôi rất tò mò, thưa ông?
Có thể kể về những thay đổi cụ thể ở từng lĩnh vực. Như ở phòng khách, chúng tôi thay bộ chăm sóc cơ thể vốn là những chai nhỏ, dùng một lần cho cá nhân, thành chai lớn và làm đầy khi khách sử dụng hết. Tất cả những vật dụng có nhựa như bàn chải, lược được chuyển sang chất liệu thân thiện với môi trường. Với đồ dùng bằng vải như mền, gối, ga giường, khăn, chúng tôi để lại thẻ giấy với thông điệp rằng “nếu khách có nhu cầu dùng lại thì chúng tôi sẽ giữ nguyên”. Khách được lựa chọn thay/giặt vật dụng mỗi ngày, hoặc hạn chế số lần giặt để giảm thải ra môi trường. Chúng tôi đang thử nghiệm thay chai nước nhựa bằng máy lọc nước đặt tại phòng khách ở 6 tầng lầu. Việc này khá tốn kém. Khi có được những phản ứng tích cực của khách hàng, chúng tôi sẽ tiếp tục áp dụng ở toàn khách sạn.
Các tiêu chí bền vững còn “chạm” đến các khu vực như nhà bếp, nhà hàng, thực đơn, phòng hội nghị, khu làm việc của nhân viên, và hành vi của từng nhân sự trong khách sạn… Ở khâu mua hàng, chúng tôi đồng hành với những nhà cung ứng có cùng mục tiêu bền vững, đồng thời ưu tiên sử dụng nguyên liệu địa phương. Ngoài ý nghĩa với chuỗi giá trị bản địa, việc này cũng hạn chế việc vận chuyển, từ đó hạn chế phát thải carbon. Ngoài ra, chúng tôi chỉ tiêu thụ thịt cá thương mại, không sử dụng thịt của những động vật hiếm hoặc những loại hải sản bị đánh bắt quá mức. Tất cả trứng được sử dụng cho hệ thống nhà hàng đều có nguồn gốc từ gà thả rông tại những trang trại uy tín… Đặc biệt, Sheraton Saigon Grand Opera Hotel đã làm việc với các đối tác để tái chế thực phẩm thừa. Tất cả thức ăn thừa đều được đo lường mỗi ngày trước khi đưa ra ngoài, tiếp tục được tái chế làm thức ăn cho động vật hoặc làm phân bón.
Về hạ tầng kỹ thuật, suốt 20 năm hoạt động ở TP.HCM, Sheraton Saigon Grand Opera Hotel luôn chủ trương tiết kiệm nhiên liệu. Với bộ cẩm nang phát triển bền vững, chúng tôi thực hiện sâu sát hơn, đảm bảo chỉ số đo lường của mình là đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế. Hiện nay, với 120 tấm quang năng trên mái tòa nhà Main Tower và 56 tấm trên mái tòa nhà Grand Tower hấp thụ năng lượng mặt trời, khách sạn tiết kiệm được đến 65% nhiên liệu cho toàn bộ hệ thống nước nóng.
Ngoài ra, chúng tôi lắp đặt hệ thống hai máy Heat Pump (Máy bơm nhiệt) & Cooling Tower (Tháp giải thiệt) - đây là một bộ đôi tuần hoàn, đưa nhiệt lượng từ thiết bị có phát nhiệt đến thiết bị cần nhiệt lượng trong khách sạn. Điều này giúp giảm việc tiêu thụ dầu và tái sử dụng nhiệt lạnh phả ra để sử dụng cho các khu vực khác tại khách sạn. Việc triển khai máy móc tối ưu nhiên liệu đụng chạm rất nhiều đến hệ thống điện nước, đường ống, máy bơm bên trong khách sạn nên rất tốn kém. Với hệ thống khử cặn trên các đường ống, Sheraton Saigon Grand Opera Hotel đã giảm 10% mức tiêu thụ nước của tháp giải nhiệt thông qua việc giảm sử dụng lượng hóa chất và tổng lượng nước dùng để vệ sinh. Bên cạnh đó, nước ngưng tụ từ kho lạnh cho tháp giải nhiệt giúp giảm 5% tổng lượng nước tiêu thụ.
Ở các lĩnh vực khác, các hoạt động phát triển bền vững gần như là câu chuyện nội bộ của từng đơn vị. Nhưng với một khách sạn, mọi chi tiết xanh tác động trực tiếp đến trải nghiệm của khách hàng. Họ tham gia, phản hồi, quyết định phần lớn hiệu quả của từng thay đổi, trong khi phần đông chưa sẵn sàng cho những thay đổi có tính “tiết kiệm” tại nơi họ chọn để nghỉ ngơi, hưởng thụ... Tôi có thể hình dung hành trình xanh của Sheraton Saigon Grand Opera Hotel phải “chậm hơn” rất nhiều vì tập thể mà ông đảm đương còn bao gồm cả cộng đồng khách hàng - những người mà Sheraton Saigon Grand Opera Hotel phải phục vụ nhiều hơn là triển khai một nguyên tắc mới…
Vậy, ông và Sheraton Saigon Grand Opera Hotel đã làm chủ hành trình bền vững của mình thế nào?
Cảm ơn bạn vì câu hỏi rất hay này. Thực tế là chúng tôi cũng đối mặt với sự đa dạng về nhu cầu và quan điểm của khách hàng. Phần mình, chúng tôi cũng nghiên cứu một chương trình thay đổi để cân bằng giữa mục đích bền vững và khả năng thích nghi cũng như trải nghiệm của khách.
Ví dụ, ở phòng hội nghị, chúng tôi bỏ toàn bộ chai nước nhựa dùng một lần và thay bằng bình nước lớn. Chúng tôi tăng trải nghiệm của khách bằng việc chuẩn bị một bình nước detox để khách hàng có thể lựa chọn. Thời gian đầu, điều này vấp phải những phản hồi không tốt của khách, họ vẫn muốn được dùng nước trong một chai nhựa riêng mà họ tự khui. Sheraton Saigon Grand Opera Hotel đã phải làm việc trước với từng đơn vị thuê phòng hội nghị để thống nhất về các chi tiết này, nếu khách đồng ý, chúng tôi mới triển khai. Và tin mừng là từ năm 2023, khách hàng đồng tình với những thay đổi này ngày một nhiều.
Chúng tôi vấp phải phản đối nhiều hơn từ khách lưu trú, khi họ không còn được thấy những bộ chăm sóc cá nhân dùng một lần, hay những vật dụng có vẻ “bền bỉ” làm từ nhựa. Nhưng với vấn đề này thì Sheraton Saigon Grand Opera Hotel rất kiên định. Chúng tôi giúp khách hàng hình dung về hàng trăm ngàn chai nhựa mà khách sạn thải ra hàng năm nếu làm theo cách cũ để họ đồng cảm với nỗ lực thay đổi của khách sạn. Thông thường, nhóm khách cá nhân đi nghỉ dưỡng bao gồm nhiều thế hệ trong một gia đình. Và thế hệ trẻ có nhận thức rất mạnh mẽ về phát triển bền vững. Họ hành xử theo nhận thức rằng “Tôi có vai trò rất lớn trong việc bảo vệ trái đất và tài nguyên”. Họ cũng góp phần tác động đến các thế hệ lớn hơn.
Chúng tôi cũng xác định là sẽ mất rất nhiều thời gian để thay đổi nhận thức của nhiều thế hệ. Nhưng đó là điều mà ta buộc phải thực hiện một cách bền bỉ, bởi phát triển bền vững phải là việc của tất cả mọi người, ai cũng phải làm thì cả thế giới mới có cơ hội nhìn thấy những chuyển biến tích cực.
Lý tưởng chung của sự phát triển bền vững thì đã rõ, nhất là khi các chiến dịch giảm phát thải, các cam kết xanh ngày càng phổ biến ở từng địa phương, đơn vị. Nhưng tôi muốn nghe ông chia sẻ về lý tưởng của riêng ông. Ở góc độ cá nhân, ông có những cảm nhận hay thôi thúc riêng tư nào để bám giữ mục tiêu bền vững một cách kiên trì và nhất quán đến thế?
Tôi thuộc thế hệ cũ, thế hệ 6X (cười). Tôi gia nhập ngành khách sạn trong thời kỳ sơ khai của nó ở châu Á, từng sống qua nhiều đất nước, làm việc cho nhiều đơn vị. Trải nghiệm đó khiến tôi chứng kiến sự thay đổi qua nhiều năm ở từng vùng đất. Thảm họa ngày càng nhiều hơn. Mùa đông lạnh hơn. Mùa hè nóng hơn. Ngày xưa, chu kỳ tăng nhiệt độ là khoảng 5 - 8 năm/lần. Giờ nhiệt độ tăng mỗi năm. Hạn hán thì nước nào cũng có. Lũ lụt là chuyện thường kỳ. Ngày xưa, chỉ cần vào công viên là thấy một hệ sinh thái với rất nhiều động vật. Nhưng bây giờ, động vật ít đi.
Chỉ cần nghĩ đến những đổi thay đó, tôi lại thảng thốt không biết rồi vài năm nữa thôi, con người sẽ sống như thế nào. Các bạn trẻ sẽ lớn lên ra sao. Cụ thể là con gái tôi, có những điều kỳ diệu về thiên nhiên mà bây giờ tôi chỉ có thể kể, chứ không thể cho con chứng kiến. Nếu chứng kiến những mất mát lớn đến vậy theo chiều hướng tăng dần, có lẽ bạn cũng giống tôi, cảm thấy thay đổi là điều bắt buộc.
Với vai trò xã hội, ở tất cả những vị trí công việc tôi từng kinh qua, tôi luôn đảm bảo đơn vị mình vận hành phải theo đuổi phát triển bền vững. Theo tôi, đó là nhiệm vụ bắt buộc của một lãnh đạo. Phát triển bền vững không phải là một cuộc thi, hay một thách đố để mà ở đó chúng ta chạy đua xem ai đoạt giải nhất. Phát triển bền vững cũng không phải để doanh nghiệp có một báo cáo tài chính thật đẹp. Mà khi các bạn đã là một tổ chức, doanh nghiệp, hoặc khi bạn đã ở vị trí lãnh đạo một tập thể, thì bạn phải có trách nhiệm với thế hệ tiếp nối. Làm sao để con cháu chúng ta vẫn có một môi trường lành mạnh để sống, có không khí trong lành để hít thở, có một hệ sinh thái đa dạng để bầu bạn. Những việc này rất căn bản nhưng mất mát đã hiện hữu và ngày một nhiều, ta không thể thờ ơ hay trì hoãn được.
Có một yếu tố rất quan trọng trong hành trình này là sự chi tiết, cụ thể, và tính lượng hóa của mọi hành động. Nếu đã chủ trương phát triển bền vững, cần hành động một cách cụ thể và có công cụ đo lường. Bởi chúng ta rất dễ rơi vào cái bẫy “yêu bằng lời nói”, chỉ nói chứ không hành động.
Dường như, trải nghiệm cao cấp đang bị hạn chế (hoặc thay đổi nội hàm) trong xu hướng phát triển bền vững? Ví dụ trước đây, khách hàng chọn khách sạn 5 sao vì những trải nghiệm riêng tư, sang trọng và có thể là xa hoa. Nhưng khi nhận thức bền vững ở khách hàng đã chín muồi, các nhu cầu trên cũng được tiết giảm. Hãy hình dung viễn cảnh lý tưởng của phát triển bền vững trên toàn cầu, khi mà mọi khách hàng, mọi nhà cung cấp dịch vụ đều đã thấm nhuần và hành động theo tôn chỉ bền vững. Khi đó, nhu cầu giữa từng phân khúc khách hàng sẽ không còn quá chênh lệch. Khả năng phục vụ của khách sạn hạng sang cũng sẽ không còn quá chênh lệch so với các khách sạn thông thường. Theo ông, trong bối cảnh đó thì giá trị cốt lõi của khách sạn 5 sao sẽ là gì? Sự cao cấp, sang trọng mà khách sạn 5 sao mang đến cho khách hàng sẽ dựa trên yếu tố nào?
Theo tôi, tất cả khách sạn ở mọi phân khúc đều cần thực thi các giải pháp bền vững. Hiện tập đoàn Marriott International đang chủ trương thực hiện các sáng kiến bền vững, phát động kế hoạch hành động về khí hậu và đề ra hệ thống đo lường các tiêu chuẩn bền vững cho toàn bộ danh mục 31 thương hiệu trong hệ thống Marriott Bonvoy, từ các thương hiệu chọn lọc đến phân khúc cao cấp 5 sao và những thương hiệu sang trọng bậc nhất như JW Marriott, Ritz Carlton, St. Regis.... Mọi người đều nhận thức rõ sự cần thiết của việc bảo vệ trái đất, giảm dấu chân carbon và tăng cường sử dụng nguồn năng lượng tái tạo. Chính vì thế, theo quan điểm cá nhân của tôi, việc thực thi các giải pháp phát triển bền vững tại các khách sạn hạng sang không hề ảnh hưởng đến trải nghiệm khách hàng ở mọi trường hợp. Chúng tôi nhận thấy có rất nhiều công ty, đặc biệt là các công ty đa quốc gia đang triển khai các giải pháp bền vững trong chuỗi cung ứng cũng như thực thi hoạt động vận hành hàng ngày của doanh nghiệp. Chúng ta có thể thấy rằng mức độ nhận thức về phát triển bền vững của cộng đồng đang rất cao.
Ông đã sống và làm việc qua nhiều quốc gia, theo ông thấy, văn hoá và bối cảnh xã hội của Việt Nam có khiến người Việt thuận lợi hay khó khăn hơn trong việc thực hiện các tiêu chuẩn bền vững không?
Theo quan sát của tôi, người Việt Nam cũng đang nhận thức rất rõ sự cần thiết trong việc thực thi các giải pháp bền vững. Điều này có thể nhận thấy rõ khi nhiều hộ gia đình đã lắp đặt những tấm quang năng, xây dựng các cánh đồng điện gió và sự tham gia của doanh nghiệp bản địa vào mảng xe điện... Cá nhân tôi nghĩ rằng, các thay đổi nêu trên đều xuất phát từ tư duy. Mọi tác động từ môi trường sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thế hệ tiếp nối của chúng ta. Càng nhiều người nhận ra rằng con cái của họ sau này sẽ không được sống trong thế giới mà họ đang sinh sống, thì ý thức về phát triển bền vững sẽ trở nên phổ biến và cấp thiết.
Những năm gần đây, Chính phủ Việt Nam tham gia rất nhiều cam kết quốc tế về phát triển bền vững. Đồng thời, Chính phủ cũng có nhiều động thái để thúc đẩy phát triển bền vững tại các doanh nghiệp, địa phương. Điều này có tác động gì đến hành trình của Sheraton Saigon Grand Opera Hotel không?
Việc thực thi phương án phát triển bền vững trong doanh nghiệp hay ý thức và hành động của cá nhân là tập hợp nhiều nỗ lực khác nhau. Những điều mà Chính phủ đang triển khai để hướng đến mục tiêu phát triển bền vững thật sự rất đáng trân trọng. Tuy nhiên, quan trọng hơn vẫn là làm sao để tất cả chúng ta đều lĩnh hội, thực thi, đặt mục tiêu, đo lường và mở rộng lĩnh vực áp dụng quản lý bền vững. Bộ tiêu chí và hệ thống đo lường càng cụ thể, cộng đồng càng dễ tham gia, dù ở cấp độ tập thể, doanh nghiệp, hay cá nhân. Tóm lại, chúng ta cần sự đóng góp của tất cả mọi người trên mọi ngành và lĩnh vực để đạt được mục tiêu này, vậy nên hãy tư duy theo hướng làm sao để ai cũng biết cách thực hiện và đo lường được hiệu quả của từng việc làm. Bản thân tôi cũng không ngại chia sẻ những kinh nghiệm của mình để giúp cộng đồng và những doanh nghiệp khác thực hiện mục tiêu này.
Cảm ơn ông rất nhiều về những chia sẻ tâm huyết này!
(Cười) Cảm ơn bạn đã đồng cảm và đặt cho chúng tôi những câu những câu hỏi hay và... thực sự không dễ trả lời trọn vẹn.