Con đường tới nha đam

Romano Zago là tu sĩ dòng “Anh em hèn mọn” (Friars Minor), người Brazil. Ngoài triết học và thần học, ông còn có bằng cấp về văn học và ngoại ngữ Latin, Bồ Đào Nha, Pháp và Tây Ban Nha tại Giáo Hoàng Học Viện Rio Grande do Sul. Khi thi hành sứ vụ linh mục tại những khu ổ chuột ở Brazil, ông học được từ người dân ở đây cách dùng lá cây nha đam để trị ung thư.

Sau này ông được bề trên điều sang Jerusalem và Italy để dạy tiếng Latin và triết học. Tại đây ông có nhiều cơ hội phổ biến bài thuốc nha đam, trao đổi kinh nghiệm với nhiều nơi áp dụng nha đam, và nhất là gặp gỡ các nhà khoa học để tìm hiểu thêm về loại cây này một cách bài bản hơn.

Năm 2002, ông xuất bản quyển “Cancer can be cured”. Vài năm sau ông xuất bản thêm quyển “Aloe isn’t medicine and yet it…cures” (Nha đam không phải là thuốc, nhưng chữa được bệnh), bản Anh ngữ. Trong quyển sau, ông giải thích thêm về các thành phần và các bệnh khác mà nha đam có thể trị được.

Tu sĩ Romano nói gì về nha đam chữa ung thư?

Theo tu sĩ Romano, nha đam có thể chữa nhiều loại ung thư: ung thư gan, tiền liệt tuyến, ung thư vú, bàng quang, bao tử, ung thư phổi, não, họng, ruột già… Ung thư phổi hơi khó, phải uống lâu hơn. Ung thư bạch huyết (lymphoma) là khó nhất. Ngoài ra, nha đam cũng chữa được các bệnh ngoài da, thấp khớp, viêm khớp...

Công thức syrup nha đam của Romano Zago

Nguyên liệu để làm syrup (hay còn gọi là si-rô) nha đam chỉ gồm lá nha đam, mật ong, và rượu. Nhưng bài thuốc truyền trong dân gian thì công thức mỗi nơi mỗi kiểu, liều lượng và cách dùng mỗi nơi mỗi khác, và nhất là người bệnh khi đó xem nha đam như chiếc phao cứu sinh cuối cùng, họ gia giảm đủ cách. Tu sĩ Romano đã thu thập và ghi chép lại trong sách, kèm hậu quả tốt hoặc xấu. Vì những ghi chép này khá dông dài, và cũng vì lý do… bản quyền, nên tôi không thể nêu hết ra đây.

Dưới đây là công thức chính thức mà tác giả khuyên dùng, và tóm tắt những gì ông hướng dẫn và giải thích: Lá nha đam tươi: 350 g + mật ong: 500 g + Rượu: 40 – 50 ml.

Lá nha đam, theo Romano nên dùng lá từ cây khoảng 5 tuổi, hái lá vào sáng sớm, hoặc chiều tối, hoặc sau cơn mưa. Rượu nên dùng loại chưng cất như whisky, cognac, tequilla hoặc rượu đế (thứ thiệt) để hòa tan các hoạt chất trong nha đam, cơ thể mới hấp thu được.

Ba thứ trên được đưa vào máy xay sinh tố, xay trộn trong vài phút. Đựng vào chai, đậy kín, tránh ánh sáng và trữ trong ngăn mát tủ lạnh. Công thức này đủ dùng cho một đợt trị liệu, khoảng trên 10 ngày. Mỗi ngày uống 3 lần (sáng, trưa, chiều), mỗi lần một muỗng canh. Uống khi bụng đói, khoảng 30 phút trước khi ăn. Lắc chai trước khi sử dụng.

Cách dùng công thức nha đam

Sau khi dùng syrup nha đam đợt thứ nhất (khoảng hơn 10 ngày), tạm ngưng 7 - 10 ngày, đến bệnh viện để kiểm tra xem tình trạng bệnh có cải thiện hay không. Sau đó dùng nha đam thêm đợt thứ 2, cũng khoảng 10 ngày, rồi lại ngưng 7 - 10 ngày.

Lá nha đam mà Romano Zago sử dụng là loại aloe arborescens. Còn cây nha đam phổ biến ở Việt Nam hiện nay là loại aloe vera. Trong số hơn 300 loài nha đam, tu sĩ Romano chỉ đề cập đến hai loại vera và arborescens cho mục đích chữa ung thư. Ông xem dùng nha đam vera là chấp nhận được.

Hiệu quả của “liệu pháp” Romano Zago thế nào?

Tu sĩ Romano đề cập đến 3 tình huống xảy ra sau khi áp dụng bài thuốc syrup nha đam:

Trường hợp 1: bệnh khỏi sau đợt uống đầu tiên. Dùng tiếp đợt 2 để tăng cường điều trị và ngăn ngừa. Sau đó ngưng vài tháng và lại dùng tiếp thêm đợt nữa.

Trường hợp 2: bệnh được chặn lại, nghĩa là không phát triển thêm. Uống tiếp thêm đợt 2, đợt 3, đợt 4 cách quãng như nêu trên.

Trường hợp 3: bệnh tiếp tục diễn biến xấu hơn, tiếp tục đợt 2, đợt 3,… Tới đợt 5, thì tăng liều uống gấp đôi (2 muỗng).

Những giải thích của ông cho trường hợp 2 và 3 có tính khích lệ tinh thần nhiều hơn. Rất tiếc, ông không cho biết bao nhiêu phần trăm khỏi bệnh do uống syrup nha đam, nên hiệu quả vẫn chỉ là hư hư thực thực.

Ông không yêu cầu người bệnh ngưng các phương pháp điều trị ung thư truyền thống (xạ trị, hóa trị…) khi dùng syrup nha đam, thậm chí ông còn cho rằng, nha đam làm giảm đi các tác dụng phụ do xạ trị, hóa trị đem lại.

Về quyển sách “Có thể trị được ung thư”

Điều có thể thấy ngay, đây không phải sách khảo cứu có tính khoa học về lá nha đam trong trị bệnh, hay ít ra cũng được viết một cách bài bản (cho người ngoài ngành), với thống kê, biểu đồ…

Sách được viết như một hồi ký, khoảng 260 trang, 12 chương. Phần phụ lục có lẽ là phần đáng chú ý nhất với những người có chuyên môn, trong đó thành phần hóa, đặc tính và công dụng của lá nha đam được trình bày ngắn gọn, có tính khoa học hơn, và có thêm mục lục tham khảo để có thể tìm hiểu sâu thêm, nếu muốn.

Những phát biểu của ông liên quan đến sức khỏe trong sách chưa được Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa kỳ (FDA) đánh giá. Điều này ghi ở trang đầu quyển sách.

Nhận định về công thức nha đam

Khoa học thừa nhận một số thành phần trong lá nha đam có khả năng kháng viêm ức chế, ngăn chặn các mô tăng sinh bất thường (antineoplastic) nhờ vào các hoạt chất anthraquinone, kích thích miễn nhiễm do các phức polysaccharide như acemannan, chống oxy hóa, enzyme, kháng khuẩn, kháng virus, kháng viêm… và phải kể thêm cả các chất dinh dinh dưỡng vitamin, khoáng, nguyên tố vi lượng… Những chất này nằm ở chất nhầy sệt (gel) và chất nhựa (latex)của lá nha đam.

Đặc tính phòng chống ung thư của những thành phần trong nha đam cũng tương tự như nhiều chất chống oxy hoá có trong các loại rau củ quả, nhưng khoa học chưa bao giờ thừa nhận rau củ quả có thể điều trị ung thư. Lá nha đam cũng tương tự như thế.

Những nghiên cứu in vitro trong phòng thí nghiệm với những hoạt chất “thần thánh” riêng lẻ này đều được thử trên động vật, với liều cao. Chiết xuất những hoạt chất riêng lẻ này (thực phẩm chức năng) chưa bao giờ chứng minh được có hiệu quả điều trị ung thư ở người.

Giả dụ nha đam có chữa được ung thư, thì cũng cần những thử nghiệm lâm sàng với quy mô nào đó mới đánh giá được. Rất tiếc, sách lại không đề cập đến vấn đề này.

Với khảo cứu đầy cảm tính trong “Cancer can be cured” khó lòng thuyết phục về mặt khoa học. Khoa học cũng không khẳng định nha đam trị được ung thư, kể cả những bệnh khác như tiểu đường, HIV, xơ gan… mà nhiều quảng cáo gán cho nha đam chế ngự được.

Quảng bá nha đam không vì động cơ thương mại

Tu sĩ Romano Zago không phải là người nghĩ ra công thức nha đam + mật ong + rượu để trị ung thư. Trước ông đã có nhiều người làm, nhất là trong thế giới người nghèo. Nhưng ông là người có công quảng bá nó khi ở châu Âu, theo dõi và tìm hiểu thêm đặc tính và công dụng của lá nha đam.

Nhiều người tin ông và làm theo, vì đó là lời nói của một tu sĩ thuộc dòng khổ tu, và nhất là việc làm của ông hoàn toàn không có động cơ thương mại. Nha đam, mật ong và rượu là những thứ rẻ tiền, dễ kiếm và ông chỉ hướng dẫn người ta chế biến tại nhà.

Rải rác đôi chỗ trong sách, ông nói đến niềm tin siêu nhiên, vào thượng đế như thường thấy ở các tu sĩ, nhưng rồi ông khẳng định, niềm tin chỉ có giá trị nâng đỡ tinh thần, còn khỏi bệnh là do uống syrup nha đam đúng liều đúng cách. Các phương pháp thống kê, cũng như các chuẩn mực khác của một khảo cứu khoa học hoàn toàn không có trong quyển sách này.

Đôi dòng cảm nhận

Tôi không tin nha đam trị được ung thư. Và nếu hiểu rằng, khi đã bị ung thư là chẳng còn gì để mất, và nhất là khi y học hiện đại bó tay thì liệu syrup nha đam có làm thay đổi số phận chăng? Tôi không khẳng định và cũng không dám “đẩy đưa” hy vọng với bài thuốc này. Tội nghiệp tu sĩ Romano Zago bị lạm dụng một cách đau khổ. Ông hướng dẫn người bệnh tự pha chế với lá nha đam, mật ong và rượu, là những thứ dễ kiếm, rẻ tiền, chứ không phải những chai nha đam thực phẩm chức năng chế biến sẵn đắt tiền.

Tuyệt vọng thì cũng nên mua hy vọng, nhưng nên mua đúng cách, đúng tiền, chứ không phải mua lời ngon ngọt từ những người bán thực phẩm chức năng.

Arsenic đề cập ở đây là arsenic vô cơ, loại độc hại (chứ không phải loại arsenic hữu cơ trong cá hay trong nước mắm), được giới khoa học châu Âu xếp vào loại độc chất gây ung thư loại một.