Tết Lấp lỗ của người Chứt
Tết Lấp Lỗ của đồng bào dân tộc Chứt bản Rào Tre, xã Hương Liên, huyện Hương Khê (tỉnh Hà Tĩnh) mang đậm nét văn hóa truyền thống, được được tổ chức hàng năm. Ngoài ý nghĩa “cắm lỗ, gieo hạt", thì tết còn là dịp để người dân tổ chức ăn mừng, cảm tạ trời đất, cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, gia đình mạnh khỏe, no đủ và phát triển.
Ngày tết Lấp Lỗ, ngoài phần lễ trang nghiêm, thành kính, bà con người Chứt còn có phần hội rất sôi nổi, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc. Năm nay, Tết Lấp Lỗ, diễn ra vào ngày 4/8 (tức ngày 7/7 âm lịch), tại Nhà văn hóa cộng đồng bản Rào Tre, xã Hương Liên, do Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, Tỉnh đoàn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh và UBND huyện Hương Khê phối hợp tổ chức.
Theo người Chứt, thì Tết Lấp Lỗ được tổ chức vào ngày 7/7 âm lịch hằng năm với ý nghĩa “cắm lỗ, gieo hạt”, báo hiệu đã hoàn thành việc gieo, trỉa trên nương rẫy. Ngoài ra, đây còn là dịp để bà con dân bản tổ chức tết để ăn mừng, cảm tạ đất trời, cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; mong mọi người sức khỏe dồi dào, cuộc sống gia đình bình yên, no đủ, hạnh phúc.
Trong không khí của buổi lễ, bà con dân tộc Chứt đã cùng nhau ôn lại truyền thống của ngày Tết Lấp Lỗ của dân tộc; cùng nhau chia sẻ niềm vui, học hỏi kinh nghiệm trong lao động sản xuất. Đặc biệt, ngày tết đã là dịp quan trọng để gieo lên trong mỗi người ý thức bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Chứt trở thành sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng.
Ông Ngô Xuân Ninh, Chủ tịch UBND huyện Hương Khê cho biết: Chúng tôi đang nỗ lực phối hợp để gìn giữ, phát huy, lưu truyền, phổ biến những phong tục tập quán tốt đẹp về văn hóa dân gian, nghi lễ truyền thống của người Chứt. Để làm sao từng bước đưa lễ hỗi trở thành sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng của dân tộc Việt Nam.
Theo trưởng bản Rào Tre xã Hương Liên Hồ Thị Kiên, Tết Lấp Lỗ có 2 phần. Phần lễ bao gồm các nội dung khai mạc; dựng cây nêu, cột lễ; cung nghinh lễ vật; nghi thức cúng lễ. Phần hội bao gồm các hoạt động dân ca, dân vũ vui tết; vui hội trò chơi dân gian, giao lưu đá bóng…
Sau hàng chục năm hòa nhập cộng đồng, người Chứt ở bản Rào Tre đã có cuộc sống mới. Cả bản hiện có 46 hộ đồng bào dân tộc Chứt sinh sống, với 156 nhân khẩu. Nhiều năm nay, được sự quan tâm, hỗ trợ, giúp đỡ của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc Chứt ngày càng đổi mới và phát triển.
Niềm vui lớn nhất đối với người Chứt hôm nay là tình trạng hôn nhân cận huyết đã gần như không còn. Thanh niên nam, nữ người Chứt đến tuổi dựng vợ gả chồng đã tìm hiểu và lập gia đình với người ngoài bản, ngoài dòng họ. Cuộc sống người Chứt đang dần ổn định bằng hoạt động sản xuất nông nghiệp lúa nước, bằng việc trông cây gây rừng, bằng việc chăn nuôi. Nhiều thanh niên người Chứt được học hành đầy đủ đã đi làm ăn xa, để có cuộc sống khấm khá hơn…
Nhân dịp Tết Lấp Lỗ 2022, Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Tỉnh đoàn, UBND huyện Hương Khê và các mạnh thường quân đã tặng 46 phần quà (gồm quà và tiền mặt) cho các hộ gia đình dân tộc Chứt để bà con đón tết đầm ấm, vui vẻ, hạnh phúc.
Một số hình ảnh trong ngày Tết Lấp lỗ 2022:
NGUYỄN THANH (baodantoc.vn)