Đào Tây Bắc nở sớm, giá rẻ, nhà vườn quyết giữ lại chờ năm sau

Dân buôn đào dè dặt

Cả thung lũng San Cài, xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ (tỉnh Sơn La) có hàng chục nghìn cây đào. Những năm trước, cứ đến gần Tết, thung lũng này là dịp check-in nổi tiếng của khách du lịch. Tuy nhiên, năm nay chỉ có lác đác vài cây đào có hoa. Phần lớn hoa đã rụng hết.

Sùng A Chà (bản San Cài, xã Lóng Luông, Vân Hồ, tỉnh Sơn La) có vườn đào gần 700 gốc ở thung lũng San Cài. Những năm gần đây, thay vì trồng đào bán quả, người dân ở Vân Hồ, Sơn La trồng đào để bán cành cho những người thích chơi hoa đào ngày Tết.  Mọi năm, cứ đến dịp tết, A Chà lại có một khoản thu nhập kha khá từ cây đào. Năm nay, anh chỉ tỉa được vài chục cành còn hoa mang ra chợ bán kiếm chút tiền sắm tết.

Sùng A Chà bộc bạch: “Cây đào này có giá trị kinh tế khá hơn các loại rau, ngô. Mọi năm cũng thu được ba bốn chục triệu nhưng mà chắc năm nay thì không được. Vì năm nay nhuận hai tháng, hoa nó không được nhiều, một số ra trước một số ra sau”.

Ở các khu vực tập kết đào trên quốc lộ 6, tỉnh Sơn La, những cành đào rừng vẫn lên xe nườm nượp chở về xuôi. Thế nhưng so với mọi năm, lượng đào bán ra không nhiều, phần lớn do ít hoa, dân buôn cũng dè dặt nhập những cành đào không có hoa này. Giá đào rừng ở khu vực Sơn La chỉ bằng hai phần ba so với năm ngoái. Những người buôn đào cho hay, năm nay đào rẻ một phần vì đào không có hoa, một phần vì năm nay ít cành đào già.

Sùng A Dê (bản Pa Háng, xã Pà Cò, huyện Mai Châu, tỉnh Hoà Bình) buồn bã nói: “Năm nay là thu nhập hụt đấy. Đào năm nay nở sớm nên bán được ít lắm!  Mình làm thì cũng có lãi nhưng ít, đỡ hơn lỗ thôi chứ còn không ăn thua”.

Dưỡng cây để năm sau bán 

Theo kinh nghiệm của bà con ở vùng Tây Bắc, cứ một năm đào nở sớm thì năm sau hoa đào sẽ nở đúng dịp và nở rộ. Vì thế bà con giữ lại cành đẹp không bán để vụ sau hoa nở đẹp sẽ bán được nhiều hơn. Còn những người cần tiền chi tiêu, họ bán cả gốc cho thương lái dưới xuôi.

Những gốc đào này được 5 năm tuổi, chủ vườn bán mỗi gốc 500 nghìn đồng, thêm cả công đánh gốc, tạo bầu, thương lái phải mua 700 nhìn đồng. Bán hết cả vườn đào hàng trăm gốc, người chủ vườn cũng có một món kha khá. Ở những bản Mông vừa làm nông nghiệp, người dân lại biết làm du lịch thì họ chỉ tỉa cành để có một vùng đào đẹp.

Đào rừng, hay còn gọi là đào Tây Bắc được người dưới xuôi ưa chuộng vì vẻ đẹp tự nhiên, không uốn nắn, cấy ghép. Người chơi đào rừng không những chơi hoa mà còn chơi dáng, chơi thế. Cành đào càng già, càng nhiều tuổi hoa càng nở lâu, càng bền.

Tết năm nay, người dân chỉ cắt bán đào non (chừng 4, 5 năm tuổi), giữ lại cành đào già để dành cho vụ sau.

Huyện Vân Hồ được coi là “vựa” đào của Tây Bắc. Diện tích trồng đào tập trung chỉ hơn 500ha, 2/3 diện tích bà con trồng để lấy cành bán Tết. Bên cạnh đó, huyện cũng là đầu mối bán đào của cả vùng từ Mai Châu (tỉnh Hoà Bình), Mộc Châu, Thuận Châu, Mường La (tỉnh Sơn La) hay Lai Châu, Điện Biên...

(Bài do Tạp chí điện tử Nông thôn Việt phối hợp với Truyền hình Báo Tuổi Trẻ thực hiện)