Để khắc phục tình trạng trên, chính quyền địa phương đã nỗ lực tuyên truyền, vận động bà con để sớm di dời các cơ sở chế biến này vào khu tập trung.
Ô nhiễm môi trường
Nhiều năm qua, việc chế biến, phơi hải sản ngay trên bãi biển, thậm chí trong khu dân cư tại các vùng ven biển, gây ô nhiễm môi trường đang là vấn đề nhức nhối của huyện Đất Đỏ. Tại các cơ sở chế biến, rác thải, nước thải được xả thẳng ra biển và hệ thống cống xả thải dân sinh, ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường sống của người dân cũng như môi trường sinh thái biển.
Để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường do việc xả thải của các cơ sở chế biến hải sản, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã yêu cầu địa phương và các ngành chức năng đẩy nhanh việc di dời các cơ sở chế biến hải sản vào các cụm công nghiệp tập trung.
Theo thống kê của UBND huyện Đất Đỏ, toàn huyện có 59 cơ sở chế biến hải sản trong diện phải di dời vào cụm công nghiệp tập trung. Các cơ sở này dự kiến sẽ được di dời vào cụm công nghiệp chế biến thủy sản Lộc An, huyện Đất Đỏ.
Trong số 59 cơ sở phải di dời, có đến 32 cơ sở chủ yếu tập trung tại khu vực Mộ Ông, thị trấn Phước Hải. Hoạt động chế biến hải sản tại khu vực Mộ Ông nhiều năm qua đã ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sinh thái biển, gây ô nhiễm môi trường, hoạt động chế biến hải sản ở đây diễn ra khá thô sơ, nhếch nhác, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Cá được thu mua từ ghe tàu, chế biến đơn giản ngay tại bãi cát, phơi khô và mang đi tiêu thụ. Rác thải, nước thải hôi thối nồng nặc không được xử lý mà xả thẳng xuống biển ngay gần đó.
Còn những cơ sở chế biến hải sản nằm trong khu dân cư cũng không có các phương án xử lý môi trường, thậm chí không thu gom rác thải. Điều này khiến môi trường sống tại nơi sản xuất và xung quanh ngày càng ô nhiễm.
Qua quá trình vận động, nhiều chủ cơ sở chế biến hải sản đã đồng ý di dời vào khu chế biến hải sản tập trung của huyện nhưng họ vẫn còn nhiều băn khoăn, lo lắng.
Bà Hồ Thị Bé Bảy, chủ một cơ sở chế biến hải sản tại khu vực Mộ Ông, thị trấn Phước Hải, huyện Đất Đỏ lo lắng: "Khi di dời vào cơ sở mới chúng tôi sẽ phát sinh thêm nhiều chi phí như: thuê đất, trả phí xử lý nước thải…, trong khi đó cơ sở của sản xuất của chúng tôi chỉ là cơ sở nhỏ, lẻ thu nhập chỉ ở mức trung bình. Nên, chúng tôi rất mong muốn nhà nước có sự hỗ trợ các chi phí trong thời gian đầu để chúng tôi ổn định và yên tâm ở nơi sản xuất mới".
Còn bà Nguyễn Thị Thảo, khu phố Hải Tân, thị trấn Phước Hải, huyện Đất Đỏ thì cho biết, khi bắt đầu hoạt động chế biến hải sản, khu vực cơ sở của bà còn khá thưa người, không có dân cư. Nhưng sau nhiều năm, dân cư đông đúc, cơ sở sản xuất của bà khiến môi trường xung quanh bị ảnh hưởng. Ý thức được tác động từ cơ sở sản xuất của mình, nên khi địa phương thực hiện chủ trương di dời vào khu chế biến tập trung, bà Thảo nghiêm túc chấp hành. Bà mong muốn đến khu vực quy hoạch mới sẽ được bố trí rộng rãi để phát triển sản xuất; đồng thời nhà nước có sự hỗ trợ ban đầu về chi phí thuê mặt bằng sản xuất, phí xử lý nước thải….
Kiên quyết di dời
Trước những hệ lụy của việc các cơ sở chế biến hải sản nằm ngoài vùng quy hoạch gây ô nhiễm môi trường, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đất Đỏ nhấn mạnh, chủ trương của địa phương là bắt buộc phải di dời các cơ sở chế biến hải sản đang hoạt động trong các khu dân cư, ngoài vùng quy hoạch vào khu chế biến hải sản tập trung, nhằm kịp thời bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. UBND huyện Đất Đỏ đã thành lập đoàn xử lý, tuyên truyền, vận động bà con nhân dân di dời theo quy định của địa phương.
Để các hộ sản xuất có thể vào được cụm chế biến hải sản Lộc An, chính quyền địa phương đã và đang vận động bà con tham gia hợp tác xã để thuận lợi trong quản lý, vừa có thể nâng cao giá trị sản xuất, áp dụng tiến bộ kỹ thuật đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cũng như việc hưởng các chính sách hỗ trợ của nhà nước theo Luật Hợp tác xã. Vấn đề còn vướng là các chính sách cho việc di dời… vì không phải hộ dân phải di dời nào nào cũng được nhà nước hỗ trợ.
Di dời các cơ sở sản xuất nằm trong khu dân cư vào khu quy hoạch tập trung là chủ trương lớn của huyện Đất Đỏ trong giai đoạn 2021 - 2025. Tuy nhiên, hiện nay cụm công nghiệp Lộc An chỉ còn 1ha đất chưa giao, cũng chỉ đủ cho việc di dời các cơ sở chế biến hải sản ở khu vực Mộ Ông.
Huyện đã đề xuất quy hoạch thêm cụm công nghiệp Phước Long Thọ nhằm di dời toàn bộ các cơ sở chế biến hải sản, cơ sở sản xuất công nghiệp nông thôn nhỏ lẻ ra khỏi khu dân cư, nhằm trả lại môi trường sống trong lành cho cộng đồng dân cư, cũng là để giúp các cơ sở sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ phát triển theo hướng bền vững, hướng tới công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
"Việc di dời các cơ sở chế biến hải sản nói riêng và các cơ sở công nghiệp nông thôn trong các khu dân cư, ngoài vùng quy hoạch vào các cụm công nghiệp tập trung là một thách thức trong quy hoạch ngành nghề, thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu, thủ công của bà con. Việc di dời các cơ sở vào khu chế biến tập trung là giải pháp căn cơ để giúp các cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ tại huyện Đất Đỏ tồn tại và phát triển bền vững trong tình hình mới", ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Đất Đỏ nhấn mạnh thêm.