Thủy điện chiếm tới 80% năng lực sản xuất điện ở Tứ Xuyên. Đây cũng là tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề trong đợt nắng nóng và hạn hán tồi tệ nhất trong 60 năm qua ở Trung Quốc.
Nhà chức trách Trung Quốc cho biết, công suất thủy điện ở Tứ Xuyên đã giảm 50% trong hai tháng qua do hạn hán khiến các nhánh sông dọc theo sông Dương Tử bị khô cạn.
Cư dân ở thành phố Đạt Châu cho biết đập Xiaohezui ở địa phương đã ngừng sản xuất điện trong hơn một tháng qua vì thiếu nước. Sông Chu, nơi con đập được xây dựng, hiện đã cạn khô, để lộ ra những tảng đá dưới lòng sông.
Zhang Xingquan, một chủ tiệm rửa xe địa phương, người đã mất 2/3 thu nhập do thiếu điện và nước cho biết: “Trước đây, nơi này từng xảy ra hạn hán nhưng chưa bao giờ nghiêm trọng như năm nay”.
Đạt Châu là thành phố với khoảng 5 triệu dân, bắt đầu cắt điện luân phiên trong hơn một tuần qua, với mỗi đợt cắt điện kéo dài tối đa 8 giờ.
Hạn hán tác động mạnh đến Tứ Xuyên, do tỉnh này có tới 14 nhà máy thủy điện công suất lớn. Hồi đầu tháng 8, chính quyền tỉnh đã cảnh báo nguy cơ thiếu điện và buộc các nhà máy đóng cửa trong một tuần.
Tứ Xuyên đầu tư mạnh vào thủy điện từ cách đây hàng thập kỷ, nhưng bùng nổ nhất là kể từ những năm 1980 và tốc độ xây dựng thủy điện càng tăng nhanh sau năm 2000, Fan Xiao, một nhà địa chất ở tỉnh này, nói.
Hiện tại, một số khu vực ở Tứ Xuyên đã có mưa, nhưng ông Fan nói việc xây dựng thủy điện tràn lan là không bền vững.
“Thủy điện chịu ảnh hưởng mạnh của các mùa trong năm. Cuộc khủng hoảng năng lượng nhắc nhở rằng chúng ta không thể quá phụ thuộc vào nguồn năng lượng này”, ông nói.
“Ngoài ra, phát triển thủy điện ở Tứ Xuyên không bền vững vì đã làm suy thoái các hệ sinh thái sông và không còn dòng sông nào có dòng chảy tự do”, ông Fan nói thêm.
Thủy điện chiếm 20% nguồn cung cấp điện ở Trung Quốc, là nơi có đập Tam Hiệp – công trình thủy điện lớn nhất thế giới. Tình trạng thiếu điện không chỉ giới hạn ở Tứ Xuyên mà còn lan sang các trung tâm sản xuất khác như tỉnh Giang Tô và Chiết Giang.
Kang Junjie, một nhà nghiên cứu thuộc Viện Năng lượng của Đại học Bắc Kinh, nói nhà chức trách nên đánh giá một cách kỹ lưỡng hiện tượng thời tiết cực đoan và phân tích xem liệu hạn hán nghiêm trọng có trở nên phổ biến hơn trong tương lai hay không.
“Nếu hiện tượng này xảy ra hai hoặc ba năm một lần, chúng ta có thể cần phải đầu tư vào các nguồn năng lượng khác như khí đốt hoặc than để đối phó với khủng hoảng thiếu điện”, ông Kang nói.
Về lâu dài, ông Kang nói Trung Quốc cần hướng tới các nguồn cung cấp điện sạch và thân thiện với môi trường hơn. Ông Kang nhắc đến các tỉnh lân cận của Tứ Xuyên như Thanh Hải và Cam Túc, là nơi có các trang trại điện gió quy mô lớn.
Trung Quốc đã cam kết không phát thải carbon vào năm 2060. Theo ông Kang, để đạt mục tiêu này, Bắc Kinh sẽ phải nâng cao tính đa dạng và tính linh hoạt của các nguồn cung cấp điện.
“Tứ Xuyên đang phụ thuộc quá nhiều vào thủy điện. Khu vực phía Tây Trung Quốc còn có tiềm năng về điện Mặt trời và nguồn điện từ gió. Đó là lý do nên đa dạng hóa các nguồn cung cấp điện”, ông Kang nói, theo SCMP.