Sóc Trăng là chỗ náu nương/Bưng Cóc là chỗ tình thương đậm đà
Không biết tự bào giờ, dân gian miền đất Sóc Trăng hay ngâm nga như vậy như thay niềm tự hào cho vùng quê xứ sở. Cách trung tâm thành phố Sóc Trăng chưa đầy chục cây số ngàn, xuôi theo quốc lộ 1A về Bạc Liêu, khách bộ hành sẽ đến vùng đất có đông người Khmer sinh sống với một địa danh khá đặc biệt Bưng Cóc. Theo ngôn ngữ của đồng bào dân tộc ở đây thì Bưng Cóc để chỉ vùng đất ngày trước có nhiều ao, đìa nhỏ, …
 |
Điều thú vị hơn, cứ mỗi sáng thường nhật, trước khi ra ra rẫy tỉa đậu trồng hành hay ra đồng cày cấy, người bình dân thường hay nấu món cháo lòng để lót dạ.
Tên gọi món ăn ấy dựa nguyên liệu chính để nấu cháo: lòng heo. Cật, tim, gan, phèo, phổi, lá mía (tỳ) là năm thứ chính. Ngoài ra người ta còn lấy thêm bao tử, cuốn họng, cuốn phổi hay chảng dừng, …
Gạo ngon vo sạch rồi nấu cho thật nhừ, loãng, nêm ít muối với hành lá xắt nhuyễn.
Bao tử phải làm kĩ để không hôi, lòng heo, huyết heo mua về rửa sạch đẻ ráo. Bắc nồi nước sôi lên trụn sơ qua rồi lại rửa sạch chất bám bằng nước lạnh. Sau đó, huyết xắt thành những miếng vuông thả lại vào nồi cháo, Lòng các thứ xắt miếng vừa ăn.
Nét độc đáo không đâu có được so với cháo lòng Bưng Cóc chính là món dồi heo được chế biến để ăn kèm.
Muốn làm dồi ngon người ta chọn mua những khúc ruột già ở đoạn trên, dùng tay gỡ bỏ hết lớp mỡ bám, lộn ngược lại rồi rửa với muối, nước vo gạo cho thật sạch, lộn trở lại và súc qua với tí nước mắm ngon để khử hết mùi hôi. Huyết heo tương, miếng mỡ chài, thịt heo, … tất cả bằm thật nhuyễn.
Thêm ít đậu xanh đãi sạch vỏ rang vàng, tiêu hột nướng than rồi đâm cho bể hai, … nêm bột ngọt, nước mắm cho vừa ăn. Xong, người ta dồn thịt vào những khú ruột heo đã chuẩn bị. Thịt, huyết dồn vào khúc ruột sẽ căn tròn, dùng chỉ buộc hai đầu khúc dồi lại.
Đem dồi hấp với nước dừa tươi. Khi nước sôi, dùng que tre đâm nhiều lổ vào khúc dồi để nước ở trong thoát ra, như thế dồi mới không bể. Khi chín vớt dồi ra để ráo. Bắc vỉ lên bếp than nướng lại khi ăn.
Tô cháo nóng kèm với dĩa lòng và ít miếng dồi xắt rắc thêm ít lá húng thơm, chanh, ớt và nước mắm trong.
Trời hừng đông se lạnh ăn tô cháo nóng, mồ hồi vã ra, lại có được lượng chất dinh dưỡng đảm bảo cho ngày lao động mới.
Mời anh tô cháo thơm ngon
Mai kia mốt nọ anh còn vấn vương.
Tửu Hoàng