Khi bưởi Diễn được người tiêu dùng đón nhận nhiệt tình, sức tiêu thụ mạnh, thì cũng là lúc người nông dân ở rất nhiều nơi đưa giống bưởi Diễn vào trồng. Tuy nhiên, bên cạnh nhiều hộ gia đình thành công nhờ mua được cây giống tốt, chất lượng ngon ngọt “chuẩn vị”… thì cũng có không ít nông dân nhận “quả đắng” khi trồng phải bưởi Diễn không ngon, giống bị lai tạp…
Trường hợp của bà Lê Thị Lan, 57 tuổi (xã Kim Chung, huyện Đông Anh, TP Hà Nội) là một ví dụ. Cách đây 10 năm, thấy một số hộ trong khu vực trồng bưởi Diễn trồng trên đất lúa cho thu nhập khá cao, giá trị kinh tế gấp cả chục lần cấy lúa, trồng rau màu, nên bà Lan đã quyết định vực 2 sào đất, đầu tư tiền bạc mua giống bưởi Diễn về trồng. Bà Lan không tới các trung tâm giống cây trồng có uy tín để mua giống cây, mà đã mua cây giống tại một hộ dân chiết ghép ở xã bên cạnh với giá rẻ.
Sau 6 năm cây cho quả bà đã “ngã ngửa” vì quả bưởi Diễn nhà bà có vị đắng nhiều hơn ngọt, đã vậy lại không hề mọng nước. Thoạt đầu, nghe hàng xóm nói do bưởi mới bói quả, cây còn non nên chưa đạt chất lượng, và phải sau vài ba năm mới không còn vị đắng nữa…(?!), bà Lan cũng tin và hi vọng! Thế nhưng, đợi năm 2, năm 3, thậm chí là năm thứ 4 tính từ lứa quả bói, chất lượng bưởi nhà bà vẫn đắng nên bưởi thu hoạch bán không ai mua, hoặc có bán được thì cũng rẻ vô cùng. Vụ bưởi Tết Quý Mão vừa mới đây nhà bà Lan còn ế tới cả ngàn quả không bán được, thậm chí mang cho bà con họ hàng họ cũng không muốn nhận bởi chất lượng quá dở.
Bà Lan tâm sự: “Nhà tôi đầu tư biết bao nhiêu công sức, tiền bạc cho vườn bưởi với hi vọng sẽ… đổi đời, nào ngờ những mùa bưởi gần đây đều quá thất vọng bởi bưởi sai quả nhưng bán không được vì không ngon. Các hộ hàng xóm trồng giống bưởi ngon ngọt, không có vị đắng thì họ bán từ 25.000 đồng đến 30.000 đồng 1 quả vẫn “cháy” hàng, trong khi bưởi nhà tôi bán 5.000 đồng 1 quả vẫn không ai muốn mua…”
Cũng theo bà Lan, nếu tình cảnh cứ như thế này, chất lượng quả vẫn đắng nhiều hơn ngọt như vậy thì sang năm bà sẽ chặt hết cả vườn để tìm mua giống cây bưởi Diễn “chuẩn vị” mang về trồng thay thế…
Cũng giống tình cảnh của bà Lan là chị Trần Thị Hương 46 tuổi (xã Tráng Việt, huyện Mê Linh, TP Hà Nội). Chị Hương kể: “Cách đây 8 năm tôi đưa bưởi Diễn vào trồng nhưng lại không mua cây giống ở trung tâm uy tín vì thấy giá khá đắt, tới 80.000 đồng/cây, mà lại ham rẻ mua của một hộ dân tự chiết ghép với giá chỉ 40.000 đồng/cây. Khi cây cho quả, chất lượng quả quá kém, không ngon nên bán không được, hoặc bán được rất ít. Bưởi không chỉ khô mà ăn rất đắng!"
Còn rất nhiều người dân đã “thất bại” với giống bưởi Diễn kém chất lượng, vì vậy việc lựa chọn giống tốt là rất quan trọng. Trước khi gieo trồng cây gì, nhất là những loại cây trồng lâu năm như cây bưởi, thì người dân cần hết sức thận trọng trong việc chọn mua cây giống, bởi với cây ăn quả phải mất nhiều năm cây mới ra quả, chứ không thể giống như các cây trồng ngắn ngày. Tuyệt đối không nên ham rẻ mà mua cây giống trôi nổi ngoài thị trường với những lời quảng cáo đầy mỹ miều hấp dẫn.
Thay vào đó hãy tới các viện, trung tâm cây giống có uy tín để mua, dẫu ở đó giá cây giống có đắt đỏ hơn đôi chút nhưng người dân sẽ được “bảo hành” về chất lượng cây trồng cũng như sản phẩm sau này.