Những mong mỏi đọng lại đôi bờ
Chỉ tay về phía cầu Bảy Chuyển, ông Văn Phước Minh (ấp Chánh, xã Bình Hòa Bắc, huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) nói: “Cầu này xuống cấp dữ lắm rồi, trụ muốn gãy luôn nè!”. Sự xuống cấp ấy, người dân ở đây, ai cũng nhìn thấy, nhưng họ “đành chịu”. Nguy hiểm là thế, song họ vẫn phải “nhắm mắt mà đi qua”. Bởi, “đâu có đường nào khác”.
Theo lời kể của người dân địa phương, cầu Bảy Chuyển được xây cách đây mười mấy năm. Bề ngang cầu chỉ khoảng hơn 1 mét. Để tàu thuyền vẫn có thể đi lại bên dưới, cầu có độ dốc khá cao. Xe máy đi đến chân cầu là phải rồ ga phóng lên, còn người đi xe đạp phải cúi gập lấy đà để leo dốc. Xe ba gác chở hàng muốn đi qua cũng phải “khéo” lắm, người tay lái cứng mới dám chạy.
Ông Văn Phước Minh cho hay, bên kia cầu có đến hàng trăm hộ dân đang sinh sống. Đây cũng là khu chuyên canh lúa, chuyên canh chanh. Mỗi lần mua phân bón, vật tư, bà con phải mướn xe ba gác chở về, tốn thêm hai trăm ngàn đồng tiền vận chuyển mỗi chuyến, mười chuyến như vậy là “đi tong” hai triệu đồng... Sống ở đây hơn 40 năm, người đàn ông ngoài 50 tuổi này đã trải qua rất nhiều thăng trầm cùng vùng đất kênh rạch chằng chịt, từ hồi chưa có cầu “đi đò thấy mà oải”, cho đến ngày bắc cầu cây, rồi xây được cầu tạm… Giờ ông chỉ hy vọng đến ngày nơi đây có được cây cầu lớn, vững chãi để bà con đi lại thuận tiện, an toàn.
Thế nhưng, mong ước của ông cũng như hàng trăm hộ dân ở đây không biết bao giờ mới thành hiện thực. Chính quyền địa phương cũng không biết khi nào công trình cấp thiết này mới được đầu tư. Ông Phạm Huỳnh Alpha – Phó Chủ tịch UBND xã Bình Hòa Bắc không giấu được sự băn khoăn khi cho biết dự kiến năm 2024 ngân sách phân bổ cho địa phương không có khoản để đầu tư xây dựng công trình mới, mà để tự thân xây dựng cây cầu có kinh phí khoảng 2 tỷ đồng thì quá sức đối với xã. Vậy nên, người dân ở đây vẫn phải đợi mà thôi. Nhìn con đường bê tông đã được mở rộng nhưng còn thiếu cầu kết nối, ông Văn Phước Minh chỉ biết ao ước: “Giá mà có được con đường như Trà Cú Thượng thì tốt biết bao!”.
Mở đường, mở lối đi lên
Tuyến đường cặp kênh Trà Cú Thượng cũng thuộc xã Bình Hòa Bắc, ngày trước vốn chỉ là con đường mòn do bộ đội đắp đê mà thành. Sau này bà con “khát” đường nên hùn nhau mua đá dăm, gánh từ dưới ghe lên rải để tạo mặt bằng mà đi lại; rồi bắc cầu cây, cầu ván để qua kênh, qua rạch. Giữa năm 2020, đường được đầu tư nâng cấp, bề ngang mở rộng đến 6,5 mét. Được sự vận động của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Ban tổ chức Chương trình Cầu nông thôn – Tạp chí Nông thôn Việt, các doanh nghiệp tài trợ kinh phí xây dựng một số cầu, cống để thông tuyến.
Sự xuất hiện của con đường mới mang lại cuộc sống mới. Sự thay đổi diễn ra nhanh chóng đến mức chính người trong cuộc cũng bất ngờ. Anh Hà Hữu Danh – một người dân sống ở khu này chia sẻ: “Sống ở đây từ lúc sinh ra đến giờ, phải nói là rất ấn tượng với con đường mới. Thiệt không nghĩ là có ngày nơi đây có đường lớn, đường đẹp như thế. Thêm nữa, nhờ con đường này mà chỉ sau vài năm, bà con đã khá lên rất nhiều”.
Anh Danh chắc mẩm, ai mà đi xa cỡ 5 năm quay về là vô phương, không thể nào nhận ra đường xá mà cũng không nhận ra nhà nào với nhà nào. Để ý thì thấy khu này có rất nhiều ngôi nhà mới, khang trang, kiên cố. Đi dọc tuyến, cách một đoạn là lại có một đống gạch xếp ở ven đường, chắc là nhà nào đó sắp xây sửa. Lúc đường vừa khánh thành, anh Danh liền mua xe hơi. Một số hộ khác trên tuyến đường này cũng sắm xe hơi để chạy dịch vụ.
Đường xá liền mạch, trẻ con nay có thể tự đạp xe đi học. Ngày trước mẹ anh Danh là giáo viên dạy tiểu học ở một điểm trường lẻ. Từ hồi đường làm xong, di chuyển dễ dàng nên học sinh được gom hết về học ở điểm trường chính. Nhờ vậy mà các em có môi trường học tập tốt hơn, các thầy cô giáo đi lại cũng đỡ vất vả.
Chỉ vào chiếc xuồng neo ở con rạch cạnh nhà, anh Danh nhớ lại, hồi xưa xuồng là phương tiện di chuyển chính nên nhà nào cũng có xuồng. Giờ có đường cho xe máy, xe hơi chạy bon bon, xuồng này chỉ giữ lại làm kỷ niệm, lâu lâu chèo đi chơi vòng vòng. Anh kéo hẳn một chiếc xuồng cũ lên bờ, đổ đất vào trồng rau.
Sự đổi thay của vùng quê Bình Hòa Bắc còn được thể hiện qua những con số rất cụ thể. Thu nhập đầu người đạt 56,06 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều (trừ số hộ nghèo đa chiều không có khả năng lao động) giảm còn 0,56%. Đến nay, xã Bình Hòa Bắc đã hoàn thành 19/19 tiêu chí trong xây dựng Nông thôn mới, đang trong giai đoạn chờ tỉnh thẩm định, xét công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới.
Chung sức, đồng lòng
Không chỉ góp phần mở đường, bắc cầu cho người dân đi lên, các mạnh thường quân còn chung tay cùng địa phương trao “cần câu” cho người nghèo, để họ có điều kiện vượt khó. Trong những năm qua, chương trình hỗ trợ bò giống của nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã vận động các doanh nghiệp trao tặng 783 con bò giống cho các hộ có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn huyện Đức Huệ. Món quà như một giấc mơ với những hộ nghèo.
Gia đình bà Lương Thị Lắm (ấp 3, xã Mỹ Quý Đông, huyện Đức Huệ) là hộ nghèo, không có đất sản xuất, kế sinh nhai duy nhất là nghề bán vé số. Năm 2019, bà được nhận bò giống. Sau thời gian chăm sóc, bò giống của gia đình bà đã sinh được bò con. Tính đến nay, gia đình bà có đàn bò 5 con. Năm 2023, được địa phương hỗ trợ xây nhà, bà bán đi một con bò để lấy tiền đối ứng. Cách đó không xa, ông Phạm Văn Chiệu cũng đã gây được đàn bò 7 con từ bò giống được tặng vào năm 2018. Những con bò là tài sản có giá trị của những hộ nghèo, giúp họ có thu nhập ổn định, từng bước vươn lên. Theo thống kê của Phòng Lao động Thương binh và Xã hội huyện Đức Huệ, trong số những hộ được trao tặng bò giống, đến nay đã có 439 hộ thoát nghèo và 155 hộ thoát cận nghèo.
Không chỉ huyện Đức Huệ, công tác an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững phủ sóng khắp nhiều khu vực thuộc tỉnh Long An. Ông Nguyễn Văn Út – Chủ tịch UBND tỉnh Long An cho biết, tỉnh đã ban hành nhiều chế độ, chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo. Tỉnh đã kêu gọi và nhận được rất nhiều sự ủng hộ của các doanh nghiệp, nhà hảo tâm chung tay đóng góp xây dựng cầu nông thôn, trường học, trạm y tế; hỗ trợ bò giống cho hộ nghèo; xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người có hoàn cảnh khó khăn... Riêng trong năm 2023, tỉnh Long An đã xây dựng nhiều công trình cầu và đường giao thông nông thôn với mức đầu tư gần 50 tỷ đồng. Nguồn vốn này được nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và nguyên Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đứng ra vận động các doanh nghiệp, nhà hảo tâm tài trợ.
Địa phương chủ động, mạnh thường quân tiếp sức, người dân đón nhận và tiếp biến thành động lực để chuyển mình, vượt khó. Cùng với mạch phát triển đó, người ta có thể tin tưởng rằng những con đường sẽ còn nối dài, những chiếc cầu sẽ còn bắc qua kênh. Những chiếc xuồng sẽ sớm giã từ cuộc đời của một “phương tiện giao thông duy nhất”, sẽ thành kỷ niệm, hoặc thành những “mảnh vườn” xanh cây từ những ký ức cách trở, gian nan...