Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến nông sản

Hướng đi đúng

Với ưu thế là vùng đất giàu tiềm năng và có nhiều loại nông sản đặc trưng chủ lực như lúa (khu vực Đồng Tháp Mười), thanh long (Châu Thành), chanh (Bến Lức, Thủ Thừa, Thạnh Hóa, Đức Huệ), khóm (Thạnh Hóa), ổi (Đức Hòa),... nhưng hiện nay, đa số những loại nông sản của tỉnh vẫn chủ yếu bán tươi, chưa qua chế biến nên giá trị chưa cao.

Theo Giám đốc Công ty (Cty) Cổ phần Thương mại Đầu tư Chanh Việt (xã Thạnh Lợi, huyện Bến Lức) - Nguyễn Văn Hiển, tuy Cty đã xuất khẩu thành công sản phẩm chanh tươi nhưng thực tế thị trường quốc tế mới chỉ chấp nhận sản phẩm chanh loại 1, chiếm khoảng 40% sản lượng. Hơn 60% còn lại phải tiêu thụ trong nước với giá thấp hơn. “Nhiều doanh nghiệp từ các nước như Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc,... đến Việt Nam thu mua trái cây, trong đó có trái chanh với giá rẻ, sau khi sơ chế, họ xuất qua Malaysia, Singapore với giá cao hơn. Sau đó, không ít sản phẩm chanh chế biến sâu của các nước này có nguồn gốc từ Việt Nam lại được xuất ngược về nước ta với giá rất cao” - anh Hiển chia sẻ thêm.

Nhận thấy ngoài nước cốt chanh, những thứ còn lại của trái chanh đều có giá trị như vỏ chanh chưng cất thành tinh dầu để làm dược phẩm; phần ruột rút lấy nước cốt, cô đặc thành bột chanh làm nguyên liệu đầu vào sản xuất muối chanh, nước giải khát;... Từ đó, anh Hiển ấp ủ ý tưởng chế biến sâu các sản phẩm chanh xuất khẩu. “Là doanh nghiệp, muốn phát triển bền vững thì cần phải tạo ra những sản phẩm hữu ích. Muốn vậy, chỉ có cách chế biến sâu mới mang lại giá trị cao cho trái chanh và tạo được đầu ra ổn định, giúp nông dân nâng cao thu nhập từ những sản phẩm do chính bàn tay mình trồng, chăm sóc” - anh Hiển nói.

Hiện nay, Cty Cổ phần Thương mại Đầu tư Chanh Việt cho “ra lò” nhiều sản phẩm đang tiêu thụ trên thị trường trong nước và xuất khẩu như nước chanh nha đam mật ong đóng hộp; muối tiêu chanh; muối ớt chanh; vỏ chanh sấy; lá chanh sấy; lát chanh sấy;... Trong đó, tiêu biểu nhất là sản phẩm bột chanh gia vị, được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng.

Cũng giống như Cty Cổ phần Thương mại Đầu tư Chanh Việt, Cty Cổ phần Thực phẩm HG (huyện Thủ Thừa) đang sản xuất các sản phẩm trái cây sấy giòn không dầu như thanh long, mít, khóm, khoai lang,... Nguồn nguyên liệu phục vụ chế biến được cung cấp trực tiếp từ các hợp tác xã nông sản trên địa bàn tỉnh.

Giám đốc Cty Cổ phần Thực phẩm HG - Dương Thị Trúc Giang cho hay: “Thời gian qua, việc xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc gặp nhiều khó khăn, do đó, việc sản xuất trái cây sấy được xem là giải pháp hữu hiệu vừa góp phần tiêu thụ nông sản, vừa nâng tầm giá trị sản phẩm”. Được biết, Cty Cổ phần Thực phẩm HG hiện có 3 máy sấy, có thể tạo ra khoảng 6 tấn thành phẩm/tháng. Ngoài các loại trái cây sấy, Cty tiếp tục nghiên cứu để cho ra thị trường những sản phẩm mới và hướng đến chuẩn hóa chất lượng để có thể tiếp cận các thị trường mới.

Có thể thấy, nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động về chủ trương phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, ƯDCNC gắn với công nghiệp chế biến, người dân đã có sự chuyển biến từ tư duy canh tác nhỏ, lẻ sang tổ chức lại sản xuất theo hình thức liên kết để nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm nông nghiệp. Song song đó, các tổ hợp tác, hợp tác xã trên địa bàn tỉnh được thành lập ngày càng nhiều và dần xây dựng các chuỗi liên kết sản xuất với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Qua đó, giúp các sản phẩm nông nghiệp ƯDCNC có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, ngày càng có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Quản lý chất lượng nông sản tỉnh - Nguyễn Văn Cường cho biết: “Nhận thức của người dân về sản xuất nông nghiệp ƯDCNC ngày càng được nâng cao, ngày càng có nhiều tổ hợp tác, hợp tác xã xây dựng được các chuỗi liên kết theo chuỗi giá trị với các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Thời gian qua, các ngành chức năng tỉnh cũng quan tâm, đẩy mạnh việc triển khai các chương trình xúc tiến thương mại và thiết lập các mã số vùng trồng nhằm nâng cao thương hiệu, giá trị cho nông sản của tỉnh”.

Tiếp tục đẩy mạnh thu hút đầu tư

Hiện nay, việc đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ƯDCNC trên địa bàn tỉnh vẫn gặp một số khó khăn do nguồn nhân lực chưa bảo đảm về trình độ, kinh nghiệm; việc thu hút, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư phát triển nông nghiệp chưa được quan tâm đúng mức; nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất nông nghiệp ƯDCNC chưa đáp ứng yêu cầu; việc dồn điền, đổi thửa, tích tụ đất nông nghiệp để xây dựng cánh đồng lớn phục vụ phát triển nông nghiệp ƯDCNC còn hạn chế. Mặt khác, công tác xúc tiến thương mại tạo đầu ra ổn định cho các sản phẩm nông nghiệp dù được thực hiện nhưng chưa thực sự hiệu quả. Thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp ƯDCNC gắn với chế biến nông sản chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh.

Do đó, ngành Nông nghiệp tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai Đề án phát triển ngành chế biến rau quả và thủy sản trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2030. Mục đích của đề án nhằm tổ chức triển khai, thực hiện hiệu quả Quyết định số 417/QĐ-TTg, ngày 22/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ngành chế biến rau quả giai đoạn 2021-2030; Quyết định số 1408/QĐ-TTg, ngày 16/8/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ngành chế biến thủy sản giai đoạn 2021-2030 và các văn bản liên quan đến hoạt động ngành chế biến rau, quả, thủy sản trên địa bàn tỉnh.

Trên cơ sở định hướng phát triển công nghiệp Vùng Đồng bằng sông Cửu Long, chiến lược phát triển cơ giới hóa nông nghiệp và chế biến nông, lâm, thủy sản đến năm 2030 của Chính phủ, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục nghiên cứu và tham mưu UBND tỉnh xây dựng định hướng phát triển ngành công nghiệp chế biến nông sản phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh để tích hợp trong quy hoạch tỉnh; đồng thời, xác định những dự án mang tính động lực để thu hút nguồn lực đầu tư từ các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Nguyễn Thanh Truyền thông tin: “Thời gian tới, ngành Nông nghiệp tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nông dân, tổ hợp tác, hợp tác xã và doanh nghiệp thực hiện các chủ trương để phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, ƯDCNC gắn với chế biến nông sản. Đồng thời, tăng cường phối hợp các địa phương xây dựng, triển khai các chương trình, kế hoạch theo đúng trọng tâm, trọng điểm và huy động, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực nhằm thu hút các tổ chức, doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực chế biến nông sản”.