Hôm 10/9, Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed thông báo nước này đã hoàn thành việc tích nước cho đập thủy điện Đại Phục Hưng trên sông Nile. Con đập là nguồn gốc gây căng thẳng với Ai Cập và Sudan.
Đập thủy điện Đại Phục Hưng trị giá 5 tỷ USD, được đánh giá là công trình kỳ vĩ với đập chính dài 1,7km và hồ chứa 74 tỷ m3 nước.
Trong một tuyên bố trên mạng xã hội X (Twitter), ông Abiy bày tỏ vui mừng thông báo rằng Ethiopia đã hoàn tất việc tích nước hồ chứa lần thứ 4 và cũng là lần cuối cùng trước khi đi vào hoạt động hoàn toàn.
Theo ông Abiy, có rất nhiều thử thách bên trong và áp lực bên ngoài khiến dự án đập thủy điện Đại Phục Hưng nhiều lần bị trì hoãn, song Ethiopia đã hoàn thành 4 lần tích nước và bắt đầu vận hành sản xuất điện.
Chính phủ Ethiopia mô tả đập thủy điện lớn nhất châu Phi này là "món quà cho các thế hệ sau này". "Thế hệ anh hùng hôm nay sẽ xây dựng Ethiopia hùng mạnh của ngày mai trên nền tảng vững chắc”, tuyên bố cho biết.
Khi được tích nước đầy đủ, đập Đại Phục Hưng có thể sản xuất hơn 5.000 MW điện. Đập thủy điện giúp Ethiopia tăng gấp đôi năng lực sản xuất điện, giúp nhiều người dân có thể được tiếp cận với điện hơn. Trước khi có đập thủy điện Đại Phục Hưng, chỉ một nửa trong số 120 triệu dân của Ethiopia được tiếp cận với điện một cách thường xuyên.
Bộ Ngoại giao Ai Cập đã đưa ra tuyên bố chỉ trích, cho rằng Ethiopia đơn phương hoàn thành việc tích nước sẽ "tạo sức ép" cho các cuộc đàm phán với các nước ở vùng hạ lưu là Ai Cập và Sudan. Các cuộc đàm phán này bị đình chỉ vào năm 2021 nhưng đã được nối lại hôm 27/8. Chính phủ Sudan hiện chưa lên tiếng bình luận.
Đập thủy điện Đại Phục Hưng đã trở thành trung tâm căng thẳng trong khu vực kể từ khi Ethiopia khởi động dự án vào năm 2011.
Các cuộc đàm phán ba bên nhằm đạt thỏa thuận “tính đến lợi ích và mối quan tâm của ba nước”, Bộ trưởng Thủy lợi và Thủy lợi Ai Cập Hani Sewilam nói vào ngày 27/8.
Ai Cập, quốc gia đang phải đối mặt với tình trạng khan hiếm nước nghiêm trọng, coi con đập là một mối đe dọa hiện hữu vì 97% nhu cầu về nguồn nước phụ thuộc vào sông Nile.
Liên Hợp Quốc cảnh báo Ai Cập có thể “cạn kiệt nguồn nước vào năm 2025” và nhiều vùng ở Sudan ngày càng dễ bị hạn hán hơn do biến đổi khí hậu.