Tuần trước, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) cho biết, giá gạo đã tăng 9,8% trong tháng 8, kéo theo các mặt hàng chủ lực khác cũng tăng. Nguyên nhân được cho là xuất phát từ quyết định đưa ra hồi tháng 7 của Ấn Độ - đất nước chiếm 40% gạo xuất khẩu toàn cầu, áp dụng lệnh cấm bán gạo non-basmati ra thị trường nước ngoài.
Chính phủ Ấn Độ cho rằng, giá mặt hàng chủ lực trong nước tăng vọt là do địa chính trị, hiện tượng thời tiết El Nino và điều kiện khí hậu khắc nghiệt. Năm 2023 được dự đoán sẽ là năm nóng nhất trong lịch sử loài người và tác động của El Nino theo mùa có thể khiến điều kiện thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn.
Bất chấp lũ lụt nghiêm trọng xảy ra tại nhiều vùng phía bắc Ấn Độ, tháng 8 năm nay vẫn là tháng nóng nhất và khô hạn nhất được ghi nhận ở quốc gia Nam Á này. Những cơn gió mùa mang tới 80% lượng mưa hàng năm của Ấn Độ cũng đã thấp hơn nhiều so với mức bình thường.
Những mối lo về hạn hán
Hiện tại, cuộc khủng hoảng về giá gạo đang mang lại cơ hội cho các đối thủ cạnh tranh của Ấn Độ, trong đó bao gồm các quốc gia xuất khẩu gạo lớn thứ 2 và thứ 3 thế giới như Thái Lan và Việt Nam. Trong năm 2023, cả 2 quốc gia Đông Nam Á đều tăng sản lượng xuất khẩu gạo.
Chia sẻ với hãng thông tấn AFP, bà Elyssa Kaur Ludher làm việc tại Chương trình Biến đổi Khí hậu ở Đông Nam Á của Viện ISEAS-Yusof Ishak cảnh báo: “Hiện tượng thời tiết El Nino sẽ có tác động rõ rệt vào cuối năm nay, trong khi đó, nguồn nước đang trở nên khan hiếm hơn. Tôi nghĩ rằng cuối năm nay và đặc biệt là đầu năm sau tình hình sẽ rất, rất khó khăn”.
Tại Thái Lan, theo thông tin từ Văn phòng Tài nguyên Nước Quốc gia, lượng mưa trung bình của nước này hiện thấp hơn 18% so với dự kiến. Những cơn mưa muộn vẫn có thể tạo nên sự khác biệt, tuy nhiên cơ quan này cũng bày tỏ sự lo ngại về tình trạng hạn hán có thể gây ra bởi El Nino.
Là hiện tượng thời tiết xảy ra tự nhiên, El Nino thường kéo dài từ 9 - 12 tháng và dự kiến sẽ mạnh lên vào cuối năm nay. Theo đánh giá của BMI Research, tác động của El Nino đã thúc đẩy giá gạo xuất khẩu tăng cao ngay cả trước những hạn chế mới nhất của Ấn Độ được áp dụng.