Số vụ điều tra từ Hoa Kỳ tăng

Theo Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương, từ năm 2012 đến tháng 8/2024, số vụ điều tra đã tăng hơn 4 lần so với giai đoạn 2001 - 2011, đạt con số 205 vụ.

Đáng chú ý, các biện pháp như chống bán phá giá và lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại, đặc biệt từ thị trường Hoa Kỳ, đang chiếm ưu thế.

Trong số 205 vụ điều tra, có tới 140 vụ liên quan đến chống bán phá giá và 25 vụ Hoa Kỳ đã khởi xướng chống lẩn tránh thuế.

Không chỉ giới hạn ở các mặt hàng lớn như tôm, cá tra hay thép, phạm vi điều tra đã mở rộng. Cụ thể là sang các sản phẩm có kim ngạch xuất khẩu trung bình như mật ong, ghim dập và đĩa giấy.

FTA là nguyên nhân

Theo bà Trương Thùy Linh, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại, một trong những nguyên nhân chính là Việt Nam đã ký kết nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương.

Hiện tại, Việt Nam đã tham gia vào 19 FTA, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt thâm nhập mạnh vào các thị trường lớn. Tuy nhiên, điều này cũng khiến doanh nghiệp đối mặt với nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại ngày càng lớn.

Chính phủ nỗ lực hỗ trợ

Bộ Công Thương đang tích cực hỗ trợ doanh nghiệp thông qua các biện pháp cảnh báo sớm và cung cấp thông tin về các vụ điều tra có thể xảy ra.

Hiện tại, Bộ đang theo dõi biến động xuất khẩu của 40 mặt hàng và định kỳ đưa ra danh sách cảnh báo cho 10 mặt hàng có nguy cơ cao.

Doanh nghiệp cần chủ động

Mặc dù đã có những tiến bộ trong việc ứng phó, nhưng theo ông Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch Công ty Luật SB Law, hầu hết doanh nghiệp Việt vẫn gặp khó khăn. Chủ yếu là trong việc hiểu rõ quy trình pháp lý phức tạp, kéo dài của các vụ điều tra.

Ông Nguyễn Thanh Hà khuyên các doanh nghiệp cần chuẩn bị nguồn lực đủ mạnh. Kể cả từ kiến thức pháp lý đến tài chính đều cần được chuẩn bị để ứng phó kịp thời.

Vệc chủ động từ sớm trong việc xây dựng chiến lược xuất khẩu, tránh phụ thuộc vào một thị trường, cùng với việc tuân thủ chặt chẽ các quy định về chứng nhận xuất xứ sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu nguy cơ.