Đức Trọng - Xóa tan những hoài nghi

Năm 2017, rồi 2018 và cuối cùng phải hết năm 2019 - huyện Đức Trọng tỉnh Lâm Đồng đã hoàn thành được mục tiêu từ 10 năm trước khi trở thành huyện nông thôn mới (NTM). Sự lần lữa qua từng mốc thời gian khiến cho nhiều người hoài nghi, nhưng nếu cảm nhận đủ hết những khó khăn từ lúc địa phương bắt đầu cũng như sự kỳ vọng của rất nhiều người về tiềm năng của vùng đất này để thấy thành quả hôm nay mới thực sự xứng đáng biết bao.

Nông nghiệp Đức Trọng hướng tới sản xuất hoàn toàn theo NNCNC.

Sự chậm trễ ấy đôi khi lại là minh chứng xác tín chuẩn mực nhất về những bước đi thận trọng trong lộ trình phát triển bền vững. Ở đó, nguyên tắc đảm bảo để không vướng phải những sai lầm mang tính hệ quả, và mục tiêu hướng tới là thực sự thay đổi đời sống cho người dân nông thôn, dễ nhận thấy ở Đức Trọng, quá trình xây dựng NTM không hề đặt nặng thành tích bằng những con số trong văn bản báo cáo hay sự hào nhoáng trên những tấm bảng danh hiệu.

Là vùng kinh tế trọng điểm lớn thứ 3 của Lâm Đồng, nên sự kỳ vọng dành cho Đức Trọng trong mỗi mục tiêu cụ thể là rất lớn. Song hành cùng với đó là sự hoài nghi mỗi khi đích đến chưa được hoàn thành. Lộ trình đặt ra cho huyện từ năm 2017, tuy nhiên từ một số điều chỉnh tiêu chí của Chính phủ dẫn đến tiến độ chậm, Đức Trọng lại quyết tâm cao hoàn thành vào năm 2018 và mãi đến trung tuần tháng 4 vừa qua, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng mới ký quyết định công nhận Đức Trọng là huyện NTM vào năm 2019.

Bàn đạp Tân Hội

Dù là vùng đất tiềm năng, là cửa ngõ phía Nam của Đà Lạt, nhưng phải thừa nhận trước khi thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, huyện Đức Trọng có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển chưa đồng bộ, kinh tế phát triển chưa cao, sản xuất tiểu thủ công nghiệp còn ở mức nhỏ lẻ, là huyện thuần nông, thu nhập của người dân ở mức thấp với bình quân chỉ đạt 23 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo cao khi chiếm tới 8,25% (hiện tại, toàn huyện có gần 187.000 người với trên 49.200 hộ).

Năm 2009, xã Tân Hội (huyện Đức Trọng) vinh dự được Trung ương chọn là 11 xã thí điểm thực hiện chương trình NTM trong toàn quốc. Tuy nhiên, ở thời điểm đó, xã cũng chỉ có xuất phát điểm ở mức trung bình và có thu nhập đầu người thấp hơn mức bình quân chung của toàn tỉnh ở khu vực nông thôn với gần 17 triệu đồng và tỷ lệ hộ nghèo lên tới 5,8%. Khi được chọn, Tân Hội cũng chỉ mới đạt được 9 tiêu chí, lợi thế duy nhất của xã chính là được huyện chọn làm xã điểm để xây dựng các mô hình phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2005 - 2010.

Cũng chỉ sau 3 năm, Tân Hội đã cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí, nâng mức thu nhập bình quân đầu người lên gần 33 triệu đồng/người/năm; đồng thời giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống chỉ còn ở mức 2,8%. Đặc biệt, trong tổng mức đầu tư trên 415 tỷ đồng thì đã có gần 205 tỷ đồng được huy động từ các tầng lớp nhân dân. Và cũng mất thêm chừng ấy thời gian, năm 2014, Tân Hội được chính thức công nhận là xã đạt chuẩn NTM.

Quá trình xây dựng NTM ở Đức Trọng, công bằng nhận định cũng được hỗ trợ bởi nhiều yếu tố thuận lợi, mà việc Tân Hội được chọn là xã điểm quốc gia là một ví dụ. Là xã của huyện, nên Đức Trọng dành được hầu hết sự quan tâm, cũng như sự chỉ đạo sâu sát, quyết liệt từ nhiều phía; đồng hành cùng với đó là sự tham gia, hỗ trợ tích cực từ các ban, ngành và lớn hơn cả đó là sự hưởng ứng nhiệt thành của người dân bởi chủ trương mới đầy đúng đắn của Nhà nước dành cho người dân. 

Quá trình xây dựng được triển khai từ cơ sở, từ đường làng ngõ xóm, từ cuộc sống trong mỗi hộ dân, ảnh hưởng tới sự thay đổi của mỗi người dân, với những kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn, những sai sót được khắc phục trong từng giai đoạn cụ thể... Có thể nói, “tiếng hô xung trận” Tân Hội đã như một liều thuốc kích cầu để Đức Trọng nhận thấy rõ vai trò tiên phong của mình, đồng thời mạnh mẽ hơn trong việc xác định được hướng đi của mình. Sự thành công của Tân Hội như một cuốn “từ điển” kinh nghiệm để Đức Trọng có thể khắc phục và thận trọng hơn trong việc xây dựng NTM ở các địa phương khác trong huyện, cũng như biết được thế mạnh và điểm yếu của mình để sửa chữa.

Điều này có thể nhận thấy rõ từ thực tế xây dựng NTM của xã Đạ Quyn, một trong những xã được thành lập năm 2009 và cũng là xã nghèo nhất huyện. Tháng 8/2018, Đạ Quyn là xã cuối cùng của Đức Trọng được công nhận xã NTM, rất ít người tin vào điều đó. Bởi khi mới thành lập, kinh tế của Đạ Quyn hoàn toàn dựa vào nông nghiệp, đời sống của người dân gặp rất nhiều khó khăn, trên 83% dân số trong xã là người đồng bào dân tộc thiểu số với trình độ canh tác lạc hậu. Bắt đầu quá trình xây dựng NTM từ năm 2011, đến khi được công nhận, gần như Đạ Quyn đã có sự thay đổi lớn, nếu không muốn nói là thay đổi đến ngỡ ngàng. Nhưng con số về thu nhập từ 10 triệu đồng/người/năm hay 48% hộ nghèo của năm 2011 đã thay bởi 35 triệu và 6% của năm được công nhận đạt chuẩn NTM là một minh chứng. 

Trẻ em vùng sâu Đức Trọng đã được chăm sóc tốt hơn kể từ khi huyện xây dựng NTM.

Thành quả 10 năm gây dựng

Sau khi hoàn thành 19/19 tiêu chí xã NTM và 9/9 tiêu chí huyện NTM, diện mạo NTM Đức Trọng đã có sự thay đổi vượt bậc, cơ sở hạ tầng được đầu tư nâng cấp đúng quy hoạch, kinh tế tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế có sự chuyển dịch tích cực; sản xuất phát triển, thu nhập của người dân được nâng cao; truyền thống văn hóa tốt đẹp của đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện được giữ gìn và phát triển; chất lượng y tế và giáo dục được đảm bảo...

Một trong những thành công nhất của ĐứcTrọng, chính là việc phát triển nền nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa, chú trọng đầu tư thâm canh các loại cây trồng và chuyển dịch mạnh sang sản xuất rau hoa, nhằm phát huy tối đa lợi thế về đất đai, thời tiết và khí hậu của địa phương. Tính đến năm 2019, trên địa bàn huyện có hơn 9.405 ha sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghệ cao và các dự án nông nghiệp công nghệ cao. Như Khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC) Phú Hội với hơn 100 ha; Khu sản xuất NNCNC Phú An với diện tích trên 300 ha; Khu Công nghiệp - Nông nghiệp Tân Phú với trên 200 ha. Hiện tại 88% diện tích đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện được cơ giới hóa từ khâu làm đất đến gieo trồng, thu hoạch. Tính đến cuối năm 2019 giá trị sản xuất nông nghiệp đạt trên 242 triệu đồng/ha/năm; trong đó đặc biệt có mô hình hoa nhà kính đạt trên 2 tỷ đồng/ha/năm. Toàn huyện cũng đã có 485 ha của 43 đơn vị được cấp Giấy chứng nhận VietGAP, trong đó có 4 đơn vị sản xuất được UBND TP Đà Lạt cấp Giấy chứng nhận “Đà Lạt - Kết tinh kỳ diệu từ đất lành” cho các sản phẩm rau, củ. Thêm vào đó, có trên 4.000 hộ sản xuất nông nghiệp (bao gồm cả trồng trọt và chăn nuôi) đã tham gia. Đức Trọng cũng tập trung đẩy mạnh khuyến công, nhất là công nghệ sau thu hoạch, chế biến các sản phẩm nông sản, phát triển các ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp có lợi thế gắn với nguyên liệu địa phương; phát triển nông nghiệp theo hướng công nghệ - kỹ thuật cao, từng bước hình thành các vùng nguyên liệu sản xuất tập trung, chuyên canh phục vụ phát triển công nghiệp chế biến và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.

Bên cạnh thế mạnh nông nghiệp, huyện cũng có sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo ra sự phát triển đồng đều, cân bằng, tránh sự phụ thuộc. Toàn huyện cũng đã có trên 1.455 đơn vị hoạt động ổn định trong các lĩnh vực như: phân bón, chế biến nông sản, khai thác xây dựng, chế biến vật liệu xây dựng, chế biến gỗ, sản xuất đồ uống, cơ khí, thủ công mỹ nghệ, điện gia dụng... Trong đó nổi bật là Khu Công nghiệp Phú Hội với 32 doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đầu tư với tổng vốn gần 2.000 tỷ đồng và gần 4 triệu USD/59,7 ha. Ngoài ra, Đức Trọng cũng đang phối hợp với các ban, ngành để kêu gọi thu hút đầu tư hạ tầng và đầu tư sản xuất nông nghiệp từ tổ chức JICA để phát triển Khu Công - Nông nghiệp Tân Phú có diện tích trên 316 ha.

Ông Lê Nguyên Hoàng - Phó Chủ tịch UBND huyện Đức Trọng cho biết: “Việc phát triển công nghiệp đã thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng lao động hoạt động trong ngành nông nghiệp giảm, lao động trong lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ tăng dần qua từng năm. Từ đó, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện theo hướng gia tăng tỷ trọng sản xuất công nghiệp, dịch vụ; tăng chất lượng, năng suất lao động trong sản xuất. Đồng thời, chuyển dịch cơ cấu lao động cũng đã tạo điều kiện để huyện thực hiện thành công các nhiệm vụ kinh tế - xã hội và đáp ứng được mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trên địa bàn theo đúng với định hướng phát triển huyện công nghiệp trọng điểm”.

Đức Trọng là vùng kinh tế trọng điểm lớn của tỉnh, với thế mạnh về nông nghiệp là một vùng chuyên canh rau, hoa và chăn nuôi. Huyện cũng có những tiềm năng nhất định về công nghiệp khi là nơi được tỉnh chọn lựa để phát triển các khu công nghiệp quy mô; là cửa ngõ phía Nam của Đà Lạt, nằm ở khu vực trung tâm giao thương của tỉnh, Đức Trọng cũng có điều kiện hạ tầng kết nối thuận lợi với Quốc lộ 27, 20, 28B, Sân bay quốc tế Liên Khương và đặc biệt là cao tốc Liên Khương - Prenn (trong tương lai sẽ là Liên Khương - Dầu Giây), trục giao lưu kinh tế trong vùng kinh tế trọng điểm, đặc biệt là TP Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam; các tỉnh khu vực miền Trung - Tây Nguyên. “Thiên thời - Địa lợi” và cả “Nhân hòa” bởi sự đồng lòng của các tầng lớp nhân dân, đã đến lúc Đức Trọng cần phải chứng tỏ vị thế của mình để không lỡ hẹn với những mục tiêu và sự kỳ vọng. Mục tiêu trước mắt sẽ là huyện NTM nâng cao, kiểu mẫu... Những mục tiêu ấy sẽ sớm trở thành hiện thực nếu Đức Trọng biết tự mình bằng nội lực phá vỡ được lớp “vỏ kén” tiềm năng.

Theo TUẤN LINH (baolamdong.vn)