Trở lại công tác ở tỉnh Vĩnh Phúc vào những ngày tháng 5 này, chúng tôi nhận thấy có sự đổi thay đến ngỡ ngàng. Sự thay da đổi thịt dễ nhận biết nhất ở đây là những ngôi nhà lầu được xây dựng khang trang theo kiểu biệt thự nhấp nhô trong xóm làng bên những con đường được thảm bê tông sạch đẹp, xa xa những ruộng lúa ngả mà vàng hứa hẹn một mùa bội thu, từng đàn trẻ em ríu rít đến trường… Đó là hình ảnh sinh động hiện thực phản ánh được một phần nào về kết quả của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới ở đây.
 |
Bà Hoàng Thị Thúy Lan - Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Vĩnh Phúc thăm mô hình sản xuất giống lúa ADI 28 tại xã Yên Phương, huyện Yên Lạc. |
Tỉnh Vĩnh Phúc có diện tích tự nhiên 1.235,87km2, phía Bắc giáp tỉnh Tuyên Quang và Thái Nguyên, phía Tây giáp tỉnh Phú Thọ, phía Nam và phía Đông giáp thủ đô Hà Nội, dân số trên 1,15 triệu người với 41 dân tộc anh em sinh sống. Toàn tỉnh có 9 đơn vị hành chính gồm 2 thành phố (Vĩnh Yên, Phúc Yên) và 7 huyện (Tam Dương, Tam Đảo, Yên Lạc, Vĩnh Tường, Lập Thạch, Sông Lô, Bình Xuyên); có 112 xã.
Với vị trí địa lý như vậy, Vĩnh Phúc là tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, cửa ngõ của Thủ đô Hà Nội, gần sân bay Quốc tế Nội Bài, là cầu nối giữa các tỉnh phía Tây Bắc với Hà Nội và đồng bằng châu thổ sông Hồng, do vậy Vĩnh Phúc có vai trò rất quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế khu vực và quốc gia.
Với lợi thế về thiên thời địa lợi nhưng khi thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, Vĩnh Phúc gặp không ít khó khăn. Anh Trần Thanh Hải, Uỷ viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Sở NN&PTNT, Chánh văn phòng điều phối NTM Vĩnh Phúc cho biết: Năm 2010, tỉnh Vĩnh Phúc bắt tay vào xây dựng NTM với xuất phát điểm rất thấp, chỉ có 14 xã đạt từ 10 - 14 tiêu chí, 80 xã đạt từ 5 - 9 tiêu chí, 18 xã đạt dưới 5 tiêu chí; bình quân mỗi xã đạt 6,6 tiêu chí. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn tuy được cải thiện nhưng vẫn còn khó khăn...
 |
Trao cờ và phần thưởng cho các đơn vị có thành tích xuất sắc trong xây dựng Nông thôn mới. |
Để thực hiện thắng lợi Chương trình mục tiêu quốc giâ xây dựng NTM, Vĩnh Phúc đã thành lập Ban chỉ đạo từ tỉnh đến xã, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động nhân dân và các tầng lớp xã hội cùng chung sức xây dựng NTM.
Do làm tốt công tác tuyên truyền nên Vĩnh Phúc đã làm thay đổi nhận thức của đa số người dân, từ chỗ số đông còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào đầu tư của Nhà nước, đã chuyển sang chủ động, xác định rõ lợi ích và trách nhiệm của mình với cộng đồng cũng như vai trò chủ thể hưởng lợi từ việc xây dựng NTM nên lôi cuốn họ hăng say, nhiệt huyết tham gia đóng góp sức người, sức của để xây dựng quê hương.
Vĩnh Phúc cũng đã ban hành các quyết định, cơ chế, chính sách, kế hoạch tổ chức thực hiện phù hợp với tình hình thực tiễn và yêu cầu xây dựng NTM của từng giai đoạn; tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương trong tỉnh phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, khơi dậy tinh thần thi đua yêu nước của các tầng lớp nhân dân và huy động nguồn lực tham gia xây dựng NTM của các thành phần kinh tế.
Vì vậy mà sau hơn 10 năm triển khai thực hiện, toàn tỉnh huy động được hàng chục ngàn tỷ đồng cho xây dựng NTM. Chỉ tính riêng 5 năm gần đây (2015 – 2020), toàn tỉnh Vĩnh Phúc đã huy động được 5.464,4 tỷ đồng, trong đó: Vốn ngân sách Trung ương hơn 16,2 tỷ đồng, ngân sách địa phương 3.137 tỷ đồng, nguồn tín dụng hơn 1.462,6 tỷ đồng, doanh nghiệp đóng góp gần 15,6 tỷ đồng, vốn lồng ghép 691,4 tỷ đồng, người dân đóng góp và công cộng gần 127,4 tỷ đồng… phục vụ cho việc đầu tư xây mới, cải tạo nâng cấp các công trình cơ sở hạ tầng KT-XH, phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, tạo cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp cho người dân nông thôn.
 |
Phong trào thể dục thể thao diễn ra sôi nổi. |
Đến nay, Vĩnh Phúc đã đạt những thành tựu rất ấn tượng. Hiện toàn tỉnh có 100% số xã (112/112 xã) đạt chuẩn NTM; 4/9 huyện, thành phố đạt chuẩn hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Bộ mặt của nông thôn Vĩnh Phúc thực sự đổi thay toàn diện, kinh tế nông nghiệp phát triển đúng hướng, cơ cấu cây trồng vật nuôi chuyển dịch tích cực, mô hình liên kết gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm được thực hiện khá tốt, đời sống thu nhập của người dân ngày càng được cải thiện, nâng cao.
Năm 2020, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn Vĩnh Phúc ước đạt hơn 47,05 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo tiếp cận đa chiều chỉ còn 0,96%. Tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 91,6% và có trên 98,5% người dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh. Hệ thống đường giao thông đã cứng hóa bằng thảm bê tông được trên 528km đường từ trung tâm xã đến đường huyện, 724 km đường trục thôn ngõ xóm.
Bên cạnh đó, Vĩnh Phúc cũng đã cơ bản bê tông hóa toàn bộ hệ thống kênh mương, các công trinh thủy lợi như: hồ đập, trạm bơm được đầu tư cải tạo nâng cấp đáp ứng nhu cầu sản xuất, đời sống dân sinh và từng bước sẵn sàng ứng phó với biến đổi khí hậu. Hệ thống trường học các cấp, nhà văn hóa, khu vui chơi, thể dục thể thao, chợ, trạm y tế… ở tất cả các xã cưng được sửa sang, xây mới, nâng cấp phục vụ cho đời sống vật chật và tinh thần của nhân dân.
Chính vì vậy, Vĩnh Phúc trở thành một điểm sang về xây dựng NTM được nhiều tỉnh đến học tập, chia sẻ kinh nghiệm.
 |
Phát triển mô hình thanh long ruột đỏ. |
Về Vĩnh Phúc lần này chúng tôi còn được biết đến phong trào xây dựng, cải tạo cống, rãnh thoát nước bảo vệ môi trường được người dân hết sức hưởng ứng tham gia. Nhiều hộ gia đình đã hiến đất để mở rộng đường, xây dựng cống rãnh thoát nước thải. Chương trình này mới chỉ bắt đầu từ giũa năm 2019 khi có chủ trương của Tỉnh ủy và tiếp theo là Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh (trước đó được triển khai làm thí điểm tại 2 xã Tam Phúc và Nghĩa Hưng thuộc huyện Vĩnh Tường) nhưng đã tạo ra một phong trào mới với khí thế mới.
Chỉ sau hơn một năm phát động phong trào làm cống ránh thoát nước bảo vệ môi trường cảnh quan sạch đẹp, toàn tỉnh Vĩnh Phúc đã xây dựng mới và cải tạo được 650km cống rãnh với tổng kinh phí gần 1.137 tỷ đồng. Trong đó, người dân đóng góp 600 tỷ đồng còn lại ngân sách tỉnh hỗ trợ. Quả thật đây là một kỳ tích, minh chứng cho việc khi ý Đảng hợp với lòng dân thì sẽ tạo nên một sức mạnh vô cùng to lớn .