Viện Nghiên cứu Hải sản tiền thân là Trạm Nghiên cứu Cá biển, được thành lập ngày 20/4/1975 theo Quyết định số 167 TS/QĐ của Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản về vệc thành lập Vụ Kỹ thuật, Viện Nghiên cứu Hải sản và Viện Nghiên cứu nuôi trồng hải sản nước mặn, nước lợ.
Đơn vị có 1 Viện trưởng, 3 Phó Viện trưởng, 10 phòng chuyên môn nghiệp vụ và 5 đơn vị trực thuộc, đơn vị có nhiệm vụ thực hiện chức năng nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, cũng như trong đào tạo, hợp tác quốc tế, tư vấn và dịch vụ về bảo tồn và phát triển nguồn lợi hải sản; khai thác, chế biến hải sản trong phạm vi cả nước.
Các nhiệm vụ do Viện Nghiên cứu Hải sản thực hiện rất đa dạng, bao quát các lĩnh vực khoa học công nghệ ngành thủy sản từ công nghệ khai thác, nuôi trồng, chế biến hải sản đến đánh giá nguồn lợi, môi trường, điều tra hiện trạng, xây dựng giải pháp... phục vụ quản lý của ngành.
Trong những năm qua, Viện Nghiên cứu Hải sản đã thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ được giao trong bối cảnh diễn ra những thay đổi nhanh chóng của nghề cá, của đất nước.
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến ghi nhận những nỗ lực, đóng góp của các thế hệ lãnh đạo, cùng toàn thể cán bộ công nhân viên Viện Nghiên cứu Hải sản suốt 62 năm qua. Đồng thời, đề nghị Viện Nghiên cứu Hải sản cần tiếp tục phát huy những truyền thống tốt đẹp của đơn vị để có nhiều đóng góp hơn nữa cho ngành.
Dịp này, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng trao Huân chương Lao động hạng Ba cho 3 cá nhân xuất sắc của Viện Nghiên cứu Hải sản gồm: Tiến sĩ Nguyễn Khắc Bát, Tiến sĩ Nguyễn Viết Nghĩa và Tiến sĩ Nguyễn Phi Toàn.
Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT cũng công bố tái bổ nhiệm ông Nguyễn Khắc Bát làm Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hải sản trong thời gian 5 năm tới.