Năng suất và giá bán giảm
Theo thống kê của ngành Nông nghiệp tỉnh Long An, đến nay, nông dân trên địa bàn tỉnh thu hoạch được hơn 107.800ha trong tổng số gần 217.000ha lúa HT đã xuống giống, năng suất khô ước đạt 52,36 tạ/ha, sản lượng 564.452 tấn. Diện tích đã và đang thu hoạch rộ tập trung ở huyện Vĩnh Hưng, Tân Hưng, Mộc Hóa, Thạnh Hóa,... Tuy đang thu hoạch lúa nhưng tâm trạng của hầu hết nông dân đều kém vui do giá lúa giảm, năng suất lúa thấp.
Vừa thu hoạch xong gần 2ha lúa HT (giống OM 18) của gia đình, ông Trần Văn Nhị, ngụ xã Thạnh Hưng, thị xã Kiến Tường, cho biết: “Năng suất lúa vụ này chỉ đạt khoảng 5 tấn/ha, giảm hơn 1,5 tấn/ha so cùng kỳ. Không riêng gia đình tôi mà hầu hết nông dân ở cánh đồng này đều có lúa đạt năng suất khá thấp, dao động từ 5 - 5,5 tấn/ha, thậm chí có hộ chỉ đạt khoảng 4 tấn/ha. Không chỉ năng suất thấp mà giá bán cũng chịu cảnh tương tự khi thương lái đang mua lúa tươi của nông dân tại ruộng ở mức 5.600 đồng/kg (giống OM 18), giảm 400 đồng/kg so cùng kỳ”.
Ghi nhận tại nhiều cánh đồng lúa khác đang vào vụ thu hoạch, nông dân cũng chịu chung nỗi buồn về năng suất lúa đạt thấp. Theo dõi máy cắt liên hợp đang thu hoạch 1,2ha lúa HT (giống OM 5451) của gia đình, ông Phan Hữu Thật, ngụ xã Thạnh An, huyện Thạnh Hóa, nói: “Lúa vụ này bị hạt lép nhiều nên khi thu hoạch xong không được bao nhiêu bao lúa. Với 1,2ha đất mà thu hoạch chỉ hơn 120 bao lúa thì tính bình quân mỗi công chỉ đạt khoảng 500kg, thấp hơn 150kg/công so cùng kỳ”.
Theo nhận định của nhiều nông dân, nguyên nhân làm cho năng suất lúa giảm là do thời tiết nắng nóng, khô hạn xảy ra vào đầu vụ sản xuất nên cây lúa kém phát triển. Đặc biệt, vào giai đoạn gần thu hoạch thì xuất hiện nhiều cơn mưa lớn làm lúa bị đổ ngã, giảm năng suất.
Nông dân có lãi không cao
Ngoài năng suất và giá bán giảm, yếu tố đặc biệt quan trọng làm cho mức lợi nhuận của nông dân đã và đang thu hoạch lúa HT đạt mức thấp, thậm chí có hộ chỉ huề vốn và thua lỗ là mọi chi phí đầu vào đều ở mức cao.
Ông Nguyễn Văn Điệp, ngụ xã Vĩnh Trị, huyện Vĩnh Hưng, thông tin: “Chi phí nặng nhất là tiền mua phân bón ở mức cao, khi giá phân DAP và Urê dao động từ 800.000 đến hơn 1.100.000 đồng/bao, tăng từ 200.000 - 300.000 đồng/bao (tùy loại) so cùng kỳ, thuốc bảo vệ thực vật cũng tăng từ 10 - 20%. Nếu giá thành sản xuất 1ha lúa ở những năm trước thường dao động từ 18 - 21 triệu đồng thì vụ này tăng lên hơn 25 triệu đồng/ha do giá vật tư nông nghiệp tăng. Như vậy, với năng suất lúa 5 tấn/ha, giá bán 5.500 đồng/kg thì sau khi trừ đi các khoản chi phí, gia đình tôi có được nguồn lợi nhuận chưa đến 10 triệu đồng/ha, giảm gần phân nửa so cùng kỳ. Còn đối với những hộ mà lúa đạt năng suất chỉ 4-5 tấn/ha thì coi như phá huề, thậm chí là thua lỗ”.
Ngoài giá vật tư nông nghiệp tăng cao thì một gánh nặng khác mà nông dân đang thu hoạch lúa HT phải chịu là tiền thuê máy cắt ở mức cao. Cụ thể, tiền thuê máy cắt lúa đang ở mức 330.000 - 350.000 đồng/công, tăng từ 40.000 - 60.000 đồng/công so cùng kỳ.
Ông Trần Văn Hô, ngụ xã Thái Trị, huyện Vĩnh Hưng, bộc bạch: “Gia đình tôi vừa thu hoạch xong 2,5ha lúa HT. Nhìn chung, giá các loại nguyên liệu đầu vào đều tăng mạnh theo điều kiện thực tế của thị trường. Riêng chỉ có giá lúa là không tăng, thậm chí giảm thêm nên đẩy nông dân vào nhiều tình thế khó, nhất là áp lực tiền vật tư nông nghiệp vào đầu vụ xuống giống và nhiều khoản chi khác. Do đó, chúng tôi rất mong các ngành chức năng có giải pháp tháo gỡ khó khăn để nông dân có điều kiện tái sản xuất, không bỏ trống đất lúa ở những vụ canh tác tiếp theo”.
Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Vĩnh Hưng - Lê Quốc Bổn thông tin: “Vụ HT 2022, huyện gieo sạ 28.674ha lúa, đạt 101,3% kế hoạch. Đến nay, huyện thu hoạch hơn 22.950ha, đạt trên 80% diện tích gieo sạ, năng suất dao động từ 50 - 65 tạ/ha, lợi nhuận 8 - 12 triệu đồng/ha. Diện tích lúa còn lại đang trong giai đoạn chín, dự kiến sẽ thu hoạch xong vào giữa tháng 8. Giá bán từ đầu vụ đến nay dao động từ 5.200 - 6.000 đồng/kg (tùy theo giống lúa), riêng giống lúa ST24 và ST25 giá bán từ 7.000 - 7.300 đồng/kg. Giá bán trong tuần giảm từ 300 - 700 đồng/kg đối với tất cả giống lúa, đặc biệt giống lúa OM 5451 ít có doanh nghiệp thu mua nên nông dân chậm thu hoạch”.